Η ερώτηση «γιατρέ, μήπως το παιδί μου έχει φίμωση;» είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες επίσκεψης στον παιδίατρο ή και στον παιδοχειρουργό. Τις περισσότερες φορές η απορία οφείλεται στην έλλειψη γνώσης εκ μέρους των γονιών. Για να είμαστε σίγουροι, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε αρκετά για τη διάπλαση και ανατομία του παιδικού πέους: – Το μέρος του δέρματος που καλύπτει το πέος ονομάζεται πόσθη, ενώ το τελικό τμήμα του πέους βάλανος. – Στον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης η πόσθη, αυτός ο σχηματισμός του δέρματος, έχει ήδη ολοκληρωθεί και καλύπτει τελείως τη βάλανο, με την οποία είναι πολύ καλά κολλημένη. – Σταδιακά, χάρη στην επίδραση των ορμονών σχηματίζονται μικρά κενά διαστήματα ανάμεσα στην πόσθη και στη βάλανο. Αυτά τα κενά αυξάνουν διαρκώς σε μέγεθος και ενώνονται το ένα με το άλλο χωρίζοντας τελείως τα δύο τμήματα του πέους μεταξύ τους. – Ο διαχωρισμός αυτός δεν ολοκληρώνεται μέσα στη μήτρα, αλλά αργότερα, κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής του παιδιού. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των αγοριών στα οποία η πόσθη τραβιέται προς τα κάτω αποκαλύπτοντας τη βάλανο ήδη τη στιγμή της γέννησής τους είναι μόνο 4%. Στα μισά νεογέννητα αγόρια δεν μπορεί κανείς να δει ούτε το στόμιο της ουρήθρας. – Έως την ηλικία των έξι μηνών η πόσθη τραβιέται τελείως προς τα κάτω σε ένα ποσοστό 20% των αγοριών. Μέχρι την ηλικία των τριών ετών στο 10% των αγοριών η βάλανος εξακολουθεί να καλύπτεται από την πόσθη. – Τέλος, σχεδόν σε όλα τα αγόρια μέχρι την ηλικία των δεκαεπτά ετών η πόσθη έχει ανοίξει κανονικά. Πότε υπάρχει πρόβλημα; Αν ορίσουμε ως φίμωση μονάχα την αδυναμία να τραβήξουμε την πόσθη προφανώς αυτό είναι κάτι που χαρακτηρίζει όλα τα νεογέννητα αγόρια. Πρόκειται για τη φυσιολογική νεογνική φίμωση, η οποία δεν χρειάζεται επέμβαση για να διορθωθεί. Τους πρώτους μήνες της ζωής τους, εάν προσπαθήσουμε να εξετάσουμε το πέος τραβώντας την πόσθη προς τη βάση του, θα δούμε ένα άνοιγμα σαν κεφαλή καρφίτσας, κάτι που μπορεί να οδηγήσει λανθασμένα στη διάγνωση μιας παθολογικής φίμωσης. Αντίθετα, ο τρόπος με τον οποίο εξετάζει το πέος ο παιδίατρος είναι τραβώντας την πόσθη προς την άλλη μεριά, για να διαπιστώσει εάν το άνοιγμά της είναι αρκετά φαρδύ και εάν εμποδίζει την ούρηση του παιδιού με κάποιο τρόπο. Η παθολογική φίμωση είναι πολύ σπάνια πριν την ηλικία των πέντε ετών. Προκαλείται συνήθως από συνεχείς βαλανοποσθίτιδες που οδηγούν σε ίνωση του στομίου της πόσθης και πραγματική στένωση. Σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί να γίνει περιτομή. Όταν όμως η βαλανοποσθίτιδα είναι ήπια θεραπεύεται μόνη της ή με αντιβιοτικά και χλιαρά λουτρά χαμομηλιού. Σε γενικές γραμμές, και μέχρι αυτή την ηλικία, οι συμφύσεις –δηλαδή τα σημεία όπου η βάλανος και η πόσθη είναι ακόμη κολλημένες– είναι κάτι φυσιολογικό και δεν πρέπει να τις πειράζουμε. Ο βίαιος διαχωρισμός τους χωρίς αναισθησία συνεπάγεται πόνο, αιμορραγία ακόμη και παραφίμωση (δημιουργία δακτυλίου που περισφίγγει τη βάλανο και χρειάζεται άμεση χειρουργική αποκατάσταση). Ο διαχωρισμός θα συμβεί φυσιολογικά και από μόνος του. Η σωστή φροντίδα  Οι μητέρες είναι ανώφελο να κάνουν οποιαδήποτε προσπάθεια. Το πέος του γιου τους δεν χρειάζεται καμιά ειδική φροντίδα, όπως να τραβάει την πόσθη για να βοηθήσει την αποκάλυψη της βαλάνου ή να διευκολύνει τον φυσιολογικό διαχωρισμό. Όταν πια η πόσθη θα έχει χωρίσει μόνη της από τη βάλανο, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί όσο μεγαλώνει να καθαρίζει αυτή την περιοχή όπως και όταν πλένεται πίσω από τα αυτιά του.  Πότε είναι απαραίτητη η επέμβαση; Μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η φίμωση ενδέχεται να ευθύνεται για συχνές ουρολοιμώξεις στα βρέφη ηλικίας τριών έως έξι μηνών –ενώ στα μεγαλύτερα αγόρια θεωρείται απίθανο να είναι αυτή η αιτία των ουρολοιμώξεων. Σε αυτή την περίπτωση –όταν δηλαδή παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις σε βρέφη ηλικίας έως έξι μηνών–, αλλά και όταν το πρόβλημα δυσχεραίνει την ούρηση, τότε η φίμωση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με περιτομή. Μετά το χειρουργείο, το πέος του παιδιού είναι καλυμμένο με γάζα που συνήθως αφαιρείται σε δυο-τρεις μέρες. Πλήρης αποκατάσταση στην περιοχή επέρχεται σε δύο με τρεις εβδομάδες. Στην περίοδο της αποκατάστασης το παιδί θα πρέπει να αποφύγει να κάνει ποδήλατο ή οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι μπορεί να τραυματίσει ή να ερεθίσει την περιοχή. Με τη συνεργασία του Παναγιώτη Χρηστίδη (παιδιάτρου).

Δείτε επίσης: «Το παιδί μου προτιμά να παίζει μόνο του. Πρέπει να ανησυχώ»;