Δεν το λένε μόνο οι κανόνες του σαβουάρ βιβρ, ότι πάντα πρέπει να τρώμε το φαγητό μας για να μην προσβάλουμε την οικοδέσποινα. Τώρα το λένε και οι έρευνες. Μία μελέτη του Πανεπιστημίου του Κορνέλ, μέτρησε ότι ο μέσος ενήλικος τρώει το 92% από ό,τι βάλει στο πιάτο του. «Αν το βάλετε στο πιάτο σας, θα πάει σίγουρα στο στομάχι σας» λέει ο Δρ. Μπράιαν Γουάνσινκ, διευθυντής του Εργαστηρίου Τροφίμων του Κορνέλ και συγγραφέας του Mindless Eating (με υπότιτλο «γιατί τρώμε περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε»). Ο επιστήμονας, που θεωρείται ο Σέρλοκ Χολμς της διατροφής, αναζητά τρόπους για να ελέγξουμε τη διατροφική μας συμπεριφορά.
Τα στοιχεία της έρευνάς για το πιάτο προήλθαν από 7 ανεπτυγμένες χώρες (από τις ΗΠΑ μέχρι την Ταϊβάν), το συμπέρασμα όμως είναι το ίδιο: όλοι τρώμε το ίδιο ποσοστό ανεξάρτητα από την εθνικότητα και το φύλλο. «Αυτά είναι και τα κακά νέα» λέει ο Δρ. Γουάνσινκ. «Αν για οποιοδήποτε λόγο σερβίρετε παραπάνω ποσότητα απ’ όσο χρειάζεστε ή αν χρησιμοποιήσετε μεγαλύτερο πιάτο ή μπολ, θα φάτε και πάλι το 92%».
Τα καλά νέα είναι ότι αυτό το ποσοστό προσαρμόζεται ανάλογα με το περιεχόμενο του πιάτου. Τείνουμε να τρώμε το 91% όταν το πιάτο περιέχει φρούτα, λαχανικά, άπαχο κρέας και γαλακτοκομικά ενώ πέφτουμε στο 80% για τα γλυκά ή τα αλμυρά φαγητά που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά (π.χ. πατάτες τηγανητές) και σε ζωικά λιπαρά.
Ωστόσο το ποσοστό αλλάζει ανάλογα με το είδος του φαγητού: τείνουμε να τρώμε περισσότερο όταν το περιεχόμενο του φαγητού είναι συνεχόμενο (π.χ. μακαρόνια) παρά όταν πρόκειται για αυτοτελή κομμάτια (π.χ. μπιφτέκια, φτερούγες κοτόπουλο ή τυροπιτάκια). Πολύ περισσότερο. 93% εναντίον 72%.
Η έρευνα καταρρίπτει έναν μύθο που είχαμε βαρεθεί να ακούμε ξανά και ξανά: ότι εκείνοι που τρώνε μπροστά στην τηλεόραση τείνουν να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες. Αυτό που βρέθηκε είναι ότι όσοι τρώνε μόνοι και αναπόσπαστοι τείνουν να αδειάζουν το πιάτο τους κατά 97% ενώ εκείνοι που τρώνε με παρέα ή με την τηλεόραση αδειάζουν μόνο 88%. Οπότε μην πολυσυγκεντρώνεστε στο φαγητό, δεν σας κάνει απαραίτητα καλό.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι αν θέλουμε να χάσουμε βάρος τα γεύματα μας πρέπει να αποτελούνται από υγιεινές τροφές καλά χωρισμένες μεταξύ τους, σερβιρισμένες σε μικρά πιάτα μπροστά στην τηλεόραση; Με άλλα λόγια, ένα πιατάκι του καφέ γεμάτο λαχταριστά ραπανάκια για όσο κρατάει ο 3ος κύκλος του Breaking Bad; Ευτυχώς ο Δρ. Γουάνσινκ απαντάει όχι. Μπορεί όμως να χρησιμεύσει σαν πληροφορία ώστε να μας βοηθήσει να κάνουμε πιο σωστές επιλογές. «Μόνο η συνειδητοποίηση ότι μπορεί να καταναλώσουμε όλα όσα βάλουμε στο πιάτο μας, θα μας βοηθήσει να επιλέξουμε το κατάλληλο μέγεθος μερίδας».
Το αποτέλεσμα της έρευνας είναι το Small Plate Movement, μίας εθνικής κίνησης στην Αμερική, στην οποία συμμετέχουν κρατικοί φορείς, επιστήμονες και μέσα μαζικής ενημέρωσης ώστε να μάθουν οι αμερικάνικες οικογένειες ότι μειώνοντας το μέγεθος των πιάτων τους θα τρώνε λιγότερο. Οι αρχές του Δρ. Γουάνσινκ:
∙ Πηγαίνοντας από ένα πιάτο με διάμετρο 30εκ σε ένα των 25εκ, θα τρώμε 22% λιγότερο.
∙ Ο μέσος άνθρωπος σκέφτεται το φαγητό 250 φορές τη μέρα.
∙ Τα προϊόντα με χαμηλά λιπαρά κάνουν τους ανθρώπους να καταναλώνουν 16-23% περισσότερες θερμίδες.
∙ Ο διατροφικός θεματοφύλακας μιας οικογένειας (συνήθως είναι η μητέρα) επηρεάζει το 72% του φαγητού που τρώει κάθε μέλος της.
∙ Τείνουμε να σερβίρουμε 28% περισσότερο σε ένα ποτήρι που είναι κοντό και φαρδύ παρά σε ένα που είναι ψηλό και λεπτό.
∙ Το 50% των σνακ που αγοράζουμε από κιβώτια (π.χ. σε εκπτωτικά σούπερ-μάρκετ) καταναλώνονται μέσα σε 6 μέρες.
∙ Η καλύτερη δίαιτα είναι αυτή που την κάνεις χωρίς να το ξέρεις.
Φωτό: shutterstock