Όταν ως ενήλικες αισθανόμαστε άγχος, τείνουμε να γινόμαστε ευερέθιστοι με τους γύρω μας και δυσκολευόμαστε να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις που απαιτούν από εμάς περισσότερα από όσα μπορούμε να δώσουμε. Ωστόσο, όταν ένα παιδί περνά μια τέτοια φάση, είναι σύνηθες να το χαρακτηρίζουμε αγενές αντί να του προσφέρουμε την κατανόηση και την υποστήριξη που χρειάζεται.

Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς το άγχος επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών. Είναι βεβαίως από την άλλη εξίσου σημαντικό τα παιδιά να γνωρίζουν πως υπάρχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται ανεξάρτητα από το πώς νιώθουμε. Το άγχος δεν μας δίνει την άδεια να επιτεθούμε για παράδειγμα λεκτικά σε άλλους και φυσικά δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για κάθε κακή συμπεριφορά.

Διαβάστε επίσης: Παιδί: Γιατί θυμώνει για τα… πάντα;

 

 

Παιδικό άγχος

Μπορεί να πιστεύουμε ότι τα παιδιά δεν υποφέρουν από άγχος, ότι οι υποχρεώσεις τους είναι ελάχιστες και ότι είναι αρκετά ευέλικτα για να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές. Και είναι αλήθεια ότι είναι συχνά πολύ ικανά να προσαρμοστούν σε διαφορετικές καταστάσεις. Ωστόσο, βιώνουν και εκείνα ένταση και άγχος.

Ας έχουμε γενικά κατά νου ότι το άγχος προκύπτει όταν οι απαιτήσεις του περιβάλλοντος υπερβαίνουν την ικανότητα του ατόμου να τις αντιμετωπίσει.

Το άγχος της παιδικής ηλικίας μπορεί να προέλθει από ένα συγκεκριμένο γεγονός που αντιπροσωπεύει μια δραστική αλλαγή στη ζωή του παιδιού. Για παράδειγμα, μια μετακόμιση, ένα διαζύγιο, ο θάνατος ενός μέλους της οικογένειας, ο ερχομός ενός αδερφού. Μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα συνθηκών που είναι πολύ απαιτητικές (οι σχολικές εξετάσεις, ένα υπερφορτωμένο ημερήσιο πρόγραμμα).

Πώς το άγχος επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών

Τα παιδιά κατά κανόνα δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τι αισθάνονται. Ως εκ τούτου, συνήθως το εκφράζουν μέσα από αλλαγές στη συμπεριφορά τους. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να είναι πιο ανήσυχα και οξύθυμα.

Από την άλλη πλευρά, τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να έχουν προκλητικές συμπεριφορές και να συμπεριφέρονται επαναστατικά απέναντι στους γονείς τους. Επίσης, η σχολική επίδοση μπορεί να μειωθεί ή τα παιδιά να εμπλακούν σε συγκρούσεις με συνομηλίκους ή δασκάλους.

Τα παραπάνω ονομάζονται εξωτερικευτικά συμπτώματα, καθώς οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι ορατές και συχνά ενοχλούν. Για αυτόν τον λόγο, είναι πιο εύκολο να τα αναγνωρίσουν οι ενήλικες.

Ωστόσο, ορισμένα παιδιά εκδηλώνουν τα λεγόμενα εσωτερικευτικά συμπτώματα, στα οποία η δυσφορία αντανακλάται με τη μορφή ανησυχίας, φόβου, ανασφάλειας και θλίψης. Αυτά τα παιδιά μπορεί να αποσυρθούν και να απομονωθούν ως απάντηση στο άγχος που βιώνουν.

Πώς να βοηθήσετε τα παιδιά να διαχειριστούν το άγχος

Όταν βλέπουμε πώς το άγχος επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών, ενστικτωδώς συχνά προσπαθούμε να εξαλείψουμε ακατάλληλες συμπεριφορές. Ωστόσο, ο πραγματικός στόχος πρέπει να είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά ως προς τη συναισθηματική διαχείριση. Για να γίνει αυτό, δοκιμάστε να:

Μειώσετε το αντικειμενικό άγχος όταν είναι δυνατόν.

Εάν το παιδί βρεθεί αντιμέτωπο με το θάνατο ενός μέλους της οικογένειας, δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος να αλλάξει αυτό που συνέβη. Ωστόσο, εάν η αιτία του άγχους είναι ένα υπερβολικά φορτωμένο πρόγραμμα, η αφαίρεση ορισμένων δραστηριοτήτων και η παροχή χρόνου για ελεύθερο παιχνίδι μπορεί να είναι πολύ ευεργετική.

Συνομιλήστε με το παιδί σας σε τακτική βάση.

Να είστε διαθέσιμοι να ακούσετε ή να κάνετε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που επιτρέπουν στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του. Βοηθήστε το να τα κατανοήσει, να τα ονομάσει και να συνειδητοποιήσει πώς το επηρεάζουν.

Προσφέρετε στρατηγικές για τη ρύθμιση του άγχους.

Το ελεύθερο παιχνίδι, η σωματική άσκηση και οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για να διοχετεύσει ένα παιδί την εσωτερική του ένταση. Ομοίως, οι τεχνικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές, μπορούν να βοηθήσουν. Προσπαθήστε να εξασκήσετε τέτοιες τεχνικές ως οικογένεια.

Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.

Τελικά, όταν το άγχος επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών, θυμηθείτε τη σημασία της «καταδίκης» των συμπεριφορών, όχι του παιδιού.

Εάν πιστεύετε ότι είναι αδύνατον να διαχειριστείτε την κατάσταση, μη διστάσετε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Ένας παιδοψυχολόγος μπορεί να σας δώσει οδηγίες και να συνοδεύσει κατάλληλα το παιδί στην απόκτηση νέων «εργαλείων».