Κάθε μέλος μιας οικογένειας αναλαμβάνει συνειδητά ή ασυνείδητα έναν ρόλο. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι η σειρά γέννησης επηρεάζει την προσωπικότητα του παιδιού από όλες τις απόψεις και είναι εκείνη που διαμορφώνει τη συμπεριφορά και τις επιλογές στην ενήλικη ζωή τους. Πώς είναι οι δεσμοί που αναπτύσσουν μεταξύ τους τα αδέρφια και τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς; Ας δούμε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει σε μια οικογένεια με τρία παιδιά.
Το πρωτότοκο, καλός ηγέτης
Είναι γνωστό ότι τα πρώτα παιδιά είναι εκ φύσεως ηγέτες. Είναι συνήθως πολύ αξιόπιστα, ευσυνείδητα, τελειομανή και δεν αγαπούν τις εκπλήξεις. Είναι άνθρωποι που αποζητούν την αποδοχή όσων έχουν εξουσία και θέλουν να ευχαριστούν τους άλλους. Μην προσπαθείτε να βελτιώσετε το μεγάλο παιδί σας. Νιώθει ήδη την ανάγκη να είναι τέλειο με κάθε τρόπο και το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αυξήσετε την πίεση που νιώθει. Περάστε χρόνο ξεχωριστά με κάθε παιδί ώστε να νιώσει ότι είναι σημαντικό και δεν επισκιάζεται από τα υπόλοιπα. Το ίδιο ισχύει και για το μοίρασμα ευθυνών και καθηκόντων. Να θυμάστε ότι το πρωτότοκο δεν είναι η νταντά των μικρότερων.
Το μεσαίο, παιδί – «σάντουιτς»
Το παιδί – «σάντουιτς» νιώθει ότι το πρώτο παίρνει όλη τη δόξα και το μικρό γλιτώνει τις ευθύνες και την τιμωρία. Είναι μυστικοπαθές γιατί νιώθει ότι δεν λαμβάνει αρκετή προσοχή και δεν του αρέσει να μοιράζεται τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Είναι ειρηνοποιός και αποκτά ισχυρούς δεσμούς με τους φίλους του. Επιτρέψτε του να εκφραστεί όταν έχει την ανάγκη και να παίρνει αποφάσεις ώστε να μη νιώθει ότι επισκιάζεται από τα αδέρφια του.
Ο βενιαμίν, το επίκεντρο
Το τελευταίο παιδί είναι απαλλαγμένο από το βάρος της ευθύνης που χαρακτηρίζει τα πρώτα, γίνεται το επίκεντρο της προσοχής και μπορεί να μείνει για πάντα «μωρό» περιμένοντας βοήθεια από τους άλλους. Το «μωρό» λοιπόν της οικογένειας είναι κοινωνικό και εξωστρεφές, αλλά συνήθως όχι ιδιαίτερα υπεύθυνο. Καταφέρνει να γίνεται γοητευτικό με το να δείχνει αβοήθητο και φαίνεται να είναι χειριστικό ή κακομαθημένο. Δώστε του ισάριθμες ευθύνες με τα άλλα παιδιά ώστε να μη δημιουργείτε συγκρούσεις και αντιζηλίες μεταξύ τους αλλά μην ξεχνάτε να το επιβραβεύετε γιατί συχνά νιώθει ότι είναι αδύναμο και αδυνατεί να πετύχει (σε αντίθεση με τα πρώτα).
Τι αλλάζει όταν έρχεται ένα νέο μέλος
Το μεγαλύτερο παιδί, όταν ένα νέο μέλος κάνει την εμφάνισή του στην οικογένεια, νιώθει συνήθως ζήλεια. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να το βοηθήσουν να αναγνωρίσει τα συναισθήματα αυτά. Να του εξηγήσουν ότι είναι φυσιολογικά και να του δώσουν χώρο να εκφραστεί μέσα σε ξεκάθαρα όρια.
Η σειρά γέννησης του γονιού
Το ξέρατε ότι εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η σειρά γέννησης των γονιών; Ο τρόπος που μεγαλώνετε τα παιδιά σας συνδέεται άρρηκτα με το αν ήσαστε μοναχοπαίδι, μεσαίο ή το μικρό. Ο γονιός τείνει να ταυτίζεται περισσότερο με το παιδί που έχει τη δική του θέση και να του έχει μεγαλύτερη αδυναμία. Αν ο γονιός είναι πρωτότοκο παιδί, έχει μάθει να είναι τελειομανής όλη του τη ζωή και θέτει υψηλά standards, αγχώνοντας το παιδί του αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Ο πρώτος χρόνος ζωής και ο δεσμός του παιδιού με τον βασικό κηδεμόνα είναι αυτό που χτίζει μετέπειτα την αυτοπεποίθηση, την εμπιστοσύνη και την ικανότητα αλληλεπίδρασης με τους άλλους ανθρώπους. Στη διαμόρφωση της προσωπικότητας, σημαντικό ρόλο επίσης κρατούν τα αδέρφια, τα γονίδια, ο περίγυρος και οι εκάστοτε συνθήκες.