Όταν η οικονομική κρίση μας χτυπάει την πόρτα! Είναι σημαντικό να ενημερώνουμε πάντα τα παιδιά –εφόσον βέβαια είναι σε ηλικία που μπορούν να το κατανοήσουν- για ό,τι απρόβλεπτο συμβεί. Άλλωστε, είναι αδύνατο να μην καταλάβει το παιδί, έστω και καθυστερημένα, κάτι που επηρεάζει την καθημερινότητα όλης της οικογένειας. Αυτό που έχει σημασία είναι ο τρόπος που παρουσιάζουμε το γεγονός και όχι τόσο το ίδιο το γεγονός. Αν, για παράδειγμα, ο ένας από τους δύο γονείς χάσει τη δουλειά του, είναι λάθος να προσπαθήσετε να «προστατέψετε» το παιδί αποκρύπτοντας το γεγονός. Μιλήστε του απλά και κατανοητά. Μπορείτε να του πείτε πως η δουλειά της μαμάς δεν πήγαινε τόσο καλά και έτσι κάποιοι έπρεπε να σταματήσουν να εργάζονται, αλλά θα περιμένουν με υπομονή και αισιοδοξία να βρεθεί κάτι καλύτερο. Αυτό δείχνει ότι το εμπιστεύεστε και το αντιμετωπίζετε σαν ισότιμο μέλος της οικογένειας, γεγονός που του παρέχει ασφάλεια. Ο δεκάλογος της κρίσης Ο καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Ροντ Κόγκερ προτείνει «10 μυστικά για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση» βασισμένα στην έρευνά του για τις συνέπειες της αμερικανικής οικονομικής κρίσης του 1980 στα παιδιά. 1. Αν έχετε αγωνία, παραδεχτείτε το Όταν απλώς διαισθάνονται την αγωνία σας χωρίς να ξέρουν τι συμβαίνει, νιώθουν μεγαλύτερη απειλή. 2. Κρατήστε ανοιχτό το διάλογο Αυτόν τον καιρό που τα παιδιά ακούνε ειδήσεις, φήμες, διαδόσεις, συζητήσεις φροντίστε να είστε ο κύριος συνομιλητής τους που διαψεύδει, μετριάζει, βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση και καθησυχάζει αν χρειαστεί. 3. Ορίστε τις οικονομικές σας δυνατότητες Καθίστε μαζί με τα παιδιά και εξηγείστε τους ότι πρέπει να περιορίσετε τα έξοδά σας. Βρείτε μαζί τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας να συνεισφέρει, ιεραρχώντας τις ανάγκες του. 4. Περιορίστε την ένταση Πολύ πιθανό να είστε αγχωμένοι και ευερέθιστοι αλλά προσπαθήστε να διατηρήσετε την ηρεμία σας. Οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια είναι ίσως η μεγαλύτερη δοκιμασία που περνούν τα παιδιά σε τέτοιες περιόδους. 5. Διατηρήστε τις συνήθειές σας Όταν όλα γύρω αλλάζουν, όλοι μας και πολύ περισσότερο τα παιδιά έχουν ανάγκη από τις γνώριμες τους συνήθειες, τα κοινά γεύματα, τις ιστορίες το βράδυ, τις αγκαλιές και τα χάδια, που προσφέρουν αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας. 6. Ελέγξτε τη ροή πληροφοριών Σίγουρα θέλετε να ενημερώνεστε αλλά πολύ συχνά τα δελτία ειδήσεων είναι πιο τρομακτικά κι από θρίλερ. Δεν υπάρχει κανένας λόγος τα παιδιά να τα παρακολουθούν μαζί σας. 7. Ελαττώστε το στρες στην οικογένεια Προσπαθήσετε να μην αφήνετε να σας κατακλύζει το άγχος και να παραμένετε ψύχραιμοι. Βρίσκοντας τρόπους να καταπολεμήσετε το στρες, (π.χ. κάντε ποδήλατο μαζί με τα παιδιά σας, ακούστε μουσική) βοηθάτε τον εαυτό σας και τα παιδιά. 8. Αφουγκραστείτε τα παιδιά Στις «δύσκολες» εποχές, φροντίστε να είστε λίγο πιο «συντονισμένοι» με τα παιδιά. Αν παρατηρήσετε στη συμπεριφορά τους ασυνήθιστες ενδείξεις άγχους ή στενοχώριας μιλήστε μαζί τους, ζητήστε από κάποιον άλλο ενήλικα που αγαπούν να περάσει χρόνο μαζί τους, συμβουλευθείτε τον παιδίατρο ή έναν ψυχολόγο. 9. Δώστε τους ελπίδα Τα παιδιά αντέχουν πολλά και προσαρμόζονται εύκολα, αρκεί να νιώθουν ότι μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται στην οικογένειά τους. Πείτε τους το αυτονόητο: ότι όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα, εσείς θα κάνετε ό,τι μπορείτε για να καλυτερεύσουν. 10. Αγοράστε τους έναν κουμπαρά Είναι πάντα χρήσιμος. Στο τέλος του χρόνου μπορείτε μαζί να τον ανοίξετε και να μετρήσετε τα χρήματα που έχει μαζέψει. Αφήστε το να τα αξιοποιήσει όπως θέλει, τονίζοντας πόσο σημαντική είναι η αποταμίευση. Θα νιώσει μεγάλη ικανοποίηση όταν το συνειδητοποιήσει. Με την συνεργασία των Μαρίας Ποθητού (σύμβουλος γονέων, παιδαγωγός, συντονίστρια σχολών γονέων) και Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια).