Το πρώτο βήμα για την επιλογή αντισυλληπτικής μεθόδου είναι η σωστή ενημέρωση. Μάθετε όλα όσα θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζετε πριν αποφασίσετε τι σας ταιριάζει.
Αντισυλληπτικά χάπια
Πρόκειται για χάπια που παίρνετε καθημερινά για 21 ημέρες το μήνα, στη συνέχεια τα διακόπτετε για μία εβδομάδα και ακολουθεί η περίοδος. Περιέχουν οιστρογόνο και προγεσταγόνο και αναστέλλουν την ωορρηξία. Αυτό σημαίνει ότι δεν παράγονται ωάρια, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η γονιμοποίηση και η σύλληψη.
Αποτελεσματικότητα: 99%
Τα συν: Είναι εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδος αντισύλληψης, ρυθμίζει τον κύκλο της περιόδου, μειώνει τα συμπτώματα του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου και τον κίνδυνο για καρκίνο στις ωοθήκες. Δεν σαμποτάρει τον αυθορμητισμό στο σεξ.
Τα πλην: Πρέπει να προηγηθούν ιατρικές εξετάσεις. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από γυναίκες που θηλάζουν, ειδικά όσα περιέχουν οιστρογόνα. Πρέπει όμως να αποφεύγονται κατά το θηλασμό και εκείνα που έχουν προγεστερόνη. Επίσης, αντισυλληπτικά χάπια δεν θα πρέπει να παίρνουν οι γυναίκες που έχουν ινοαδενώματα στο στήθος και όσες καπνίζουν. Ακόμη και με τα νέας γενιάς αντισυλληπτικά μπορεί να εκδηλωθούν παρενέργειες όπως ναυτία, αλλαγές στη διάθεση, πονοκέφαλος ή αύξηση βάρους.
Σπιράλ
Πρόκειται για ράβδο από χαλκό ή πλαστικό σε σχήμα T, που τοποθετείται από το γυναικολόγο μέσα στη μήτρα. Καθιστά το ενδομήτριο μη φιλικό για τη σύλληψη και την εμφύτευση του εμβρύου στη μήτρα, καθώς προκαλεί ελαφρές μυϊκές συσπάσεις και μικρό ερεθισμό στην κοιλότητα της μήτρας.
Αποτελεσματικότητα: 97-99%
Τα συν: Η αντισυλληπτική του δράση διαρκεί τρία με τέσσερα χρόνια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από γυναίκες που θηλάζουν και δεν επηρεάζει τον αυθορμητισμό στο σεξ. Το σπιράλ με προγεσταγόνο μπορεί επίσης να ρυθμίσει την περίοδο σε γυναίκες με ασταθή κύκλο.
Τα πλην: Είναι πιο ακριβή από τις άλλες μεθόδους και πρέπει να γίνει σε οργανωμένο γυναικολογικό ιατρείο. Δεν αποκλείει μικρό κίνδυνο για εξωμήτριο κύηση, ενώ μερικές γυναίκες αναφέρουν πως έχουν περισσότερο αίμα κατά την περίοδο. Ως αντισυλληπτική μέθοδος είναι προτιμότερο να αποφεύγεται από γυναίκες που θέλουν στο μέλλον να προγραμματίσουν και άλλη εγκυμοσύνη, γιατί μπορεί να προκαλέσει φλεγμονές, οι οποίες ίσως απειλήσουν τη γονιμότητα. Εφόσον επιλεγεί αυτή η μέθοδος, θα πρέπει να προγραμματίζονται τακτικοί γυναικολογικοί έλεγχοι.
Κολπικό διάφραγμα
Είναι ένας ελαστικός δίσκος σε σχήμα κυπέλλου, που τοποθετείται μπροστά από τον τράχηλο της μήτρας πριν κάνετε σεξ και στη συνέχεια αφαιρείται. Εμποδίζει την είσοδο σπερματοζωαρίων στη μήτρα.
Αποτελεσματικότητα: 73-80% (υψηλότερο αν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με σπερματοκτόνο)
Τα συν: Δεν χρειάζεται συνταγή γιατρού. Είναι πιο ανθεκτικό από το αντρικό προφυλακτικό. Είναι ιδανικό για μητέρες που θηλάζουν, όπως και για τις γυναίκες που σκοπεύουν στο μέλλον να αποκτήσουν κι άλλο παιδί και δεν έχουν καλή ανοχή στα αντισυλληπτικά χάπια ή στο σπιράλ.
Τα πλην: Δεν είναι καθόλου εύκολο στην τοποθέτηση. Ιδιαίτερη σημασία στην αποτελεσματικότητα της αντισύλληψης έχει το μέγεθός του να ταιριάζει στη γυναίκα, γεγονός που καθορίζεται σε συνεργασία με το γυναικολόγο. Επίσης, δεν είναι εύκολο να το βρείτε, καθώς δεν είναι διαθέσιμο σε όλα τα φαρμακεία.
