Αναμφισβήτητα μία από τις πιο επίκαιρες νόσους είναι η νόσος των λεγεωναρίων, η οποία πρωτοαναγνωρίστηκε το 1976, όταν αρρώστησαν δεκάδες μισθοφόροι που είχαν συμμετάσχει σε δεξίωση της Αμερικανικής Λεγεώνας σε ξενοδοχείο της Φιλαδέλφειας των ΗΠΑ. Πρόκειται για οξεία βακτηριακή λοίμωξη του αναπνευστικού, η οποία προκαλείται από τα βακτηρίδια του γένους Legionellae. Εκδηλώνεται κυρίως ως πνευμονία, δυνητικά θανατηφόρος σε 5-30% των κρουσμάτων περίπου.

Συμπτώματα

· Πονοκέφαλος

· Ρίγη

· Υψηλός πυρετός

· Πόνοι στους μύες και στο στήθος

· Βήχας

· Δύσπνοια

· Στομαχικές διαταραχές, όπως ναυτία, εμετός, διάρροια

· Σύγχυση

To περιβάλλον που ευνοοεί την ανάπτυξη της λεγεωνέλλας

Ιδανική θερμοκρασία νερού 20 – 45ο C:

Σε ντεπόζιτα και δεξαμενές ζεστού και κρύου νερού.
Σε σωλήνες με ελάχιστη ή καθόλου ροή νερού π.χ τα μη κατειλημμένα δωμάτια σε ξενοδοχειακές μονάδες.
Στα ιζήματα (βιομεμβράνες) και τις ακαθαρσίες των εσωτερικών επιφανειών σωλήνων και δεξαμενών.
Στις ίνες καουτσούκ και τις φυσικές ίνες σε αντιτριβικούς δακτυλίους και διατάξεις στεγάνωσης.
Σε θερμαντήρες νερού και δεξαμενές ζεστού νερού.
Στις εναποθέσεις αλάτων και τις διαβρώσεις σε σωλήνες, ντους και βρύσες.
Επιβιώνει μέσα σε άλλα βακτήρια και αμοιβάδες.

Τρόπος μετάδοσης

* Αερογενώς με εισπνοή του βακτηριδίου, όταν νερό που είναι μολυσμένο διασκορπίζεται στον αέρα υπό μορφή σταγονιδίων (αεροζόλ, ντους). Πιο συγκεκριμένα, τα είδη Legionella αποικίζουν συστήματα κυκλοφορίας νερού, όπως δεξαμενές αποθήκευσης, θερμοσίφωνες, σωλήνες, δεξαμενές θερμού νερού, βρύσες, ακροφύσια στα ντους και φίλτρα νερού.

* Σε αντίθεση με τα υδρόψυκτα, τα αερόψυκτα συστήματα κλιματισμού (air-condition), ΔΕΝ συνιστούν πηγές μετάδοσης του βακτηριδίου, ωστόσο καθαρίζετε και απολυμαίνετε τους πύργους ψύξης και τις συνδεδεμένες σωληνώσεις που χρησιμοποιούνται στα κλιματιστικά συστήματα – τουλάχιστον δυο φορές τον χρόνο. Η νόσος ΔΕΝ μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Χρόνος επώασης

Νόσος λεγεωνάριων: 2-10 ημέρες (συνήθως 5-6 ημέρες)

Πιθανές πηγές μόλυνσης

Συστήματα παροχής κρύου – ζεστού νερού (ντούς)
Πύργοι ψύξης συστημάτων κλιματισμού
Δεξαμενές αποθήκευσης νερού
Θερμές ιαματικές πηγές
Ιαματικά λουτρά
Κολυμβητικές δεξαμενές (ιδίως εκείνες όπου το νερό είναι ζεστό και διακινείται)
Σιντριβάνια
Υγραντήρες ατμόσφαιρας και αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης

Σποραδικά κρούσματα

Κρούσματα που δεν μπορούν να συνδεθούν με συγκεκριμένη πηγή μόλυνσης.

Νοσοκομειακή λεγεωνέλωση: το κρούσμα σχετίζεται με νοσηλεία σε νοσοκομείο κατά τις προηγούμενες 2-10 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Νόσος λεγεωναρίων σε ταξιδιώτες: το κρούσμα συνδέεται με ταξίδι εντός ή εκτός της χώρας κατά τις προηγούμενες 2-10 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Μέτρα ατομικής προστασίας

Ενημέρωση για τη νόσο των λεγεωνάριων, τον τρόπο μετάδοσης, τις πιθανές πηγές μόλυνσης.
Έγκαιρη διάγνωση και χορήγηση κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής.

Μέτρα δημόσιας υγείας

Εντοπισμός της πιθανής πηγής έκθεσης.
Εκτίμηση του κινδύνου ανάπτυξης της λεγεωνέλλας (συστήματα νερού, συστήματα κλιματισμού).
Δειγματοληψία νερού σε συστήματα ύδρευσης, συστήματα κλιματισμού, άλλες πηγές.
Λήψη κατάλληλων μέτρων στην πηγή μόλυνσης για τον έλεγχο και την πρόληψη της νόσου.
Προσδιορισμός των περιοχών υψηλού κινδύνου – οδηγίες για συστηματική λήψη μέτρων πρόληψης.
Συστηματική παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων πρόληψης.

Μέτρα πρόληψης σχετικά με εγκαταστάσεις ύδρευσης

Άμεσα μέτρα:

Υπερχλωρίωση
Θερμικό shock

Μακροπρόθεσμα μέτρα

Οξειδωτικά απολυμαντικά (υποχλωριώδες ή υποβρωμιώδες οξύ).
Μη οξειδωτικά απολυμαντικά (ιονισμός, διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου και αργύρου, υπεριώδης ακτινοβολία).
Διατήρηση θερμοκρασιών νερού σε επίπεδα που δεν ευνοούν τον πολλαπλασιασμό της λεγεωνέλλας.

Κατά το έτος 2017, παρατηρήθηκε αύξηση στα κρούσματα λεγεωνάριων σε ταξιδιώτες σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει αποδώσει ιδιαίτερη σημασία στον έλεγχο και στην πρόληψη της νόσου των λεγεωναρίων σε ταξιδιώτες στην Ελλάδα για την τουριστική περίοδο 2018.