Προτού το μωρό σας μυρίσει, γευτεί, δει ή ακούσει, έχει ήδη αναπτύξει την αίσθηση της αφής του. Μπορεί να μη σκέφτεστε την αφή τόσο συχνά όσο τις άλλες αισθήσεις, αλλά είναι το κλειδί για την επιβίωση: Τα ζώα και οι άνθρωποι απομακρύνονται ενστικτωδώς από πράγματα που νιώθουν άβολα, κρύα ή αιχμηρά — και στριμώχνονται πιο κοντά σε ό,τι νιώθουν απαλό και ζεστό (όπως η μαμά!).

Η αίσθηση της αφής είναι ένα από τα πρώτα εργαλεία του μικρού σας για να μάθει για τον κόσμο γύρω του. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό η αίσθηση της αφής ενός μωρού να αναπτυχθεί πλήρως μέχρι τη στιγμή που θα γεννηθεί.

Τι ακριβώς είναι η αίσθηση της αφής;

Για να αισθάνεται το μωρό σας τη ζεστασιά του χαλιού όσο περνάει χρόνο μπρούμυτα ή τη ζεστασιά του σώματός σας, χρειάζεται αυτό που είναι γνωστό ως σωματοαισθητικό σύστημα. Αυτό είναι ουσιαστικά ένα δίκτυο υποδοχέων αφής που απλώνονται σε όλο το σώμα και συνδέονται με τον εγκέφαλο μέσω των νευρικών κυττάρων. Κάθε υποδοχέας είναι μοναδικά συντονισμένος ώστε να αισθάνεται ένα στοιχείο της αφής (θερμοκρασία, πίεση ή πόνο, για παράδειγμα).

Στους ενήλικες, σχεδόν κάθε περιοχή του σώματος έχει αυτούς τους υποδοχείς — συμπεριλαμβανομένου του δέρματος στις παλάμες σας (για να αισθάνεστε τα πράγματα που αγγίζετε), σε όλη την κοιλιά σας (ώστε να αισθάνεστε έναν στομαχόπονο) και στα χείλη και τη γλώσσα σας (για να ξέρετε τι τρώτε).

Πώς αναπτύσσεται η αφή;

Η αφή είναι η πρώτη αίσθηση που αναπτύσσει το μωρό σας πριν από τις αισθήσεις της όσφρησης, της γεύσης, της όρασης και της ακοής. Μέρη του σωματοαισθητικού συστήματος αρχίζουν να σχηματίζονται μόνο λίγες εβδομάδες μετά τη σύλληψη. Μέχρι την 8η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, το μωρό σας έχει αναπτύξει υποδοχείς αφής στο πρόσωπό του – κυρίως στα χείλη και τη μύτη του – που συνδέονται με τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό του.

Τους επόμενους μήνες, αρχίζουν να σχηματίζονται υποδοχείς αφής παντού, συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων, των χεριών και των ποδιών του μέχρι την 12η εβδομάδα και της κοιλιάς την 17η εβδομάδα. Την 32η εβδομάδα, κάθε μέρος του εμβρύου έχει αποκτήσει την αίσθηση της αφής η οποία είναι τόσο ευαίσθητη ώστε να μπορεί να νιώσει μια τρίχα να βουρτσίζει όλο το σώμα του.

Με τα ερεθίσματα που δέχεται το έμβρυο στη μήτρα (π.χ. καθώς αρχίζει να αισθάνεται το αμνιακό υγρό γύρω του), οι σωματοαισθητικοί υποδοχείς βοηθούν στην ανάπτυξη ολόκληρου του νευρικού συστήματός του. Αυτό περιλαμβάνει τον εγκέφαλό του, το νωτιαίο μυελό και ακόμη και το πεπτικό σύστημα.