Μύθος 1: Η εγκυμοσύνη είναι η ωραιότερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας
Όλοι γνωρίζουμε γυναίκες που έζησαν εννέα ολόκληρους μήνες κυριολεκτικά λάμποντας από ευτυχία και απολαμβάνοντας κάθε λεπτό της εγκυμοσύνης τους. Εάν, όμως, ανήκετε στις άλλες, εκείνες που όλες αυτές τις εβδομάδες νιώθουν άγχος και ανασφάλεια ή ακόμα και απελπισία, μην αισθάνεστε ενοχές. Παρόλο που πολλοί πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είμαστε «μέσα στην καλή χαρά» περιμένοντας τα παιδιά μας, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν στο μαιευτήριο με λίγο πεσμένη ψυχολογία. Ορισμένοι από αυτούς είναι το επαγγελματικό στρες, οι μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα, η αίσθηση ευθύνης για όλα όσα πρέπει να αλλάξουμε στη ζωή και την καθημερινότητά μας ώστε να προσαρμοστούν στον ερχομό του μωρού, η οικονομική ανασφάλεια για τα έξοδα που συνεπάγεται ένα ακόμα μέλος στην οικογένεια… Οι ειδικοί συμβουλεύουν τις αγχωμένες εγκύους να προσπαθήσουν να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στην ευτυχία της προσμονής της μητρότητας και στους βασικότερους παράγοντες που τις κάνουν να νιώθουν άσχημα. Με απλά λόγια, εάν νιώθετε ότι πιέζεστε στη δουλειά, ρίξτε λίγο τους ρυθμούς ή προσπαθήστε να βρείτε εναλλακτικές λύσεις, όπως π.χ. να εργάζεστε από το σπίτι για μία-δύο μέρες την εβδομάδα ή να αλλάξετε πόστο, ώστε η καθημερινότητά σας να είναι πιο εύκολη. Εάν σας απασχολεί το πώς θα αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις που θα φέρει μαζί του το μωρό, βρείτε ένα «συνένοχο». Συζητήστε τις ανησυχίες σας με το σύντροφό σας, τους φίλους ή τους συγγενείς. Στην ανάγκη, ορίστε σε μερικούς από τώρα ορισμένες αρμοδιότητες που θα σας βγάλουν από κάποιες έγνοιες, όπως να ετοιμάζουν το φαγητό ή να κάνουν τις εξωτερικές δουλειές, μέχρι να οργανώσετε το πρόγραμμά σας με το μωρό. Τέλος, είναι σημαντικό για την καλή ψυχολογία σας από τώρα αλλά και μετά τον τοκετό, όσο αυτό είναι δυνατό, να προσπαθήσετε να συνεχίσετε να ασχολείστε με ό,τι σας προκαλεί ευχαρίστηση, όπως χόμπι, ενδιαφέροντα κλπ.
Μύθος 2: Οι έγκυοι τρώνε σαρδέλες με παγωτό
Μπορεί να το τρώνε κι αυτό, αλλά σε γενικές γραμμές είναι πιο πιθανό οι λιγούρες σας να αφορούν κυρίως φρούτα και σαλάτα, παρά τούρτα σοκολάτας συνοδεία φέτας! Επιπλέον, πολλές γυναίκες δεν εμφανίζουν ιδιαίτερα παράξενες γευστικές προτιμήσεις και εξακολουθούν να τρώνε ό,τι και πριν, ενώ άλλες επιθυμούν εντελώς διαφορετικές τροφές κάθε μήνα, εβδομάδα ή ακόμα και μέρα. Ο λόγος για τον οποίο αυτές οι λιγούρες προκαλούν μερικές φορές εντύπωση για τους περίεργους συνδυασμούς γεύσεων είναι ότι οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών επηρεάζουν τη σύνθεση του σάλιου, και αυτό αλλοιώνει τη γεύση των τροφίμων. Το σίγουρο είναι ότι μπορείτε να ενδίδετε σε αυτές τις μικρές επιθυμίες, χωρίς να βάζετε σε κίνδυνο την υγεία ούτε τη δική σας ούτε του μωρού σας, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι το ίδιο ισχύει και για τα κιλά σας! Εάν ο γυναικολόγος σας θεωρεί ότι η πορεία του βάρους σας κινείται σε φυσιολογικά πλαίσια και φροντίζετε να λαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε (όπως ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες), τότε μπορείτε πού και πού να απολαμβάνετε αυτό που τραβάει η όρεξή σας.
