Το να νιώθουμε κάτι έντονο για ένα μουσικό αριστούργημα, για ένα ψηλό βουνό, για μια μοναδική εμπειρία, για έναν περίτεχνο πίνακα ζωγραφικής σημαίνει ότι αισθανόμαστε δέος. Αυτό μας προκαλεί ψυχική ανάταση και καλό θα ήταν να ψάχνουμε ευκαιρίες για να έχουμε συχνά αυτή την αίσθηση.  Το ίδιο λέει νέα έρευνα πως καλό είναι να αναζητούν και οι έφηβοι.

Διαβάστε επίσης: Ερωτήσεις των παιδιών: Πώς απαντάμε στις δύσκολες;

Το δέος περιγράφεται ως ένα έντονο συναίσθημα θαυμασμού, σεβασμού ή και φόβου μπροστά σε κάτι μεγαλειώδες, εντυπωσιακό ή υπερβατικό. Μπορεί να προκληθεί από τη φύση, όταν για παράδειγμα κοιτάμε ένα ηλιοβασίλεμα, από την τέχνη, τη γενναιότητα ή ακόμα και από σπουδαίες πράξεις καλοσύνης.

Οι έφηβοι ευημερούν όταν νιώθουν θαυμασμό

Σύμφωνα με σχετική μελέτη, που διεξήχθη από το Κέντρο Επιστήμης της Ευημερίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, η αίσθηση του «θαύματος» υποστηρίζει την ψυχική, σωματική και συναισθηματική μας ευεξία. Αν θέλουμε να ενισχύσουμε την ευημερία των έφηβων παιδιών μας, καιρός είναι να αναζητήσουμε τρόπους, ώστε αυτά να νιώσουν αυτό το υπερβατικό συναίσθημα, ώσπου η ψυχή τους να γεμίσει γαλήνη και ικανοποίηση.

Αν, για παράδειγμα, στην έφηβη κόρη μας αρέσει η τέχνη, μπορούμε να πάμε μαζί σε μία γκαλερί. Αν ο γιος μας αγαπάει τη φύση, μπορούμε να κανονίσουμε μία εκδρομή, όπου θα δει τοπία που κόβουν την ανάσα.

Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, όταν περιεργάζονται πράγματα και εικόνες που τους προκαλούν θαυμασμό, σημειώνουν αυξημένα επίπεδα ευημερίας, λένε οι ερευνητές. Μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο φόβο και διχασμό, η ομορφιά, η δημιουργικότητα και η καλαισθησία μπορεί να έχουν πολύ πιο θεραπευτικό ρόλο από ό,τι νομίζουμε.

Το συναίσθημα του δέους μπορεί να υποστηρίξει την ψυχική υγεία των εφήβων, σε μια ηλικία, που τα παιδιά αναπτύσσονται με ταχύτητα, που έρχονται αντιμέτωπα με τον εαυτό τους και τον κόσμο, που αλλάζουν και ανησυχούν διαρκώς.

Έφηβοι, δέος και οφέλη

Ο θαυμασμός που νιώθουμε για κάτι, μας ωθεί να γίνουμε πιο ευγενικοί και ταπεινοί, ησυχάζει τον θόρυβο στο μυαλό μας, αυξάνει την περιέργεια και μας βοηθά να νιώσουμε συνδεδεμένοι με άλλους ανθρώπους.

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι έχει και άλλα σημαντικά οφέλη, για παράδειγμα μειώνει ακόμη και τα επίπεδα του στρες και της φλεγμονής στον οργανισμό. Οι μελετητές τονίζουν: «μην υποτιμάτε τη δύναμη που έχουν οι… ανατριχίλες», κάνοντας λόγο για την αίσθηση που έχουμε όταν κάτι μας εντυπωσιάζει.

Σίγουρα όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά, τα περισσότερα γύρω τους μοιάζουν με «θαύμα», όμως το ζητούμενο είναι πώς επιδρά ο θαυμασμός για κάτι στα μεγαλύτερα παιδιά, που έχουν πιο αναπτυγμένη συνείδηση. Που είναι αγχωμένα για την εικόνα τους ή για το σχολείο, που είναι γεμάτα υποχρεώσεις, όπως το διάβασμα ή το φροντιστήριο, που συχνά νιώθουν μοναξιά ή είναι εξαρτημένα από τις οθόνες.

Οι έφηβοι, παρόλα αυτά που βιώνουν, βρίσκονται σε μια ηλικία όπου η γρήγορη ανάπτυξη του εγκεφάλου τους και η αυξημένη συναισθηματική ευαισθησία που έχουν, τους προετοιμάζουν να νιώσουν το «θαύμα», γι’ αυτό και δεν πρέπει να τους στερήσουμε αυτή την έμφυτη ροπή.

