Οι γονείς αναρωτιούνται διαρκώς ποιο είναι το καλύτερο στυλ ανατροφής για τα παιδιά τους, με τα δεδομένα να δείχνουν πως οι σχετικές αναζητήσεις στη Google, έχουν αυξηθεί τον τελευταίο μήνα κατά 400%! Το στυλ ανατροφής που αναζητήθηκε στο διαδίκτυο περισσότερο μέσα στον Μάρτιο του 2025 ήταν αυτό που ονομάζουμε «δημοκρατικό».
Η διαφορά του δημοκρατικού από το αυταρχικό στυλ ανατροφής είναι μεγάλη, ενώ κάθε μία από τις δύο αυτές μεθόδους που προτείνονται στους γονείς για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους έχει σημαντικές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες σε αυτά.
Διαβάστε επίσης: Δεν θέλουν, δεν μπορούν ή δεν ξέρουν; Κατανοώντας σε βάθος την παιδική συμπεριφορά
Ποιοι είναι οι «αυταρχικοί» γονείς
Το αυταρχικό στυλ ανατροφής αποτελεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, μια άκαμπτη και αυστηρή προσέγγιση, όπου ο γονέας απαιτεί υψηλό βαθμό ελέγχου και παρέχει χαμηλό επίπεδο ζεστασιάς και τρυφερότητας. Σε αυτή τη μέθοδο μεγαλώματος, δεν υπάρχει πολλή συζήτηση, ούτε πολλή συνεργασία, ενώ παραπέμπει σε παλαιότερα σχετικά απαρχαιωμένα στυλ ανατροφής.
Ένας αυστηρός γονέας δεν επικοινωνεί τα όρια στο παιδί, αντιθέτως του επιβάλλει μια τιμωρία όταν αυτό συμπεριφέρεται με τρόπο που εκείνος δεν εγκρίνει. Συχνά η εκάστοτε τιμωρία είναι άδικη και δεν αντιστοιχεί σε αυτό που έκανε το παιδί.
Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί νιώθει κόπωση μέσα στο σουπερμάρκετ, κάτι που του προκαλεί άγχος ή υπερένταση και έτσι εκφράζει έντονα την επιθυμία του να φύγει αμέσως. Συχνά μάλιστα μπορεί αυτή η έκφραση δυσφορίας να συνοδεύεται από κλάμα ή δυνατές φωνές.
Ίσως ένας αυστηρός γονέας να έπαιρνε το παιδί και να έφευγε κάνοντάς του το χατίρι, όμως θα του επέβαλε μία τιμωρία του στυλ «δεν θα πάμε αύριο στην παιδική χαρά».
Όταν δεν αναγνωρίζονται τα συναισθήματα του παιδιού και δεν υπάρχει κατανόηση, αλλά απειλή ότι αυτό θα χάσει κάτι άλλο εξαιτίας μίας μη αποδεκτής συμπεριφοράς του, τότε μακροπρόθεσμα οι επιπτώσεις μπορεί να είναι πολλές και σοβαρές.
Τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε αυστηρά περιβάλλοντα, όπου δεν μπορούσαν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, είναι πιο πιθανό να γίνουν ως ενήλικες επιρρεπείς σε άγχη και ψυχικές διαταραχές.
Όταν ένα παιδί νιώθει περισσότερο φόβο παρά σύνδεση με τους γονείς του, μπορεί να οδηγηθεί ακόμη και στο να κρύβει αυτά που νιώθει ή αυτά που του συμβαίνουν, με αποτέλεσμα να βάζει τον εαυτό του ακόμη και σε επικίνδυνες καταστάσεις.
Ποιοι είναι οι «δημοκρατικοί» γονείς
Η γονεϊκή προσέγγιση του δημοκρατικού γονέα, συνδυάζει την ενσυναίσθηση με τα όρια. Οι πιο δημοκρατικοί γονείς, δεν είναι απαραίτητα πολύ ελαστικοί, ούτε κάνουν όλα τα χατίρια στα παιδιά τους, αντίθετα συχνά θέτουν υψηλές προσδοκίες για αυτά, όμως παρέχουν και υψηλή υποστήριξη στο παιδί για την επίτευξη αυτών των προσδοκιών.
Αν, για παράδειγμα, ένας γονέας περιμένει από το παιδί του να καθαρίσει το δωμάτιό του και εκείνο αποτυγχάνει σε αυτό, η αντίδρασή του δεν είναι να το τιμωρήσει. Ο γονέας που έχει επιλέξει το δημοκρατικό στυλ ανατροφής συζητά με το παιδί του τον λόγο που είναι σημαντικό να τακτοποιήσει τον χώρο του, επικυρώνοντας οποιοδήποτε συναίσθημα έχει το παιδί αν, για παράδειγμα το βρίσκει δύσκολο ή βαριέται να το κάνει, αλλά στη συνέχεια ζητώντας από αυτό να ολοκληρώσει την εργασία του.
Αυτή η μέθοδος ανατροφής μπορεί να απαιτεί λίγη περισσότερη υπομονή βραχυπρόθεσμα, αλλά οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι πολύ θετικές.
Γιατί να επιλέξουμε το δημοκρατικό στυλ ανατροφής
Σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι η δημοκρατική είναι η γονεϊκή προσέγγιση που οδηγεί σε πιο ικανοποιημένα, συναισθηματικά ρυθμισμένα παιδιά, που μεγαλώνουν και γίνονται πιο ευτυχισμένοι ενήλικες, καλύτεροι στο να διαχειρίζονται το άγχος και τις αντιξόοτητες της ζωής.
Τα παιδιά τείνουν να αισθάνονται πιο ασφαλή με γονείς που είναι δημοκρατικοί, όχι μόνο επειδή υπάρχει περισσότερη ενσυναίσθηση, αλλά επειδή οι κανόνες που πρέπει να ακολουθηθούν επικοινωνούνται σαφώς.
Ως ενήλικες δε, έχουν περισσότερη αυτονομία επειδή εμπιστεύονται τη δική τους κρίση, ενώ επειδή έχουν μάθει πώς να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, είναι σε θέση να έχουν καλύτερες σχέσεις.
