Μόλις πέντε λεπτά έκθεσης σε διαφημίσεις ανθυγιεινών τροφίμων αρκούν για να οδηγήσουν τα παιδιά σε σημαντικά αυξημένη κατανάλωση φαγητού μέσα στην ημέρα, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία.

Το φαινόμενο δεν εξαρτάται από το είδος της διαφήμισης ούτε από το μέσο που τη μεταδίδει – αποδεικνύοντας πόσο ευάλωτος είναι ο παιδικός εγκέφαλος.

Διαβάστε επίσης: Το βάρος του παιδιού στα 6 είναι καθοριστικό- Τι δείχνει για τη ζωή του;

Η τυχαιοποιημένη μελέτη πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία με τη συμμετοχή 240 παιδιών ηλικίας 7 έως 15 ετών. Οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν για πέντε λεπτά σε διαφημίσεις πρόχειρου φαγητού – είτε μέσω τηλεόρασης, είτε σε αναρτήσεις social media, είτε μέσω podcasts, είτε σε στατικές πινακίδες. Το αποτέλεσμα ήταν ξεκάθαρο: κατά μέσο όρο 130 επιπλέον θερμίδες μέσα στην ημέρα, σε σχέση με τα παιδιά που εκτέθηκαν σε ουδέτερες, μη διατροφικές διαφημίσεις.

Η αύξηση αυτή δεν περιορίστηκε σε κάποιον συγκεκριμένο τύπο μέσου ή διαφήμισης. Είτε οι διαφημίσεις παρουσίαζαν συγκεκριμένα προϊόντα είτε απλώς ένα λογότυπο εταιρείας, είχαν την ίδια επίδραση. Η υπερφαγία μετά την έκθεση αφορούσε τόσο το μεσημεριανό γεύμα όσο και τα σνακ, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο διατροφικό μοτίβο που, αν επαναλαμβάνεται, μπορεί να οδηγήσει στην παιδική παχυσαρκία.

Ένα ακόμα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης ήταν ότι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των παιδιών δεν μετρίασε το αποτέλεσμα. Είτε προέρχονταν από οικογένειες υψηλότερου μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου είτε όχι, η επίδραση των διαφημίσεων στην πρόσληψη τροφής παρέμενε ίδια.

Ο ρόλος της διαφήμισης στην παιδική παχυσαρκία

Η μελέτη παρουσιάστηκε σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες –μεταξύ αυτών και η Ελλάδα– εξετάζουν περιοριστικά μέτρα στις διαφημίσεις ανθυγιεινών τροφίμων που απευθύνονται σε ανηλίκους. Τα ευρήματα υποστηρίζουν την ανάγκη αυστηρότερης νομοθεσίας που θα προστατεύει τα παιδιά από διαφημιστικές πρακτικές που ενισχύουν τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παιδική παχυσαρκία έχει τριπλασιαστεί τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Οι διαφημίσεις τροφίμων με υψηλά ποσοστά κορεσμένων λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των ανθυγιεινών συνηθειών από μικρή ηλικία.

Το παιδί ως καταναλωτής

Η διαφήμιση, ειδικά όταν απευθύνεται σε παιδιά, δεν είναι απλώς ένα μέσο προβολής – είναι ένα εργαλείο εκπαίδευσης καταναλωτικής συμπεριφοράς. Από μικρή ηλικία, τα παιδιά διδάσκονται –συχνά υποσυνείδητα– να συνδέουν το φαγητό με διασκέδαση, επιβράβευση ή δημοφιλία. Όταν οι διαφημίσεις παρουσιάζουν το πρόχειρο φαγητό ως «cool» ή «διασκεδαστικό», η επιρροή εδραιώνεται βαθιά. Έτσι, ακόμα και χωρίς πείνα, ένα παιδί μπορεί να επιλέξει να φάει απλώς επειδή είδε ένα λαμπερό διαφημιστικό, μετατρέποντας τη διατροφή από βιολογική ανάγκη σε καταναλωτική συνήθεια.

Την ευθύνη δεν έχουν τα παιδιά, αλλά οι ενήλικες

Τα παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να αντιστέκονται στα εμπορικά ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο που μπορούν οι ενήλικες κι αυτό πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά. Οι ερευνητές από τη Μάλαγα υπογραμμίζουν ότι η ευθύνη ανήκει στην κοινωνία και τις κυβερνήσεις, όχι στα ίδια τα παιδιά ή στους γονείς τους.