Όταν σκεφτόμαστε τη στιγμή που το παιδί μας φεύγει από το σπίτι – για σπουδές, για να μείνει μόνο του, για να κάνει το δικό του βήμα στην ενήλικη ζωή – συχνά την φανταζόμαστε γεμάτη τρυφερότητα και συγκίνηση. Αντί γι’ αυτό, όμως, πολλοί γονείς βρίσκονται αντιμέτωποι με εντάσεις, εκνευρισμό, απόσταση και καυγάδες που μοιάζουν ακατανόητοι. Αυτό το φαινόμενο έχει όνομα και εξήγηση: λέγεται «soiling the nest», ή αλλιώς «λερώνοντας τη φωλιά». Είναι ένας ψυχολογικός όρος που περιγράφει τη συναισθηματική αναστάτωση και τις συγκρούσεις που εμφανίζονται ανάμεσα στον γονιό και τον/την έφηβο/η λίγο πριν «ανοίξει τα φτερά του/της».
Τι σημαίνει «λερώνω τη φωλιά»;
Ο όρος προέρχεται από τη μελέτη της συμπεριφοράς των πουλιών, όπου τα μικρά ενίοτε «διαταράσσουν» τη φωλιά τους πριν την εγκαταλείψουν. Μεταφορικά, το ίδιο συμβαίνει και στον άνθρωπο: καθώς ο έφηβος ετοιμάζεται να φύγει από το οικογενειακό περιβάλλον, ασυνείδητα δημιουργεί συναισθηματική απόσταση για να διευκολύνει τον αποχωρισμό.
Διαβάστε επίσης: Ποιοι ήσασταν πριν γίνετε γονείς; Πόσα καλά σας ξέρουν τα παιδιά;
Πώς εκδηλώνεται;
Απορρίπτει κανόνες που παλιά τηρούσε
Επιδιώκει καυγάδες για ασήμαντα πράγματα
Απορρίπτει οικογενειακές συνήθειες και παραδόσεις
Εκφράζει περιφρόνηση για τα «γούστα» ή τις συνήθειες της οικογένειας
Απομακρύνεται συναισθηματικά
Δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές σας
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτή η συμπεριφορά είναι ασυνείδητος μηχανισμός άμυνας. Βοηθά τον έφηβο να διαχειριστεί τον φόβο και την ενοχή που νιώθει φεύγοντας από το σπίτι, μετατρέποντας τον αποχωρισμό σε «ανάγκη» αντί για «απώλεια».
Γιατί συμβαίνει λίγο πριν τις μεγάλες αλλαγές;
Ο αποχωρισμός από την οικογένεια συνοδεύεται από ανάμεικτα συναισθήματα: ανεξαρτησία, χαρά, φόβο, άγχος. Ο έφηβος χρειάζεται να αυτονομηθεί, να ορίσει τον εαυτό του έξω από τον ρόλο του παιδιού. Κι αυτό δεν είναι απλό.
Οι καυγάδες, η σύγκρουση, ακόμα και η ειρωνεία μπορεί να είναι ένας τρόπος να πάρει απόσταση, να κάνει χώρο για το καινούργιο του «εγώ».
Γιατί μπορεί να είναι καλό σημάδι
Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, η σύγκρουση πολλές φορές δείχνει σχέση εμπιστοσύνης. Όπως λένε οι ειδικοί: ένας έφηβος που αισθάνεται ασφαλής μέσα στη σχέση του με τους γονείς του, αισθάνεται και την ελευθερία να εκφράσει θυμό, γνωρίζοντας πως η αγάπη δεν θα χαθεί.
Αν όμως η συμπεριφορά συνοδεύεται από αυτοκαταστροφικές τάσεις, απομόνωση από φίλους και οικογένεια ή επίμονα σημάδια κατάθλιψης (θλίψη, έντονη ευερεθιστότητα ή απάθεια για περισσότερες από δύο εβδομάδες), τότε μπορεί να χρειάζεται αξιολόγηση από ειδικό ψυχικής υγείας.
Πώς να διαχειριστείτε το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς»
Το παιδί φεύγει, αλλά εσείς παραμένετε γονιός. Ίσως νιώσετε ανακούφιση, ίσως κενό. Μπορεί να εμφανιστεί το λεγόμενο «σύνδρομο της άδειας φωλιάς». Το σημαντικό είναι να συνεχίσετε τη σχέση με σεβασμό στα νέα όρια.
Συζητήστε πώς και πότε θα κρατάτε επαφή όταν θα λείπει. Προτιμήστε βιντεοκλήσεις αντί για απλά μηνύματα.
Αναγνωρίστε ότι κι εσείς περνάτε μια μεγάλη αλλαγή. Είστε κι εσείς σε μεταβατικό στάδιο. Εστιάστε στη φροντίδα του εαυτού σας. Ξεκινήστε νέα χόμπι, επενδύστε σε σχέσεις ή χρόνο με τον σύντροφό σας, ανακαλύψτε τι σας δίνει ενέργεια.
Και να θυμάστε: Το γεγονός ότι το παιδί απομακρύνεται από εσάς δεν σημαίνει πως δεν σας αγαπά. Σημαίνει πως αισθάνεται αρκετά δυνατό για να γίνει αυτόνομο. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που του έχετε κάνει.
