Η σχέση γονέα και παιδιού είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δεσμούς στη ζωή μας. Η εμπιστοσύνη και η ανοιχτή επικοινωνία αποτελούν τη βάση για μια υγιή και δυνατή σύνδεση που θα στηρίξει το παιδί σε κάθε βήμα της ανάπτυξής του. Όταν ένα παιδί νιώθει ότι το καταλαβαίνουν και το ακούνε πραγματικά, μεγαλώνει με αυτοπεποίθηση, ασφάλεια και διάθεση να μοιράζεται τα συναισθήματά του. Πώς, όμως, μπορούμε να χτίσουμε αυτή την εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουμε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας;
Ακούστε με προσοχή χωρίς να διακόπτετε
Διαβάστε επίσης: Η μάχη του τηλεκοντρόλ: Τι βλέπουν τα παιδιά στην τηλεόραση και στο τάμπλετ;
Όταν σας μιλά το παιδί, προσπαθήστε να δίνετε όλη σας την προσοχή, χωρίς να το διακόπτετε ή να βιάζεστε να δώσετε λύσεις. Μερικές φορές, το παιδί θέλει απλώς να εκφράσει τον θυμό ή τη χαρά του και δεν χρειάζεται αμέσως απάντηση ή διορθώσεις.
Για παράδειγμα, αν το παιδί σας μιλά για μια δύσκολη στιγμή, αντί να πείτε αμέσως: «Μην στεναχωριέσαι, όλα θα πάνε καλά», προτιμήστε να του πείτε: «Καταλαβαίνω ότι σε πείραξε αυτό, θέλεις να μου πεις περισσότερα;». Έτσι του δείχνετε ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά.
Tip: Στην κουβέντα, κρατήστε οπτική επαφή, κουνήστε καταφατικά το κεφάλι σας και αποφύγετε να τσεκάρετε το κινητό σας ή να κάνετε άλλες δουλειές παράλληλα.
Μιλήστε ανοιχτά και ειλικρινά
Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν από εμάς. Μιλήστε τους με απλό, κατανοητό λόγο, ανάλογα με την ηλικία τους. Μη φοβάστε να εκφράσετε και εσείς τα δικά σας συναισθήματα – για παράδειγμα, «Κι εγώ στεναχωρήθηκα που έγινε αυτό, αλλά θα τα καταφέρουμε μαζί». Με αυτό τον τρόπο, δείχνετε ότι είναι φυσιολογικό να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας.
Tip: Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε εκφράσεις που υποτιμούν τα συναισθήματα του παιδιού, όπως: «Μην κλαις για τέτοια» ή «Δεν είναι τόσο σοβαρό».
Σεβαστείτε τα συναισθήματά του
Όταν το παιδί εκφράζει θυμό, λύπη ή απογοήτευση, μη βιάζεστε να «διορθώσετε» ή να αγνοήσετε τα συναισθήματά του. Αντιθέτως, σεβαστείτε το πώς νιώθει και βοήθησέ το να κατανοήσει και να διαχειριστεί αυτά τα συναισθήματα με υπομονή και αγάπη. Πείτε του για παράδειγμα: «Βλέπω ότι είσαι θυμωμένος/η. Θέλεις να με βοηθήσεις να καταλάβω τι σε έκανε να νιώσεις έτσι;»
Δημιουργήστε ρουτίνες επικοινωνίας με το παιδί
Οι καθημερινές ρουτίνες, όπως το βραδινό τραπέζι, η ώρα πριν τον ύπνο ή το κοινό μπάνιο, προσφέρουν ευκαιρίες για συζήτηση σε ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον. Έτσι το παιδί μαθαίνει να εκφράζεται πιο φυσικά. Μπορείτε π.χ. να κάνετε συνήθεια το να ρωτάτε στο τέλος της μέρας: «Ποιο ήταν το καλύτερο πράγμα που σου συνέβη σήμερα;» ή «Υπήρξε κάτι που σε προβλημάτισε;».
Αποφύγετε την κριτική και την τιμωρία
Η επικοινωνία θα «κλείσει» αν το παιδί φοβάται την κριτική ή τις συνέπειες όταν μιλάει. Προσπαθήστε να αποφύγετε φράσεις που μοιάζουν τιμωρητικές ή δείχνουν απόρριψη. Αντί να πείτε: «Πάλι λάθος έκανες», δοκιμάστε το: «Ας δούμε πώς μπορείς να το κάνεις καλύτερα την επόμενη φορά».
Θετική ενίσχυση
Όταν το παιδί μοιράζεται μαζί σας σκέψεις και συναισθήματα, επιβραβεύστε το με λόγια, αγκαλιές ή ένα χαμόγελο. Η θετική αναγνώριση ενθαρρύνει το παιδί να συνεχίσει να ανοίγεται.
Κάντε μαζί δραστηριότητες που το παιδί αγαπά
Ο ποιοτικός χρόνος δημιουργεί δεσμούς και ευκαιρίες για επικοινωνία χωρίς πίεση. Παιχνίδια, ζωγραφική, μαγείρεμα ή απλά μια βόλτα στη φύση μπορεί να γίνουν η γέφυρα για βαθύτερη σύνδεση.
Να είστε συνεπείς και αξιόπιστοι
Η εμπιστοσύνη χτίζεται όταν το παιδί ξέρει ότι μπορεί να βασιστεί σε εσάς. Τηρώντας τις υποσχέσεις σας και προσφέροντας σταθερότητα, δίνετε το μήνυμα ότι είστε εκεί για εκείνο, ό,τι κι αν συμβεί.
Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία και την αυτονομία
Δίνοντας στο παιδί χώρο να παίρνει αποφάσεις και να εκφράζεται ελεύθερα, του δείχνετε εμπιστοσύνη και πως σέβεστε την προσωπικότητά του. Αυτό αυξάνει την αυτοπεποίθηση και ενισχύει την ανοιχτή επικοινωνία. Για παράδειγμα, αντί να του επιβάλλετε πάντα τι θα φορέσει ή τι θα φάει, δώστε του επιλογές μέσα σε ασφαλή πλαίσια.
Η εμπιστοσύνη και η ανοιχτή επικοινωνία με το παιδί δεν συμβαίνει από τη μια μέρα στην άλλη…
… είναι το αποτέλεσμα μικρών, σταθερών βημάτων γεμάτων υπομονή, αγάπη και σεβασμό!