Μύθος 3: Οι ναυτίες σταματούν μετά τη 12η εβδομάδα
Για πολλές γυναίκες, οι πρωινές ναυτίες μπορεί να συνοδεύουν και ολόκληρο το δεύτερο τρίμηνο. Και δεν είναι μόνο πρωινές, απλά λέγονται έτσι επειδή προκύπτουν πιο συχνά όταν το στομάχι είναι άδειο, και -κατά συνέπεια- είναι πιο έντονες μετά το ξύπνημα και πριν από το πρωινό. Ακόμα κι αν ακούγεται απαισιόδοξο, είναι καλό να γνωρίζετε ότι μπορεί και να μην περάσουν μετά το πρώτο τρίμηνο, γιατί διαφορετικά η απογοήτευση και η ανησυχία θα είναι μεγάλες. Επίσης, είναι καλό να γνωρίζετε ότι η ναυτία είναι ένα σημάδι για καλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης, αφού προκαλείται από τα υψηλά επίπεδα της χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG), της ορμόνης που παράγεται από τον πλακούντα προκειμένου να συνεχιστεί ομαλά η κύηση. Τα επίπεδά της φτάνουν στο πιο υψηλό σημείο τους μεταξύ της 8ης και της 12ης εβδομάδας, και αυτό εξηγεί για ποιο λόγο συνήθως οι ναυτίες περιορίζονται ή και εξαφανίζονται μετά από αυτή την περίοδο. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν γυναίκες που εξακολουθούν να είναι «ευαίσθητες» στις παρενέργειες της ορμόνης και αργότερα. Για να νιώσετε καλύτερα, δοκιμάστε να αποφεύγετε τις έντονες μυρωδιές ή τις τροφές που σας προκαλούν ναυτία, και όταν είστε νηστική, μασουλήστε φρυγανιές ή κρακεράκια. Πολλές έγκυοι έχουν διαπιστώσει ότι την ίδια επίδραση έχει και το να μασάς τσίχλα, φύλλα μέντας ή λεμόνι.
Μύθος 4: Η επιδερμίδα των εγκύων είναι λαμπερή
Οι έγκυοι έχουν στιλπνή, καθαρή επιδερμίδα, πυκνά μαλλιά και υπέροχα νύχια, έτσι δεν είναι; Και ναι, και όχι. Από τη μία, οι ορμονικές αλλαγές που συνοδεύουν την εγκυμοσύνη έχουν και άλλες «εκφράσεις», πέρα από την αύξηση του μεγέθους της κοιλιάς και του στήθους, όπως η καλύτερη ενυδάτωση της επιδερμίδας χάρη στην αύξηση του όγκου του αίματος. Ενώ, όμως, για κάποιες γυναίκες η αύξηση αυτή αντικατοπτρίζεται ως μια εντυπωσιακή λάμψη στο πρόσωπο, για άλλες σημαίνει σπασμένα αγγεία και φλέβες, που μοιάζουν περισσότερο με τον ιστό της αράχνης παρά με την επιδερμίδα των μοντέλων. Σε αυτό προσθέστε πανάδες, ακμή, χλόασμα (τη λεγόμενη «μάσκα εγκυμοσύνης»), και… έχετε την περιγραφή μιας γυναίκας που δεν νιώθει καθόλου πιο όμορφη τώρα που είναι έγκυος! Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα από αυτά τα σημάδια εξαφανίζονται μετά τον τοκετό, χωρίς να χρειαστεί να κάνετε απολύτως τίποτα. Αλλά ακόμα κι αν δεν χαθούν εντελώς, οι δερματολόγοι διαθέτουν εξειδικευμένες τεχνικές για να τα αντιμετωπίσουν. Στο μεταξύ, εσείς αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο και φορέστε αντηλιακό με δείκτη SPF τουλάχιστον 15, όταν βγαίνετε έξω.
Μύθος 5: Το δεύτερο (και πιο επώδυνο) στάδιο του τοκετού ολοκληρώνεται πολύ σύντομα
Σίγουρα συμβαίνει στις ταινίες, όπου η πρωταγωνίστρια, αφού καταφτάνει στο μαιευτήριο με κανονικότατη διαστολή, σπρώχνει δύο-τρεις φορές πριν ακούσει ανακουφισμένη το πρώτο κλάμα του μωρού της. Η πραγματικότητα -τουλάχιστον για τις γυναίκες που βιώνουν τον πρώτο τοκετό τους- είναι λίγο διαφορετική, και το στάδιο των εξωθήσεων μπορεί να διαρκέσει από μία έως τρεις ώρες. Ο λόγος είναι ότι οι μύες της μήτρας δεν έχουν ξαναχρησιμοποιηθεί με τον τρόπο που προϋποθέτει η διαδικασία του τοκετού, και το σώμα χρειάζεται το χρόνο του προκειμένου να ανταποκριθεί στις πρωτόγνωρες ανάγκες. Οι επόμενες γέννες ολοκληρώνονται κατά κανόνα πολύ πιο γρήγορα, και σε αυτή την περίπτωση αρκούν 20 έως 60 λεπτά ωθήσεων για να βγει το μωρό. Για να τελειώνετε σε λιγότερο χρόνο με το επίπονο δεύτερο στάδιο, δοκιμάστε να εκμεταλλευτείτε τη δύναμη της βαρύτητας και να σπρώχνετε όρθια, αντί για ξαπλωμένη ή καθισμένη σε βαθύ κάθισμα, πάντα όμως με τις συμβουλές του μαιευτήρα σας. Επίσης, προσπαθήστε να μην σπαταλάτε αλόγιστα την ενέργειά σας, φροντίζοντας να είστε συγκεντρωμένη στις αναπνοές σας κατά τη διάρκεια των συσπάσεων και να ξεκουράζεστε στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσά τους.
