Το κλάμα ενός μωρού δεν είναι απλώς ένας ήχος που δύσκολα αγνοείται· είναι ένα πανίσχυρο σήμα που κινητοποιεί άμεσα το σώμα και τα συναισθήματα των ενηλίκων.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of The Royal Society Interface, η έκθεση στον ήχο ενός μωρού που κλαίει μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματος τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών και, μάλιστα, με παρόμοιο τρόπο.
Διαβάστε επίσης: Τα πρώτα 24ωρα με το νεογέννητο: Οδηγός για νέες μαμάδες
Τι κατέγραψαν οι θερμικές κάμερες
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή Νικολά Ματεβόν από το Πανεπιστήμιο του Saint-Étienne στη Γαλλία, χρησιμοποίησαν θερμικές κάμερες για να παρακολουθήσουν πώς αντιδρούν οι ενήλικες σε 16 διαφορετικές ηχογραφήσεις κλάματος βρεφών. Οι ηχογραφήσεις κυμαίνονταν από ήπιες ενοχλήσεις, όπως το μπάνιο, μέχρι στιγμές έντονου πόνου, όπως μια ένεση. Οι εθελοντές –άνδρες και γυναίκες με ελάχιστη ή καθόλου εμπειρία με μωρά– αξιολόγησαν επίσης πόση δυσφορία ή πόνο πίστευαν ότι νιώθει το μωρό.
Οι θερμικές εικόνες αποκάλυψαν ότι η ροή αίματος στο πρόσωπο των συμμετεχόντων αυξανόταν όταν άκουγαν κλάμα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει και η θερμοκρασία του σώματος. Όσο πιο έντονο ήταν το κλάμα και όσο περισσότερα «μη γραμμικά φαινόμενα» (NLP ή nonlinear acoustic phenomena) περιείχε –δηλαδή δυσαρμονικούς, «τραχείς» ήχους που προκύπτουν όταν το μωρό συμπιέζει έντονα τον θώρακα– τόσο μεγαλύτερη και πιο συγχρονισμένη ήταν η αντίδραση, σύμφωνα με πληροφορίες από το BBC.
Γιατί το κλάμα μας επηρεάζει έτσι
«Είμαστε συναισθηματικά ευαίσθητοι σε ακουστικές παραμέτρους που κωδικοποιούν το επίπεδο πόνου στο κλάμα ενός μωρού», εξηγεί ο Ματεβόν. Με άλλα λόγια, ο ανθρώπινος εγκέφαλος φαίνεται να «ξεχωρίζει» το κλάμα πόνου από το κλάμα απλής δυσαρέσκειας και να κινητοποιεί άμεσα το αυτόνομο νευρικό σύστημα, προετοιμάζοντας τους ενήλικες για δράση.
Το εύρημα αυτό ενισχύει την ιδέα ότι το κλάμα είναι εξελικτικός μηχανισμός που αυξάνει τις πιθανότητες ενός μωρού να λάβει άμεση φροντίδα.
Παρόμοια αντίδραση σε άνδρες και γυναίκες
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της μελέτης είναι ότι άνδρες και γυναίκες αντέδρασαν σχεδόν το ίδιο. Τα κλάματα με περισσότερα NLP αξιολογήθηκαν ως εκφράσεις πραγματικού πόνου και προκάλεσαν τις μεγαλύτερες αλλαγές στη θερμοκρασία σώματος ανεξαρτήτως φύλου. Τα ευρήματα αυτά αμφισβητούν την παραδοσιακή άποψη ότι οι γυναίκες είναι βιολογικά προγραμματισμένες να ανταποκρίνονται εντονότερα στο κλάμα των βρεφών.
Παρόμοια συμπεράσματα είχε δείξει πρόσφατα και έρευνα στη Δανία, σύμφωνα με την οποία οι άνδρες έχουν την ίδια πιθανότητα να ξυπνήσουν από το κλάμα ενός μωρού όπως οι γυναίκες.
Αν και, γενικά, οι μητέρες είναι τρεις φορές πιο πιθανό να σηκωθούν για να το φροντίσουν, κυρίως λόγω πρακτικών και κοινωνικών παραγόντων, όπως η άδεια μητρότητας ή ο θηλασμός.
Τι σημαίνει στην πράξη
Μέχρι σήμερα οι περισσότερες μελέτες για τις αντιδράσεις στο κλάμα των βρεφών επικεντρώνονταν στον καρδιακό ρυθμό, τη δερματική αγωγιμότητα ή την εγκεφαλική δραστηριότητα. Η χρήση θερμικών καμερών δίνει μια νέα διάσταση, δείχνοντας πώς το κλάμα «ζεσταίνει» κυριολεκτικά το πρόσωπο και το σώμα μας. «Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών στις αντιδράσεις τους. Μας εξέπληξε το πόσο μικρή ήταν η διαφορά», σημειώνει η καθηγήτρια Κριστίν Πάρσονς, που έχει επίσης μελετήσει το φαινόμενο.
Τα νέα δεδομένα φωτίζουν όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το κλάμα των μωρών αλλά και τη βιολογική βάση της γονεϊκής φροντίδας. Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: είτε είστε άνδρας είτε γυναίκα, το κλάμα ενός μωρού ενεργοποιεί βαθιά, αυτόματα αντανακλαστικά που μας κάνουν πιο έτοιμους να ανταποκριθούμε.