Ο τοκετός είναι μια προσωπική ιστορία για κάθε γυναίκα. Και οι εμπειρίες διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια κοινά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία για όλες τις μητέρες: περιέργεια, ένας μικρός φόβος και πολλά ερωτήματα.
Οι μαμάδες, ακόμη κι όταν γεννούν το πρώτο τους παιδί, φτάνουν στην κλινική με ένα σωρό θεωρητικές γνώσεις. Όπως όμως συμβαίνει πάντα, η πραγματικότητα όταν τη ζεις σε πρώτο πρόσωπο ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Και αυτό ισχύει οπωσδήποτε όταν γεννιέται το (πρώτο) παιδί μας.  Ποιες είναι οι πτυχές του τοκετού που προκαλούν τη μεγαλύτερη σύγχυση; Και γιατί ό,τι περιμένουμε δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα;
Οι κυριότερες είναι δύο: η διάρκεια του τοκετού και ο πόνος που τον συνοδεύει. Όσες φορές κι αν έχουν ακούσει ότι ο πρώτος τοκετός διαρκεί συνήθως πολλές ώρες, όταν οι μαμάδες βρίσκονται να τον βιώνουν εκπλήσσονται από τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται τα πράγματα και πιστεύουν ότι αποτελούν ιδιαίτερη περίπτωση.
Αλλά, και όσον αφορά τον πόνο, η πραγματικότητα τις εκπλήσσει.
Γιατί, άραγε; Ο τοκετός και ιδιαίτερα ο πρώτος είναι μια μαγική στιγμή που προκαλεί συναισθήματα που δεν περιγράφονται. Η ιδέα, λοιπόν, που σχηματίζουμε «πριν», απέχει πάντα πολύ απ’ αυτό που βιώνουμε. Επομένως, όταν θα έρθει και η δική σας ώρα δε θα λείψουν η έκπληξη και η δυσπιστία. Αλλά τουλάχιστον πρέπει να έχετε ξεκαθαρίσει μέσα σας τις θεωρητικές σας γνώσεις.
Για να δούμε μαζί πόσο καλά «διαβασμένη» είστε…
1. Έχετε συσπάσεις ενός λεπτού κάθε πέντε λεπτά. Τι κάνετε;
α. Ετοιμάζεστε και πηγαίνετε στο μαιευτήριο.
β. Μένετε στο σπίτι και περιμένετε οι πόνοι να γίνουν πιο έντονοι.
γ. Φεύγετε τρέχοντας για το μαιευτήριο.
2. Έχετε την αίσθηση ότι έχουν σπάσει τα νερά, αλλά δεν υπάρχει ίχνος συσπάσεων.
α. Τηλεφωνείτε στο γυναικολόγο.
β. Ζητάτε από κάποιον να σας συνοδεύσει στο μαιευτήριο.
γ. Καλείτε ένα ταξί και τρέχετε στο μαιευτήριο.
3. Στον τοκετό πόση ώρα μένετε συνδεδεμένη με το μόνιτορ;
α. 20-30 λεπτά μόλις αρχίζει ο τοκετός.
β. Για τις πρώτες 2 ώρες του τοκετού.
γ. Επί 20 λεπτά κάθε μία ώρα.
4. Μετά από 5 ώρες ωδίνων νιώθετε πολύ εξασθενημένη και πεινάτε. Τι θα ζητήσετε για να «πάρετε τα επάνω σας»;
α. Ένα τσάι.
β. Ένα πιάτο λευκό ρύζι.
γ. Καραμέλες.
5. Ο πρώτος τοκετός «κανονικά» διαρκεί:
α. 6 ώρες.
β. 12 ώρες.
γ. 24 ώρες.
6. Σε ποια φάση του τοκετού ζητάτε επισκληρίδιο;
α. Όταν ολοκληρωθεί η διαστολή.
β. Οποτεδήποτε.
γ. Όταν η διαστολή είναι 3-4 εκ. και οι πόνοι πολύ δυνατοί.
7. Όταν αντιληφθείτε τις εξωθήσεις πρέπει:
α. Να βοηθήσετε.
β. Να αρχίσετε να αναπνέετε πολύ βαθιά.
γ. Να περιμένετε πότε θα σας πει η μαία να σπρώξετε.
8. Τι μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε την επισειοτομή;
α. Να γυμνάζεστε και να κολυμπάτε στην εγκυμοσύνη.
β. Να έχετε κατακόρυφη θέση στον τοκετό.
γ. Να κάνετε μασάζ στο περίνεο με αιθέρια έλαια.
9. Εάν πρόκειται να κάνετε προγραμματισμένη καισαρική:
α. Δεν πρέπει να έχετε συσπάσεις πριν την επέμβαση.
β. Σας προκαλούν συσπάσεις πριν την επέμβαση.
γ. Μπορεί να υπάρξουν ακανόνιστες συσπάσεις.
10. Όταν το παιδί έχει μόλις γεννηθεί:
α. Μένετε λίγες ώρες μαζί του στην πτέρυγα τοκετών.
β. Σας μεταφέρουν αμέσως στο δωμάτιο.
γ. Επιτρέπουν στους συγγενείς να μπουν.
Βαθμολογία

