1. Η ηλικία Είναι η πιο σημαντική παράμετρος όταν αναφερόμαστε σε θέματα γονιμότητας. Στο τέλος τη δεκαετίας των 20, μια γυναίκα αγγίζει το ζενίθ της γονιμότητά της, το οποίο διατηρείται για κάποια χρόνια. Στη συνέχεια, τόσο ο αριθμός όσο και η ποιότητα των ωαρίων αρχίζει να μειώνεται. Βέβαια, η μείωση είναι σταδιακή και δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεστε. Στην ηλικία των 35 ετών περίπου το 75% των γυναικών καταφέρνει να συλλάβει χωρίς προβλήματα, ποσοστό που μειώνεται στο 50% στην ηλικία των 40 και σε κάτω από 10% στα 45. Το ίδιο ισχύει και για τον κίνδυνο αποβολής: Στα 35 αφορά μία στις 5 εγκυμοσύνης και στα 42 περισσότερες από τις μισές. 2. Το κάπνισμα Εάν καπνίζετε, μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχούς σύλληψης, ανεξάρτητα από την ηλικία σας. Ο λόγος είναι ότι η νικοτίνη επηρεάζει την ποιότητα των ωαρίων. Όσο περισσότερα τσιγάρα καπνίζει κάθε μέρα μια γυναίκα τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να συλλάβει χωρίς προβλήματα. Επιπλέον, το κάπνισμα συνδέεται με επιτάχυνση της διαδικασίας της εμμηνόπαυσης και κατά συνέπεια, μειώνει το χρονικό διάστημα κατά το οποίο μια γυναίκα θεωρείται γόνιμη. Ωστόσο, οι γυναίκες που σταματάνε το κάπνισμα, μπορούν να αποκαταστήσουν σε αρκετά μεγάλο ποσοστό τη γονιμότητά τους, αν και χρειάζεται να περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι να καθαρίσει ο οργανισμός από τις τοξίνες που έχουν συσσωρευτεί από το τσιγάρο. 3. Το βάρος Τόσο οι υπέρβαρες όσο και οι λιποβαρείς γυναίκες παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας. Γυναίκες με MBI (Δείκτης Μάζας Σώματος) μεγαλύτερο από 30 ή μικρότερο από 18, παρουσιάζουν  προβλήματα στην ωορρηξία τους. Ένας αρκετά σαφής δείκτης για το εάν υπάρχουν τέτοιου είδους προβλήματα είναι η περίοδος. Όταν η περίοδος είναι κανονική, είναι μικρότερη  η πιθανότητα το βάρος να επηρεάζει τη γονιμότητα. Οι γυναίκες όμως που έχουν πολλά κιλά και η περίοδός τους δεν είναι τακτική θα πρέπει να συμβουλευτούν το γυναικολόγο τους. Το ίδιο και όσες έχασαν πάρα πολλά κιλά και ως αποτέλεσμα άρχισαν να έχουν προβλήματα στην έμμηνο ρύση. Σ’ αυτή την περίπτωση, ίσως χρειαστεί να πάρουν ξανά λίγο βάρος προκειμένου να εξασφαλίσουν τακτική ωορρηξία και περίοδο.   4. Τα φάρμακα που ενδεχομένως παίρνετε Ακόμα και «αθώα» φάρμακα που μπορείτε να πάρετε από το φαρμακείο χωρίς συνταγή γιατρού ή και φυτικά σκευάσματα μπορεί να έχουν αντίκτυπο στη γονιμότητα. Ωστόσο, οι θεραπείες που θεωρούνται πιο ζημιογόνες για τη γονιμότητα είναι αυτές που επηρεάσουν την έκκριση της ωχρονιτρόπου ή της θυλακιοτρόπου ορμόνης, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ωορρηξία. Τέτοιες θεραπείες μπορεί να χορηγούνται για το άσθμα, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, γαστρεντερικά προβλήματα ή αγχώδεις διαταραχές. Επίσης η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, όταν αυτά λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα, αφού χρειάζεται να περάσουν δύο έως τέσσερις μήνες μετά τη διακοπή τους για να αρχίσει η ωορρηξία να γίνεται κανονικά. Τέλος, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η μακροχρόνια χρήση ακόμα και φυτικών σκευασμάτων μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα. Τέτοια είναι το Saint John’s wort (σπαθόχορτο ή βαλσαμόχορτο-επουλωτικό και αιμοστατικό), το βότανο εχινάκεια (για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος και την πρόληψη των ουρολοιμώξεων) και το βότανο ginkgo (για την ενίσχυση της μνήμης). 5. Η περίοδος Εάν δεν έχετε τακτική έμμηνο ρύση ή εάν ο κύκλος σας είναι πολύ μεγάλος (πάνω από 36 ημέρες) ή υπερβολικά μικρός (λιγότερες από 22 ημέρες), είναι πιθανό να αποτελεί ένδειξη του ότι οι ωοθήκες σας δεν λειτουργούν κανονικά. Εάν διαπιστώσετε αλλαγές στην περίοδο, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας, ώστε να αποκλειστούν παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να την επηρεάζουν, όπως διαταραχές του θυρεοειδούς, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή ενδομητρίωση. 6. Το στρες Έρευνες έχουν δείξει ότι το στρες μπορεί να συμβάλει στη μείωση την έκκρισης οιστρογόνων, ενώ και η κατάθλιψη έχει αποδειχτεί ότι επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα. Από την άλλη, τα προβλήματα υπογονιμότητας είναι μια πηγή άγχους για τα ζευγάρια, και οι ειδικοί προτείνουν σε όσους αισθάνονται ψυχική πίεση και ανησυχία για το εάν θα καταφέρουν να πετύχουν μια εγκυμοσύνη να αναζητήσουν στήριξη από το περιβάλλον τους ή να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας. 7. Η διατροφή  Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστούν οι βιταμίνες και τα μεταλλικά άλατα που χρειάζονται για να λειτουργεί σωστά το αναπαραγωγικό σύστημα και στα δύο φύλα. Επιπλέον, όλες οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον 400 χιλιογραμμάρια φυλλικού οξέως την ημέρα, αφού η συμβολή του στην πρόληψη βλαβών στο νευρικό σωλήνα του εμβρύου σχετίζεται με τη λήψη του πριν την εγκυμοσύνη.   Με τη συνεργασία του Σπύρου Βλάχου (μαιευτήρας – γυναικολόγος).