Έφηβοι και tips για να ζήσουν το… «θαύμα»

Πώς θα βοηθήσουμε τους έφηβους να συνδεθούν με αυτό το προστατευτικό συναίσθημα; Τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε; Τι πρέπει να συνυπολογίσουμε και πώς η δική μας στάση ζωής μπορεί να τους επηρεάσει;

Σκεφτείτε τι «φωτίζει» την ψυχή τους

Οι έφηβοι βρίσκονται στη φάση διαμόρφωσης της ταυτότητάς τους. Aλλάζουν συχνά γούστα και ανάγκες. Τα παρατάνε και αρχίζουν πάλι. Είναι κυκλοθυμικοί και δεν ξέρουν ακόμη τι θέλουν πραγματικά. Κάποια πράγματα τους αρέσουν και τους κάνουν να περνούν καλά. Όμως, αυτό είναι αρκετά επίφοβο να αλλάξει εκεί που δεν το περιμένουν οι γονείς.

Ας πούμε, κάτι που είναι πιθανό να συμβεί είναι οι δραστηριότητες που τους έκαναν χαρούμενους στην Ε’ Δημοτικού, να τις απορρίψουν στο Γυμνάσιο, γι’ αυτό οι γονείς καλό είναι να είναι «ενήμεροι» για το τι είναι αυτό που κάθε φορά «φωτίζει» την ψυχή τους.

Συντονιστείτε με τις πηγές του δέους

Το καλύτερο με το δέος είναι το πόσο καθημερινό και προσιτό είναι. Δεν απαιτεί πάντα ακριβό εξοπλισμό ή πολυτελείς διακοπές. Θα μπορούσε να βιώνεται σε καθημερινή βάση, σε απλές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα σε μία ποδηλατάδα δίπλα στη θάλασσα ή στο παίξιμο ενός αγαπημένου μουσικού κομματιού στην κιθάρα.

Τα τελευταία 20 χρόνια, οι ερευνητές έχουν μελετήσει τι είδους εμπειρίες προκαλούν το δέος. Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ανέφεραν ότι ένιωσαν αυτό το συναίσθημα εξερευνώντας τη φύση, απολαμβάνοντας την τέχνη και τη μουσική ή σκεπτόμενοι σπουδαία πράγματα.

Οι έρευνες συμπέραναν δε, ότι η πιο συνηθισμένη πηγή καθημερινού «θαύματος» προήλθε από την παρατήρηση άλλων ανθρώπων που δείχνουν καλοσύνη και θάρρος. Με λίγα λόγια, εμπνεόμαστε από την ανθρώπινη καλοσύνη.

Για τους έφηβους, μία ακόμη πηγή δέους θα μπορούσε να είναι η συλλογική έξαψη. Αυτό είναι κάτι σαν ηλεκτρική ενέργεια που είναι δυνατόν να νιώσουν όταν τραγουδάνε μαζί με άλλους σε μία παράσταση του σχολείου ή όταν παίζουν έναν αγώνα μπάσκετ με τους συμμαθητές του. Με άλλα λόγια, είναι το αίσθημα του να ανήκουν σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους.

Ψάξτε για «κάτι όμορφο κάθε μέρα»

Ως γονείς, αναζητήστε τρόπους να μοιραστείτε εκείνες τις μικρές στιγμές θαύματος που τυχαίνει να βρείτε εσείς. Τα παιδιά σας έχουν σίγουρα κάτι να μάθουν από αυτές. Η πρακτική «βρίσκω κάτι όμορφο κάθε μέρα» είναι πολύ βοηθητική για να έχουμε την ευκαιρία να νιώσουμε έντονα συναισθήματα. Ένα σπάνιο λουλούδι, μία συγκινητική ιστορία, οτιδήποτε θα μπορούσε να ξυπνήσει μέσα μας το αίσθημα του θαύματος.

Αν έχουμε ανακαλύψει κάτι τέτοιο στο διαδίκτυο, θα μπορούσαμε να το μοιραστούμε με το παιδί μας. Πιθανόν αρχικά να βρει… κριντζ το ότι η μητέρα ή ο πατέρας του τού στέλνουν στα social media «όμορφα» μηνύματα, όμως ακόμη και αν σας αφήσει στο… διαβάστηκε,  αυτός ο τρόπος επικοινωνίας ενδέχεται ακόμη και μακροπρόθεσμα να κινητοποιήσει τον γιο ή την κόρη σας, να δει το όμορφο στο καθετί.