Αντρικό προφυλακτικό
Είναι μια λεπτή μεμβράνη που φοριέται στο πέος εμποδίζοντας την είσοδο των σπερματοζωαρίων στη μήτρα.
Αποτελεσματικότητα: 80-98% (υψηλότερο αν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με σπερματοκτόνο)
Τα συν: Είναι εύκολο στη χρήση και στις μέρες μας μπορείτε να το βρείτε σε διάφορα είδη. Δεν χρειάζεται συνταγή γιατρού. Δεν έχει επιπτώσεις στην υγεία, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ιδανικό για μητέρες που θηλάζουν ή θέλουν στο μέλλον να αποκτήσουν παιδιά ή δεν έχουν καλή ανοχή σε άλλες αντισυλληπτικές μεθόδους.
Τα πλην: Μπορεί να σπάσει φέρνοντάς σας αντιμέτωπες με απρόοπτα. Σε κάποιες γυναίκες προκαλεί ερεθισμό στον κόλπο, ενώ ορισμένοι άντρες επιμένουν ότι στερούνται μέρος της απόλαυσης κατά τη διάρκεια του σεξ. Το σημαντικότερο μειονέκτημα ωστόσο είναι ότι κάθε φορά που κάνετε έρωτα, πρέπει να πείτε «μισό…», πράγμα που σαμποτάρει τον αυθορμητισμό. Φυσικά, υπάρχει και το χειρότερο: να ανακαλύψετε την κρίσιμη στιγμή ότι έχετε ξεμείνει από προφυλακτικά.
Οι νεότερες μέθοδοι
Στις μέρες μας υπάρχουν ολοκαίνουργιες αντισυλληπτικές μέθοδοι, οι οποίες ωστόσο χρησιμοποιούνται περισσότερο στο εξωτερικό. Στη χώρα μας δεν είναι ευρεία η εφαρμογή τους, ενώ σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλέγονται και να εφαρμόζονται σε συνεννόηση με το γυναικολόγο. Αύξηση βάρους, μητρορραγίες, πονοκέφαλος, κατάθλιψη, αλλαγές διάθεσης και ακμή είναι μερικές από τις πιθανές παρενέργειες, που όμως εμφανίζονται σε μικρό ποσοστό.
Ενδοκολπικός δακτύλιος: Ένας ελαστικός δακτύλιος με πολλές μικρές τρύπες, απ’ όπου απελευθερώνεται ελεγχόμενη ποσότητα οιστρογόνων και προγεσταγόνων ημερησίως καθιστώντας το ενδομήτριο αφιλόξενο για σύλληψη. Η πρώτη εφαρμογή γίνεται από το γυναικολόγο και στη συνέχεια η γυναίκα θα πρέπει κάθε 21 ημέρες να τοποθετεί καινούργιο δακτύλιο. Παρόλο που λειτουργεί όπως ακριβώς τα αντισυλληπτικά χάπια, ως ορμονική μέθοδος αντισύλληψης είναι πιο ελαφριά, γιατί παρακάμπτεται η δίοδος από το στομάχι. Ενδείκνυται μάλιστα για γυναίκες που έχουν ευαισθησία στο στομάχι.
Ενέσιμο διάλυμα: Πρόκειται για διάλυμα βραδείας απορρόφησης οιστρογόνων, εφαρμόζεται υποδορίως με τοπική ένεση στον ώμο, στους γλουτούς ή στην κοιλιά και διαφοροποιεί το ενδομήτριο, καθιστώντας το αφιλόξενο για σύλληψη. Η αντισυλληπτική δράση του διαρκεί τρεις μήνες. Η γονιμότητα επανέρχεται 6-24 μήνες μετά την τελευταία ένεση. Ενδείκνυνται για γυναίκες που έχουν τεκνοποιήσει και δεν θέλουν να αποκτήσουν στο μέλλον άλλα παιδιά και όχι για όσες θέλουν να προγραμματίσουν άμεσα μια εγκυμοσύνη.
Εμφυτεύματα με προγεσταγόνο: Ένα πολύ λεπτό πλαστικό καλαμάκι που εμπεριέχει προγεσταγόνο τοποθετείται από το γυναικολόγο υποδορίως συνήθως στο μπράτσο της γυναίκας, αφού προηγηθεί τοπική αναισθησία. Η ορμόνη που απελευθερώνει καθιστά το ενδομήτριο αφιλόξενο για σύλληψη. Η αντισυλληπτική του δράση φτάνει τον ένα χρόνο. *Παρόλο που οι φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης -που προϋποθέτουν αποχή από το σεξ κατά τις γόνιμες μέρες, όπως η ημερολογιακή μέθοδος και η μέθοδος μέτρησης της θερμοκρασίας– δεν έχουν καμία παρενέργεια στην υγεία, δεν είναι υψηλής αποτελεσματικότητας και δεν πρέπει να εφαρμόζονται, κυρίως από γυναίκες που δεν έχουν σταθερό κύκλο.
Με τη συνεργασία του Χριστόδουλου Παπανικόπουλου (γυναικολόγος-μαιευτήρας).