Καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη συμβαίνει όταν τα παιδιά έχουν δυσκολίες στην ομιλία και την κατανόηση, που είναι ασυνήθιστες για την ηλικία τους. Μερικές ενδεικτικές είναι:
Δυσκολεύεται να πει ή να μάθει τις πρώτες λέξεις αλλά και να χτίσει το λεξιλόγιό του.
Δεν μπορεί να βάλει τις λέξεις στη σειρά προκειμένου να φτιάξει μία πρόταση.
Δείχνει να μην μπορεί να κατανοήσει λέξεις ή προτάσεις.
Καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη, διαταραχή ομιλίας ή διαταραχή στη γλωσσική ανάπτυξη; Υπάρχει διαφορά μεταξύ της διαταραχής και της αναπτυξιακής καθυστέρησης. Μία διαταραχή λόγου είναι όταν τα παιδιά δυσκολεύονται να βάλουν ήχο στις λέξεις τους και έτσι δεν γίνονται κατανοητά από τους άλλους. Παρόλα αυτά, μπορεί να καταλάβουν όλες τις λέξεις και να τις δημιουργούν σωστά.
Αν μία γλωσσική καθυστέρηση διαρκεί και δεν φεύγει, τότε μιλάμε για διαταραχή. Τα παιδιά με γλωσσικές διαταραχές αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κατανόηση και ομιλία και αυτό επηρεάζει την καθημερινότητά τους.
Πότε να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού αν το παιδί καθυστερεί στη γλωσσική ανάπτυξή του
Μέχρι τους 12 μήνες, δεν προσπαθεί να επικοινωνήσει με ήχους, χειρονομίες ή λέξεις όταν θέλει κάτι.
Μέχρι τα 2 χρόνια, δεν χρησιμοποιεί 50 διαφορετικές λέξεις, δεν χρησιμοποιεί 2 ή και περισσότερες λέξεις μαζί, απλά αντιγράφει αυτό που λέτε και δεν λέει από μόνο του αυθόρμητα λέξεις ή αν δείχνει ότι δεν κατανοεί απλές προτάσεις, όπως ‘θέλεις νερό’ ή ‘πού είναι ο μπαμπάς σου’. Ένα στα πέντε παιδιά καθυστερούν να μιλήσουν και δείχνουν αυτά τα σημάδια αλλά φτάνουν εκεί αργότερα σε σχέση με τα άλλα παιδιά. Κάποια αποδεικνύεται ότι έχουν γλωσσική διαταραχή.
Μέχρι τα 3 χρόνια, δεν φτιάχνει προτάσεις με παραπάνω από 3 λέξεις, δεν ενδιαφέρεται για βιβλία, δεν κάνει ερωτήσεις και δεν κατανοεί μεγαλύτερες οδηγίες, όπως ‘βάλε τα παπούτσια σου μέσα σε ένα κουτί’ ή ‘τι θα ήθελες να φας για μεσημεριανό’;
Μέχρι τα 4-5 χρόνια, έχει ακόμα δυσκολίες που δεν εξηγούνται με απώλεια ακοής ή αυτισμό, τότε ίσως αντιμετωπίζει κάποια διαταραχή. Αυτά τα παιδιά προσπαθούν πάρα πολύ για να κάνουν διάλογο και να μάθουν νέες λέξεις, ανταποκρίνονται σε ένα μέρος της οδηγίας μόνο, χρησιμοποιούν πολύ απλές λέξεις ή τις παραλείπουν από την πρόταση, δεν χρησιμοποιούν τους χρόνους ή τις φωνές των ρημάτων σωστά, δεν μπορούν να καταλάβουν λέξεις, προτάσεις ή ιστορίες και αδυνατούν να βρουν τη λέξη που ψάχνουν.
Παρακολουθήστε το παιδί σε κάθε στάδιο ανάπτυξης, γιατί εσείς θα κρίνετε αν χρειάζεται βοήθεια από ψυχολόγο, γιατρό, νοσοκόμο ή ειδικό σε προβλήματα λόγου. Η καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη είναι πιθανά γενετική και είναι πιο πιθανή στα αγόρια, στα παιδιά με οικογενειακό ιστορικό, με προβλήματα ακοής αλλά και σε εκείνα που έχουν αναπτυξιακές διαταραχές, αυτισμό ή σύνδρομο Down.