Ο φόβος είναι…κληρονομικός

Όλοι έχουμε αναρωτηθεί κατά καιρούς, γιατί κάποιες φοβίες των γονιών «ακολουθούν» και τους απογόνους τους. Απάντηση σε αυτό έδωσαν ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που διαπίστωσαν ότι, ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής τους, τα νεογέννητα μαθαίνουν τι να φοβούνται, μυρίζοντας απλώς την οσμή του φόβου που αναδίδει η μητέρα τους, όταν εκείνη φοβάται κάτι. Όπως δημοσιεύεται στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS)ακόμη κι αν μια μητέρα έχει φοβηθεί κάτι προτού καν γεννήσει, αλλά ενώ ήταν έγκυος, το μωρό της πολύ γρήγορα θα μάθει να φοβάται το ίδιο πράγμα. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης, μέσω των τεχνικών νευρο-απεικόνισης, τη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου (αμυγδαλή), όπου γίνεται η μεταβίβαση του φόβου κατά τις πρώτες μέρες της ζωής ενός ζώου. Οι Αμερικανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτός ο μηχανισμός εξηγεί αυτό που εδώ και χρόνια προβληματίζει ψυχολόγους και ψυχιάτρους: με ποιο τρόπο η τραυματική εμπειρία μιας μητέρας μπορεί να στιγματίσει ψυχικά το παιδί της, ακόμη και αν το τραυματικό συμβάν συνέβη πριν από πολλά χρόνια. Το αίνιγμα περιπλέκεται από το ότι δεν νιώθουν τις ίδιες φοβίες όλα τα παιδιά των μητέρων με τραυματικές εμπειρίες. «Αν μια μητέρα είναι η πηγή απειλητικών πληροφοριών, όπως έδειξαν τα πειράματά μας, οι απόγονοί της μπορούν να μάθουν από αυτήν και να δημιουργήσουν τις δικές τους μνήμες διαρκείας, πολύ νωρίς στη ζωή τους. Προτού καν αποκτήσουν τις δικές τους εμπειρίες, βασικά αποκτούν τις (τραυματικές και φοβικές) εμπειρίες των μητέρων τους. Μάλιστα, αυτές οι μεταδιδόμενες από την μητέρα εμπειρίες διαρκούν πολύ χρόνο, ενώ οι άλλες μορφές μάθησης στη νηπιακή ηλικία, εξαφανίζονται γρήγορα, αν δεν επαναλαμβάνονται», δήλωσε ο ψυχίατρος- νευροεπιστήμονας και επικεφαλής της έρευνας Γιάτσεκ Ντέμπιεκ. Η νέα μελέτη έρχεται να συσσωρεύσει νέες γνώσεις για το «κύκλωμα» του φόβου στον εγκέφαλο, δίνοντας παράλληλα αυξημένες ελπίδες ότι είναι θέμα χρόνου οι ψυχίατροι να έχουν στα χέρια τους νέα όπλα στη δύσκολη μάχη κατά των ριζωμένων φοβιών. Προς το παρόν, έχει αποδειχτεί ότι στους ανθρώπους η μυρωδιά της μητέρας λειτουργεί με ηρεμιστικό τρόπο για το μωρό της, αλλά μένει να αποδειχτεί ότι ισχύει το αντίστροφο, ότι δηλαδή η μυρωδιά του φόβου της μητέρας γίνεται αντιληπτή από το νεογνό και μάλιστα επηρεάζει τον ψυχισμό του σε βάθος χρόνου.