Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια και συστημική φλεγμονώδης ασθένεια, κατά την οποία το ενδομήτριο (ο ιστός που καλύπτει τη μήτρα) αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι ο εξαντλητικός πόνος στην περιοχή της πυέλου πριν και κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Μπορεί επίσης να προκαλέσει υπογονιμότητα και πεπτικά προβλήματα, όπως επώδυνες κενώσεις, ανάμεσα σε πολλά άλλα συμπτώματα. Παγκοσμίως, επηρεάζει ένα εντυπωσιακό ποσοστό της τάξεως του 10%-15%, περίπου 190 εκατομμύρια γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.
Παρά τα ποσοστά, οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη βρει μια οριστική αιτία για την ενδομητρίωση. Ωστόσο, ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος αποδεικτικών στοιχείων υποδηλώνουν ότι η ψυχική υγεία μπορεί να συμβάλει σε αυξημένο κίνδυνο.
Ενδομητρίωση και ψυχική υγεία- Η νέα μελέτη
Η πρόσφατη έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό JAMA Psychiatry, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με ενδομητρίωση ανέφεραν τραυματικές εμπειρίες και στρεσογόνα γεγονότα, τόσο στην παιδική όσο και στην ενήλικη ζωή, σε υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με όσες που δεν είχαν τη νόσο. Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες χωρίς ενδομητρίωση είχαν περισσότερες πιθανότητες να ενταχθούν στην ομάδα χωρίς τραύμα (24%) σε σύγκριση με αυτές που είχαν τη νόσο (20%).
Η εν λόγω μελέτη βασίστηκε σε κλινικές και γενετικές πληροφορίες από συνολικά πάνω από 500.000 γυναίκες, εκ των οποίων οι 30.000 είχαν ενδομητρίωση.
Η ενδομητρίωση συνδέθηκε επίσης γενετικά με την διαταραχή μετατραυματικού στρες και την κακοποίηση στην παιδική ηλικία. Άλλα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το τραύμα και οι εκτιμήσεις που παρατηρήθηκαν ήταν συνεπείς σε διαφορετικές ομάδες με ποικίλα χαρακτηριστικά.
Ενδιαφέρον είναι το εύρημα ότι τα τραυματικά γεγονότα και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν ανεξάρτητα στον κίνδυνο ανάπτυξης ενδομητρίωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι γενετικοί παράγοντες κινδύνου και οι τραυματικές εμπειρίες επηρεάζουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου με διαφορετικούς, ενδεχομένως αθροιστικούς, τρόπους.
Τραύμα και σωματική υγεία
Ο αριθμός των μελετών που αναδεικνύουν το γεγονός ότι η ενδομητρίωση είναι συστημική, δηλαδή δεν περιορίζεται σε μία περιοχή αλλά επηρεάζει βιολογικά συστήματα εκτός των αναπαραγωγικών οργάνων, αυξάνεται. Στην πραγματικότητα, το τραύμα συνδέεται με μια σειρά από καταστάσεις υγείας, όπως ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες.
Αν και λίγες μελέτες μέχρι σήμερα έχουν αναφέρει συνδέσεις μεταξύ τραυματικών γεγονότων και ενδομητρίωσης, έχουν γίνει κάποιες έρευνες σχετικά με τους διαφορετικούς τύπους τραύματος και τους βιολογικούς μηχανισμούς που στηρίζουν αυτήν τη σχέση.
Πολλές δυναμικές θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη σύνδεση μεταξύ τραύματος και ενδομητρίωσης. Για παράδειγμα, οι αντιδράσεις του οργανισμού στο στρες που προκαλούνται από τραυματικές εμπειρίες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στο σώμα, η οποία στη συνέχεια συμβάλλει στην ανάπτυξη της ενδομητρίωσης.
Το τραύμα μπορεί επίσης να διαταράξει την ορμονική ισορροπία, αυξάνοντας ιδιαίτερα τις ορμόνες του άγχους, όπως η κορτιζόλη. Αυτές οι ορμονικές αλλαγές ενδέχεται να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης ή να επηρεάσουν την ανάπτυξή της, επηρεάζοντας τα επίπεδα οιστρογόνων.
Το τραύμα μπορεί επίσης να έχει μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην επιγενετική, επηρεάζοντας τις ανοσολογικές αντιδράσεις, τη φλεγμονή και τη ρύθμιση των ορμονών, παράγοντες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή την επιδείνωση της ενδομητρίωσης.
Φροντίδα με γνώμονα το τραύμα
Η αλληλεπίδραση μεταξύ του τραύματος και της ενδομητρίωσης υπογραμμίζει τη σημασία της αξιολόγησης τόσο της φυσικής όσο και της ψυχικής υγείας των ασθενών που πλήττονται, επισημαίνουν οι επιστήμονες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην παροχή πιο ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής θεραπείας.
Η φροντίδα με γνώμονα το τραύμα είναι μια προσέγγιση στην υγειονομική περίθαλψη που υποστηρίζει και αναγνωρίζει τις επιπτώσεις που έχουν τα τραυματικά γεγονότα στους ανθρώπους. Επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας, εμπιστοσύνης και ενδυνάμωσης για τα άτομα που έχουν βιώσει τραύμα, κατανοώντας ότι το παρελθόν μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν οι ασθενείς με τις υπηρεσίες ή ανταποκρίνονται στη φροντίδα. Μια τέτοια φροντίδα είναι ιδιαίτερα σημαντική στη γυναικολογία, όπου οι εξετάσεις συχνά αφορούν ευαίσθητες περιοχές του σώματος. Για τα άτομα που έχουν βιώσει τραύμα, ειδικά σεξουαλικό ή σωματικό, η γυναικολογική εξέταση μπορεί να είναι μια αρνητική εμπειρία που αποτρέπει την αναζήτηση φροντίδας, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει περαιτέρω τη διάγνωση και τη θεραπεία.
«Η μελέτη μας επεκτείνει τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν τον σημαντικό ρόλο της ψυχικής υγείας στη συστημική φύση της ενδομητρίωσης. Ιδιαίτερα, οι προσπάθειές μας να αναλύσουμε τις επιπτώσεις των τραυματικών γεγονότων ανοίγουν νέους δρόμους για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι ψυχιατρικοί παράγοντες κινδύνου μπορούν να οδηγήσουν σε αρνητικά κλινικά αποτελέσματα για τις γυναίκες», δήλωσαν οι ερευνητές.