Μύθος 6: Το σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι «επικίνδυνο»
Πολλές γυναίκες χάνουν κάθε διάθεση για σεξ, όταν μένουν έγκυες, και για εκείνες το να αποφεύγουν τις πολύ στενές επαφές με το σύντροφό τους είναι αναγκαίο και θεμιτό. Άλλες, όμως, έχουν την ίδια (ή και μεγαλύτερη) ερωτική διάθεση και, εφόσον δεν υπάρχει κάποιος ιατρικός λόγος που να το απαγορεύει, μπορούν να κάνουν σεξ όποτε το επιθυμούν. Το έμβρυο δεν κινδυνεύει, αφού ο κόλπος είναι ελαστικός, με αποτέλεσμα το σημείο όπου φτάνει το πέος να απέχει αρκετά εκατοστά από τον τράχηλο. Εκεί, υπάρχει ένα κάλυμμα από βλέννα, ώστε να μην μπορούν να περάσουν μικρόβια ή άλλοι μικροοργανισμοί στη μήτρα και να βλάψουν το έμβρυο, το οποίο βρίσκεται μέσα στον αμνιακό σάκο, που είναι ειδικά σχεδιασμένος για να διαμορφώνει ένα ασφαλές και άνετο περιβάλλον. Αλλά και οι συσπάσεις του οργασμού δεν μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη της κύησης ή να προκαλέσουν αποβολή ή πρόωρο τοκετό, και δεν έχουν καμία σχέση με τις συσπάσεις της μήτρας που σηματοδοτούν την έναρξη του τοκετού. Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα να προκληθεί τέτοιου είδους σύσπαση μετά το σεξ, εξαιτίας της δράσης των προσταγλανδινών, ορμονών που περιέχονται στο σπέρμα. Πρόκειται, άλλωστε, για την ίδια ορμόνη που χρησιμοποιείται στα μαιευτήρια για την πρόκληση τεχνητών ωδίνων, όμως η συγκέντρωσή της στο σπέρμα είναι πολύ μικρή για να προκαλέσει πρόωρο τοκετό.
Μύθος 7: Οι γυναίκες με μεγάλους γοφούς έχουν πιο εύκολο τοκετό
Το μέγεθος και το σχήμα των γοφών δεν επηρεάζουν το χώρο που έχει στη διάθεσή του το μωρό προκειμένου να «ταξιδέψει» μέσα από τη μήτρα σας στον κόσμο. Αυτό που έχει σημασία είναι το μέγεθος της πυέλου, δηλαδή της λεκάνης. Πρακτικά, όμως, μπορεί οι γοφοί σας να είναι μικροί και η λεκάνη σας -η κοιλότητα που «στεγάζει» τη μήτρα- να είναι μεγάλη, ή το αντίθετο. Από το μέγεθος της πυέλου θα εξαρτηθεί η διάρκεια του τοκετού – και κυρίως του πρώτου σταδίου. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να σας πει πόσο μεγάλη ή μικρή είναι η λεκάνη σας. Ο μοναδικός τρόπος να το διαπιστώσετε είναι να… γεννήσετε! Το μόνο βέβαιο είναι ότι, όποιο κι αν είναι το μέγεθός της, είναι ειδικά σχεδιασμένη για να κάνει όλες τις απαραίτητες προσαρμογές ώστε να φέρει στον κόσμο το μωρό σας, και αποκλείεται να είναι υπερβολικά μικρή για να το καταφέρει. Οι γυναίκες που έχουν τόσο μικρή λεκάνη ώστε να μην τους «επιτρέπει» να γεννήσουν φυσιολογικά είναι ελάχιστες, και τις περισσότερες φορές αυτό οφείλεται σε κάποιο ατύχημα (π.χ. κάταγμα σε μικρή ηλικία) ή ασθένεια. Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις που η σχέση της κεφαλής του εμβρύου με τη λεκάνη είναι τέτοια ώστε να δημιουργείται κεφαλοπυελική δυσαναλογία θέσεως, με επακόλουθο τη δυστοκία (σταμάτημα τοκετού) και τη μαίευση με καισαρική τομή.
Με τη συνεργασία του Ιωάννη Καλογήρου (μαιευτήρας – γυναικολόγος).