Πριν τον τοκετό, συζητήστε με τον μαιευτήρα σας το ενδεχόμενο ο ομφάλιος λώρος να μην κοπεί αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού σας. Γιατί;

Μέχρι πρόσφατα, η «εκτομή του ομφάλιου λώρου» αμέσως μετά την ολοκλήρωση του τοκετού, αποτελούσε πρότυπο μαιευτικής φροντίδας στο δυτικό κόσμο. Αλλά, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι μαιευτήρες επιλέγουν να καθυστερήσουν την εκτομή του ομφάλιου λώρου για μερικά λεπτά, καθώς έχει βρεθεί ότι η πρακτική αυτή έχει πολλαπλά οφέλη για το νεογέννητο.

Ο ρόλος του ομφάλιου λώρου

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο ομφάλιος λώρος συνδέει το έμβρυο με τον πλακούντα. Ο πλακούντας επιτρέπει στα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο να περάσουν από τη μητέρα στο μωρό. Μετά τη γέννηση του μωρού, ο ομφάλιος λώρος μέσα στον οποίο ρέει το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά αίμα, εξακολουθεί να συνδέει τον αφαλό του μωρού με τον πλακούντα.

Σύντομα μετά τη γέννα, ο πλακούντας χωρίζεται από τη μήτρα και αποβάλλεται. Στη συνέχεια, το μωρό λαμβάνει οξυγόνο μέσω των πνευμόνων του και διατροφή από το μητρικό γάλα.

Πρώιμη εκτομή του ομφάλιου λώρου

Η έρευνα δείχνει ότι η πρακτική της πρώιμης ή άμεσης εκτομής του λώρου μπορεί «να μειώσει τον όγκο του αίματος του βρέφους έως και 30%» και τον «όγκο των ερυθρών αιμοσφαιρίων έως και 50%». Εξάλλου, πριν από τη γέννηση, «περίπου το 1/3 του όγκου του αίματος του εμβρύου βρίσκεται στον πλακούντα» (τελειόμηνο βρέφος).

Με απλά λόγια, το μωρό δεν έχει όλο το αίμα του στο σώμα του τη στιγμή της γέννησης. Καθυστερώντας την εκτομή του λώρου μέχρι αυτός να σταματήσει να πάλλεται (περίπου 2-3 λεπτά), το μωρό θα λάβει περισσότερο αίμα (περίπου 20-35 mL/kg) από αυτόν απ’ ό,τι θα λάμβανε αν κοβόταν άμεσα. Το νεογέννητο θα συνεχίσει επίσης να λαμβάνει αίμα πλούσιο σε οξυγόνο και από τον πλακούντα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τα οφέλη για το νεογέννητο από την καθυστερημένη εκτομή

Συνεχίζοντας να λαμβάνει αίμα πλούσιο σε οξυγόνο από το λώρο και τον πλακούντα, το νεογνό έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι έχει μια σειρά οφέλη για την υγεία του. Μερικά από αυτά είναι τα ακόλουθα:

Μειωμένος κίνδυνος αναιμίας

Για τα τελειόμηνα μωρά, αυξημένος όγκος αίματος  συνεπάγεται αυξημένα αποθέματα σιδήρου. Δεδομένου ότι ο σίδηρος μεταφέρεται ελάχιστα στο μητρικό γάλα, αυτός ο επιπλέον σίδηρος βοηθά στην πρόληψη της αναιμίας σε παιδιά ηλικίας 8 έως 12 μηνών. Η αναιμία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλό όγκο ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο αυξημένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ανάπτυξη καθώς το μωρό μεγαλώνει.

Καλύτερη αναπνευστική λειτουργία

Η καθυστερημένη εκτομή του λώρου έχει συσχετιστεί με βελτιωμένη ικανότητα των πνευμόνων και μειωμένη ανάγκη για συμπληρωματικό οξυγόνο.

Χαμηλότερος κίνδυνος μόλυνσης

Μελέτες δείχνουν ότι τα βρέφη με καθυστερημένη εκτομή λώρου έχουν μικρότερη συχνότητα εμφάνισης νεκρωτικής εντεροκολίτιδας (μια σοβαρή επιπλοκή που αφορά τα έντερα ενός πρόωρου μωρού) και σήψης (λοίμωξη αίματος).

Μεγαλύτερα οφέλη για τα πρόωρα μωρά

Η καθυστερημένη εκτομή του λώρου σε πρόωρα μωρά έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον αριθμό των απαραίτητων μεταγγίσεων αίματος καθώς επίσης και τον κίνδυνο νεκρωτικής εντεροκολίτιδας  και μεσοκοιλιακής αιμορραγίας (αιμορραγία στον εγκέφαλο του μωρού που μπορεί να προκαλέσει δια βίου νευρολογικά προβλήματα).

Πόσο ασφαλής διαδικασία είναι;

Υπάρχουν πολύ λίγοι κίνδυνοι που σχετίζονται με την καθυστερημένη εκτομή του λώρου για τις μητέρες και τα μωρά. Ορισμένοι μαιευτήρες – για παράδειγμα –  έχουν εκφράσει ανησυχία λόγω των αντιληπτών κινδύνων πολυκυτταραιμίας (δυσανάλογα μεγάλου όγκου ερυθρών αιμοσφαιρίων), ίκτερου που απαιτεί φωτοθεραπεία και αιμορραγίας μετά τον τοκετό. Ωστόσο, οι μελέτες δεν δείχνουν ότι ο χρόνος της εκτομής επηρεάζει με κάποιο τρόπο αυτές τις συνθήκες.

Μπορεί να γίνει με καισαρική τομή

Επειδή η εκτομή του λώρου μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την αφαίρεση του πλακούντα από τη μήτρα της μητέρας, δεν υπάρχει πρόσθετος κίνδυνος για τη μητέρα ή το παιδί να καθυστερήσει την εκτομή μετά από καισαρική τομή. Ωστόσο, επειδή οι αίθουσες χειρουργείου είναι συχνά αρκετά ψυχρές, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή για να διασφαλιστεί ότι τα μωρά παραμένουν ζεστά.

Αυτά τα οφέλη έχουν αποδειχθεί ότι είναι στατιστικά σημαντικά για όλα τα μωρά – για εκείνα που γεννιούνται πρόωρα και τελειόμηνα – καθώς και για εκείνα που γεννιούνται κολπικά ή με καισαρική τομή.

Πότε πρέπει να αποφύγετε την καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου

Υπάρχουν ορισμένοι λόγοι που πρέπει να αποφεύγεται η καθυστερημένη εκτομή του ομφάλιου λώρου. Για παράδειγμα, σε γυναίκες με μη φυσιολογικό πλακούντα, γυναίκες που παρουσιάζουν αιμορραγία ή μωρά που γεννιούνται που χρειάζονται άμεση ιατρική φροντίδα, δεν συνιστάται.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γιατροί θα κόψουν αμέσως το λώρο για να επικεντρωθούν στην υγεία της μητέρας και του παιδιού.