Σύμφωνα με τις έρευνες το 92% των παιδιών ηλικίας έως 3 ετών κοιμούνται το μεσημέρι. Αντίστοιχα μόνο το 40% των παιδιών ηλικίας έως 4 ετών εξακολουθούν να χρειάζονται το μεσημεριανό ύπνο. Όταν τα παιδιά κλείσουν τα 5 η ηλικία δηλαδή που ξεκινούν νηπιαγωγείο σχεδόν όλα κόβουν εντελώς τον μεσημεριανό ύπνο.
Σε γενικές γραμμές είναι λάθος να επιβάλλετε το μεσημεριανό ύπνο σ’ ένα παιδί, που δεν θέλει ή αντιδρά έντονα να κοιμηθεί το μεσημέρι.
Τα πολύ κινητικά παιδιά για παράδειγμα, δεν χρειάζονται μεσημεριανό ύπνο για να ησυχάσουν, όπως νομίζουν κάποιοι γονείς. Τα παιδιά αυτά, αν και έχουν ανάγκη από εναλλαγή μέσα στη μέρα μεταξύ ήσυχων και πιο ενεργητικών δραστηριοτήτων, καλό είναι να μην κοιμούνται το μεσημέρι, εξασφαλίζοντας έτσι ότι θα κοιμηθούν πιο γρήγορα κι εύκολα το βράδυ. Ο μεσημεριανός ύπνος, αντίθετα, μπορεί να δώσει τόση ώθηση στην ενεργητικότητά τους, που να τα εμποδίσει να κοιμηθούν νωρίς το βράδυ.
Από τη στιγμή, πάντως, που θ’ αποφασίσετε ότι το παιδί δεν θα κοιμάται το μεσημέρι, είναι σημαντικό να υπάρχει συνέπεια στο βραδινό πρόγραμμα, το οποίο πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε να εξασφαλίζει τις απαραίτητες ώρες ανάπαυσης στο παιδί. Γι’ αυτό:
Μην αφήνετε την κάθε μέρα να κυλήσει χωρίς πρόγραμμα. Είναι σημαντικό να υπάρχει ένα στοιχειώδες πρόγραμμα. Αποφασίστε τι ώρα θα κοιμάται το παιδί το βράδυ ή ακόμα και όλη η οικογένεια και δείξτε συνέπεια.
Ολοκληρώστε τις βασικές δραστηριότητες στο πρώτο μισό της μέρας ή προσπαθήστε να έχετε τελειώσει τις περισσότερες δουλειές το βράδυ της προηγούμενης, ώστε να ασχοληθείτε περισσότερο χρόνο με το παιδί το απόγευμα.
Δοκιμάστε να καθιερώσετε μία ώρα το μεσημέρι, κατά την οποία όλη η οικογένεια θα ησυχάζει. Μειώστε τα ερεθίσματα, καθίστε στον καναπέ ή στο κρεβάτι μαζί με το παιδί για μισή περίπου ώρα και ασχοληθείτε με ήσυχες δραστηριότητες, π.χ. επικοινωνήστε χαλαρά ή διαβάστε βιβλία.
Αργά το απόγευμα κάντε στροφή σε ήσυχες δραστηριότητες. Ζωγραφική, παιχνίδι κατασκευών, παιχνίδι με τις κούκλες, αποφεύγοντας τα ζωηρά παιχνίδια που ανεβάζουν την αδρεναλίνη.
Τις τελευταίες δύο ώρες πριν τον ύπνο είναι σημαντικό οι ρυθμοί να πέφτουν -με ένα μπάνιο ή ντους, ένα ελαφρύ γεύμα- και να τηρείτε τη ρουτίνα πριν τον ύπνο -πιτζαμούλες, λίγο διάβασμα με διακριτικό φωτισμό, φιλάκι και καληνύχτα.
Πώς θα καταλάβετε ότι χρειάζεται ακόμα τον μεσημεριανό ύπνο;
Ένα παιδί που στερείται τον ύπνο θα είναι επιθετικό, γκρινιάρικο, υπερκινητικό και αφηρημένο. Αν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά λείπουν τότε πιθανόν να μην χρειάζεται πλέον το μεσημεριανό ύπνο.
Βοηθήστε το παιδί σας να κοιμηθεί, αν διαμαρτύρεται. Για παράδειγμα ηρεμήστε το και χαϊδέψτε του την πλάτη μέχρι να το πάρει ο ύπνος. Πηγαίνετε το μια βόλτα με το καρότσι ή με το αυτοκίνητο αν η κίνηση το βοηθάει να αποκοιμιέται. Ακόμα και ένα παιχνίδι που δεν περιλαμβάνει κίνηση λίγο πριν την ώρα του ύπνου μπορεί να βοηθήσει το μικρό σας να ξαπλώσει στο κρεβάτι του και να κοιμηθεί
Αντικαταστήστε τους ημερήσιους ύπνους με «ώρες ησυχίας». Μπορείτε να προμηθεύσετε το μικρό σας με ήσυχα παιχνίδια και βιβλία για να περάσει τουλάχιστον κάποια ώρα ηρεμώντας και παίζοντας ήσυχα. Μην σας κάνει εντύπωση αν το μικρό σας παρόλο που εναντιώνεται στον ύπνο, γλαρώνει την ώρα της ησυχίας.