Τα βιβλία «Το καπλάνι της βιτρίνας» της Άλκης Ζέη και «Ο θησαυρός της Βαγίας» της Ζωρζ Σαρρή με συντρόφευαν τα χρόνια που πήγαινα δημοτικό. Με μύησαν στην περιπέτεια και υπογράμμισαν στο παιδικό μου μυαλό την αξία της φιλίας και της αλληλεγγύης. Με τα «Μαγικά μολύβια από τη Μαγιόρκα» της Κατερίνας Μουρίκη ταξίδεψα σε όλο τον κόσμο. Οι ιστορίες του Ευγένιου Τριβιζά και οι περιπέτειες του «Μικρού Πρίγκιπα» ήταν εκεί για μένα όταν ήθελα να νιώσω λίγη μαγεία. Δεν μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου διαβάζοντας μόνο μαθηματικά και γλώσσα. Πολλά παιδιά αγαπούν τα εξωσχολικά βιβλία, κάποια άλλα όχι τόσο. Εγώ προφανώς ανήκα στα πρώτα.
Διαβάστε επίσης: Γραφή: Από το πώς κρατάμε το μολύβι μέχρι «μαμά να γράψω και εδώ το όνομά μου;»
Η αξία της παιδικής λογοτεχνίας
Το σίγουρο είναι ότι –ακόμα και μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς– η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά του δημοτικού και προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την ανάπτυξή τους, όχι μόνο γνωστικά, αλλά και συναισθηματικά και κοινωνικά.
Όταν τελειώνει η μελέτη των μαθημάτων, οι γονείς θα πρέπει να προτρέπουν τα παιδιά να διαβάζουν και κάτι άλλο, γεμίζοντας έτσι δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους. Γι’ αυτό, καλό είναι να τους παίρνουν και ως δώρο βιβλία παιδικής λογοτεχνίας, με θέματα, βέβαια, συμβατά με την ηλικία τους. Ένα παιδί στην πρώτη και τη δευτέρα δημοτικού ανταποκρίνεται καλύτερα σε μια αλληγορική ιστορία, όπου κυριαρχούν η φαντασία και τα ηθικά διδάγματα. Ένας μαθητής μεγαλύτερης τάξης μπορεί να προτιμά μια ιστορία που αναπτύσσει την κριτική του ικανότητα. Αργότερα, στο παιχνίδι μπαίνουν και τα κοινωνικά ζητήματα.
Εξωσχολικά βιβλία και οφέλη
Το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων μόνο θετικά έχει να προσφέρει στο παιδί. Βοηθά στην υγιή του ανάπτυξη σε γνωστικό επίπεδο και κρατά σε ισορροπία τα συναισθήματά του. Και βέβαια μπορεί να το κάνει πιο δημιουργικό, μια δεξιότητα που θα του χρησιμεύσει σε πολλούς τομείς αργότερα στη ζωή του.
Συμβάλλουν στη γλωσσική ανάπτυξη
- Εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο.
- Βελτιώνουν την κατανόηση κειμένου.
- Ενισχύουν την ορθογραφία και τη γραμματική μέσω της έκθεσης στη σωστή χρήση της γλώσσας.
Καλλιεργούν την κριτική σκέψη
- Τα παιδιά μαθαίνουν να σκέφτονται, να αναλύουν, να ερμηνεύουν καταστάσεις και να κάνουν συγκρίσεις.
- Βλέπουν διαφορετικές οπτικές και κατανοούν σύνθετα συναισθήματα και κοινωνικά θέματα.
Εμφυσούν την αγάπη για το διάβασμα
- Το εξωσχολικό διάβασμα είναι αυθόρμητο και ευχάριστο, σε αντίθεση με την «υποχρεωτική» σχολική μελέτη.
- Αν τα παιδιά συνδέσουν το βιβλίο με την απόλαυση, είναι πιο πιθανό να διαβάζουν και ως ενήλικες.
Εχουν ψυχοσυναισθηματικά οφέλη
- Τα παιδιά ταυτίζονται με χαρακτήρες και κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους και τους άλλους.
- Αποκτούν περισσότερη ενσυναίσθηση και αντιλαμβάνονται καλύτερα τα συναισθήματα.
Απομακρύνουν από οθόνες
Το εξωσχολικό διάβασμα είναι ένας τρόπος να αξιοποιήσουν τα παιδιά το χρόνο τους μακριά από tablet, laptop και κάθε είδους οθόνη, εστιάζοντας μόνο στις σελίδες του βιβλίου τους, κάτι που μπορεί να τα χαλαρώσει και να αυξήσει τη συγκέντρωσή τους.
Εξάπτουν τη φαντασία
Τα παραμύθια και οι φανταστικοί κόσμοι βοηθούν τα παιδιά να «ονειρεύονται» και να αναπτύσσουν τη φαντασία τους, ένα εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο και για τη μάθηση αλλά και για τη ζωή τους γενικότερα.
Ενισχύουν τη σχέση με τους γονείς
Όταν τα παιδιά διαβάζουν μαζί με τους γονείς τους ή συζητούν για τα βιβλία που τα εντυπωσίασαν ή τα προβλημάτισαν, ενδυναμώνονται η επικοινωνία και η εμπιστοσύνη μεταξύ τους.
Tips
Για να αποκομίσουν τα παιδιά τα μέγιστα δυνατά οφέλη:
- Αφήστε τα να διαλέξουν τι θέλουν να διαβάσουν.
- Φτιάξτε μια ρουτίνα ανάγνωσης, ακόμα και 10-15 λεπτών τη μέρα.
- Διαβάστε μαζί τους, ειδικά στις πρώτες τάξεις.
Στα παιδικά μας χρόνια, όταν όλα έμοιαζαν περίεργα, τεράστια, ίσως και λίγο τρομακτικά, τα παραμύθια ήταν αυτά που μέσα από τις μεταφορές και τους συμβολισμούς μάς σύστηναν τη ζωή. Ποιος δεν θυμάται τη γιαγιά ή τη μαμά του να του διαβάζει λίγο προτού κοιμηθεί; Για εμένα, πάντως, η ιστορία της Κοκκινοσκουφίτσας θα παραμένει για πάντα ο τρόπος που ανακάλυψα αυτόν το δύσκολο, μα και υπέροχο κόσμο.
Το διάβασμα καλλιεργεί συνολικά την προσωπικότητα του παιδιού ενεργοποιώντας τα συναισθήματά του. Μπορεί ακόμα και να του δώσει τα εφόδια για να αλλάξει κάποτε τα κακώς κείμενα, για να μην κάνει τα ίδια λάθη με τους μεγάλους, για να ξαναγράψει την ιστορία αυτού του κόσμου!