Όλοι μας βάζουμε την ευτυχία των παιδιών μας πρώτη στη λίστα των προτεραιοτήτων μας. Αν μας ρωτήσει κανείς, τι κάνει τα παιδιά μας ευτυχισμένα, ίσως σκεφτούμε παιχνίδια, ρούχα, μικροσυσκευές, διασκεδαστικές περιπέτειες, διακοπές, κατάκτηση της πρώτης θέσης σε έναν διαγωνισμό, το να περνούν χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα κλπ. Αυτή η συνήθης αντίληψη της ευτυχίας των παιδιών συνδέεται με το αν παίρνουν ή όχι τα παιδιά αυτό που θέλουν ώστε να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους.
Πώς είναι όμως η εμπειρία της ευτυχίας από τη σκοπιά του παιδιού;
Διαβάστε επίσης: Ύπνος των παιδιών: Τα βίαια λόγια τον διαταράσσουν
Προκλήσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών
Το σημερινό κοινωνικό τοπίο έχει δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα τραχύ μονοπάτι προς την ενηλικίωση. Η πρόσβαση σε πληροφορίες και τόσα πρόσωπα, ειδικά στο διαδίκτυο, έχει ως συνέπεια πολλά παιδιά να παλεύουν με απαξιωτικά συναισθήματα έλλειψης όσον αφορά τον εαυτό τους, την αυτοεκτίμησή τους, τις δυνατότητές τους. Η σύγκριση μεταξύ των συνομηλίκων είναι απεριόριστη και αναπόφευκτη ενώ τα παιδιά δεν παίζουν τώρα πια τόσο έξω όσο παλιά.
Νέα έρευνα υποδηλώνει μια αναμφισβήτητη σύνδεση μεταξύ της αυξημένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της υποβάθμισης της ψυχικής υγείας μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Ακόμα και σε περιπτώσεις τέτοιων προβλημάτων, δεν είναι λίγοι οι γονείς που πιστεύουν ότι εάν προσφέρουν στα παιδιά τους περισσότερα πράγματα ή τους δώσουν περισσότερες ευκαιρίες να προχωρήσουν, θα είναι πιο ευτυχισμένα. Αν και οι προθέσεις των γονιών είναι καλές, αυτή η αντίληψη είναι, αν μη τι άλλο, περιοριστική.
Τα παιδιά κατανοούν διαφορετικά την ευτυχία
Σε μια ανασκόπηση της πιο πρόσφατης βιβλιογραφίας που αφορά στην ευτυχία των παιδιών, ο ερευνητής από το πανεπιστημίου του Σικάγο, Φαν Γιάνγκ, μας προσφέρει μια ευρύτερη κατανόηση. Η νέα αναπτυξιακή έρευνα υποδηλώνει ότι τα παιδιά ηλικίας 4-5 ετών έχουν μια λεπτή κατανόηση της ευτυχίας, με την έννοια ότι αναγνωρίζουν τους περιορισμούς της ικανοποίησης μόνο των δικών τους επιθυμιών. Τα παιδιά αναγνωρίζουν τη σχέση μεταξύ ηθικά καλών πράξεων και ευτυχίας και νιώθουν ευτυχισμένα όταν επιδίδονται σε αυτές τις προκοινωνικές συμπεριφορές. Έχουν επίγνωση των συνδέσεων μεταξύ ηθικής καλοσύνης και ευτυχίας τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους άλλους ανθρώπους.
Επιπλέον, τα παιδιά αντλούν την ευτυχία από το να είναι «καλά παιδιά», όχι από το να εκπληρώνουν μόνο τις επιθυμίες τους. Μάλιστα, σε μελέτη τα παιδιά έδειξαν ακριβείς προσδοκίες για τη φευγαλέα φύση των επιθυμιών και της ευτυχίας: Καταλαβαίνουν ότι τίποτα από τα δύο, δεν θα διαρκέσει για πάντα.
Ο Γιάνγκ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «ο χαρακτηρισμός των μικρών παιδιών ως οδηγούμενων αποκλειστικά από υλικές επιθυμίες και απολαύσεις δεν ισχύει επειδή η αίσθηση της ευτυχίας τους είναι περίπλοκα συνυφασμένη με την αίσθηση της καλοσύνης τους».
Όταν εξετάζουμε την ευτυχία των παιδιών μέσα από ένα πλαίσιο εκπλήρωσης υλικών επιθυμιών, μπορεί ακούσια να παραβλέψουμε τις δυνατότητές τους για συναισθηματικό βάθος. Αυτή η έρευνα μας ενθαρρύνει να επανεξετάσουμε τις ιδέες μας σχετικά με τη συναισθηματική ικανότητα των παιδιών, ειδικά όταν αναζητούμε τι θα τα κάνει ευτυχισμένα. Τα παιδιά λοιπόν δεν θέλουν μόνο να νιώθουν καλά. Θέλουν επίσης να είναι «καλά παιδιά».