α

β

γ

1

2

1

0

2

1

2

0

3

2

0

1

4

2

0

1

5

2

1

0

6

0

1

2

7

2

0

1

8

0

2

1

9

2

0

1

10

2

0

1

Αποτελέσματα
Βαθμοί 20-16: Συγχαρητήρια. Έχετε μελετήσει τις σημειώσεις των προπαρασκευαστικών μαθημάτων από την αρχή μέχρι το τέλος! Και έχετε πολύ σαφή εικόνα σχετικά με το θέμα.
Βαθμοί 15-10: Με όσα γνωρίζετε, θα παρακολουθείτε εύκολα τα όσα συμβαίνουν στην αίθουσα του τοκετού. Για όσα δεν ξέρετε… συνεχίστε να διαβάζετε το περιοδικό μας!
Βαθμοί 9-0: Ο τοκετός είναι ακόμη μακριά κι εσείς, δικαίως, δεν ασχολείστε πολύ. Όμως αποφασίσατε να κάνετε το τεστ μας. Και καλά κάνατε, γιατί θα ξεκαθαρίσουν μέσα σας κάποια πράγματα.
Οι σωστές απαντήσεις
1. β. Όταν οι συσπάσεις παρουσιάζονται κάθε πέντε λεπτά και διαρκούν εξήντα δευτερόλεπτα, σημαίνει ότι ο τοκετός έχει ξεκινήσει. Από τη στιγμή αυτή μέχρι τη στιγμή της γέννησης όμως θα περάσουν αρκετές ώρες, ιδίως εάν είναι το πρώτο σας παιδί. Έχετε λοιπόν όλο το χρόνο να ετοιμαστείτε και να πάτε ήρεμα στο μαιευτήριο.
2. β. Καλό είναι να πάτε στο μαιευτήριο, αλλά χωρίς βιασύνη. Το αμνιακό υγρό εξακολουθεί να παράγεται, και έτσι ακόμη κι αν έχουν σπάσει τα νερά και υπάρχει απώλεια του υγρού, το μικρό δε διατρέχει άμεσο κίνδυνο. Ακόμη κι αν το υγρό έχει χρώμα πρασινωπό, θα πρέπει να εκτιμηθεί η επικινδυνότητα πριν σας πιάσει πανικός (δεν υπάρχει κίνδυνος). Καλό είναι, να πάτε στο νοσοκομείο για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχει παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα το έμβρυο.

3. α. Υπό κανονικές συνθήκες αρκεί παρακολούθηση με το μόνιτορ για μισή ώρα ώστε να ελεγχθεί η κατάσταση του εμβρύου. Έτσι το μωρό έχει αρκετή ώρα να ξυπνήσει -εάν κοιμάται- και να κινηθεί. Δε χρειάζεται να είστε μόνιμα συνδεδεμένη με το μόνιτορ.
4. α. Όταν ο τοκετός διαρκεί πολλές ώρες, καταναλώνεται όλη η ενέργεια της μαμάς. Το στομάχι όμως βρίσκεται σε επαφή με το κάτω μέρος της μήτρας, επομένως εάν φάτε μεγάλες ποσότητες στερεού φαγητού μπορεί να κάνετε εμετό. Για να ανακτήσετε λίγες δυνάμεις, το καλύτερο είναι να πιείτε ένα ρόφημα με ζάχαρη, που εκτός από ενέργεια σας προσφέρει υγρά και μεταλλικά άλατα.
5. α. Ο πρώτος τοκετός έχει πάντα λίγο μεγαλύτερη διάρκεια από τους επόμενους. Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή που η διαστολή της μήτρας έχει φτάσει τα 3-4 εκ. μέχρι την εξώθηση διαφέρει πολύ από τη μια γυναίκα στην άλλη. Μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση γιατί η μήτρα δε συσπάται αρκετά ή γιατί το μωρό δεν κατεβαίνει σωστά μέσα στο γεννητικό κανάλι -ίσως γιατί έχει μπερδευτεί ο ομφάλιος λώρος. Σε καμία περίπτωση πάντως ένας «κανονικός» τοκετός δε διαρκεί πάνω από 12 ώρες. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν είναι καλό σημάδι.
6. β. Η επισκληρίδιος αναλγησία μπορεί θεωρητικά να γίνει οποιαδήποτε στιγμή του τοκετού. Όταν όμως η διαστολή έχει φτάσει τα 7-8 εκ. ο τοκετός βρίσκεται σχεδόν στο τέλος του, ο μεγαλύτερος πόνος έχει περάσει και δεν είναι πια απαραίτητη. Η επισκληρίδιος είναι πιο χρήσιμη όταν η διαστολή είναι 3 εκ. γιατί τότε ξεκινάει η πιο επώδυνη φάση του τοκετού.
7. α. Εάν ο τοκετός αρχίζει με το σάκο ακέραιο και το υγρό αρχίσει να κυλάει μετά από κάποιες ώρες, η ανάγκη να σπρώξετε συμπίπτει με την ολοκλήρωση της διαστολής και μπορείτε να βοηθήσετε. Εάν τα νερά έχουν αρχίσει από νωρίς να κυλούν, μπορεί να νιώσετε και τις εξωθήσεις νωρίς. Σε αυτή την περίπτωση (γ) θα σας υποδείξει την κατάλληλη στιγμή η μαία.
8. β Η περινεοτομή ή επισιοτομή έχει ως στόχο την ελεγχόμενη ρήξη του περινέου, έτσι ώστε να αποκατασταθούν καλύτερα και να μη δημιουργηθούν εκτεταμένες-ανεξέλεγκτες βλάβες. Άρα ο γιατρός θα κρίνει αν μπορεί να αποφύγει την περινεοτομή ή όχι. Η πιο ασφαλής μέθοδος για να αποφύγετε την επισιοτομή είναι να μείνετε σε κατακόρυφη θέση. Καλό είναι επίσης να δώσετε προσοχή στο σημαντικό αυτό μέρος του σώματός σας ήδη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Για το σκοπό αυτό είναι χρήσιμες οι μαλάξεις το περινέου με έλαια στη διάρκεια των εννέα μηνών

9. γ. Γενικά, η καισαρική προγραμματίζεται λίγο πριν το φυσικό τέλος της κύησης, ακριβώς για να γίνει η επέμβαση χωρίς ωδίνες. Εάν ωστόσο εμφανιστούν ακανόνιστες συσπάσεις σημαίνει ότι πλησιάζει η στιγμή του τοκετού και η επέμβαση πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
10. α. Μετά τη γέννηση, η μητέρα παραμένει στην αίθουσα τοκετού για λίγες ώρες, για να παρακολουθείται. Σε αυτή τη φάση είναι πολύ σημαντικό να δοθεί στο μικρό η ευκαιρία να κολλήσει στο στήθος της μαμάς του μόλις το ζητήσει. Οι ιδανικές συνθήκες γι’ αυτό είναι ηρεμία και απομόνωση. Ως εκ τούτου, συνήθως η επίσκεψη των συγγενών καθυστερεί.
Με την συνεργασία της κας Ιωάννας Τσιαούση (μαιευτήρας -γυναικολόγος)