Στις μέρες μας, τα παιδιά περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους μπροστά σε οθόνες. Τα παιχνίδια, τα μαθήματα και οι εφαρμογές μάθησης συχνά περιορίζονται σε κλικς και παρακολούθηση οδηγιών.
Η προσέγγιση του embodied learning, που ενσωματώνει φυσικές δραστηριότητες και αισθητηριακή εμπλοκή στη διαδικασία της εκπαίδευσης, δείχνει ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν ενεργοποιούν ταυτόχρονα το σώμα και το μυαλό τους.
Και η επιστήμη επιβεβαιώνει αυτό που πολλοί γονείς ήδη βλέπουν στην πράξη: τα παιδιά που μαθαίνουν μέσα από την κίνηση, την αφή και την πειραματική δράση είναι πιο συγκεντρωμένα και δημιουργικά. Πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Education και εξέτασε 21 μελέτες για το embodied learning, επιβεβαιώνει ότι αυξάνει συστηματικά την κινητοποίηση των μαθητών.
Γιατί οι οθόνες δεν αρκούν
Μόλις 90 λεπτά χρόνου οθόνης την ημέρα είναι αρκετά για να επηρεάσουν τις ικανότητες ανάγνωσης και γραφής των παιδιών και να αυξήσουν ακόμη και τον κίνδυνο συμπεριφορικών προβλημάτων, όπως αποκάλυψε μελέτη. Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Canterbury στη Νέα Ζηλανδία παρακολούθησαν περισσότερα από 6.000 παιδιά ηλικίας από 2 έως 8 ετών για να διερευνήσουν τις συνέπειες της χρήσης οθονών για περισσότερη από μία ώρα καθημερινά, στη μάθηση και όχι μόνο.
Η ερευνητική εργασία, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Developmental Psychology, συγκέντρωσε δεδομένα μέσω συνεντεύξεων με γονείς και αξιολογήσεων της συμπεριφοράς των παιδιών όταν ήταν περίπου 2, 4 και 8 ετών.
Νέα στοιχεία ενισχύουν την υπόθεση ότι η γραφή προωθεί τη μάθηση περισσότερο από το πληκτρολόγιο. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η εγκεφαλική δραστηριότητα είναι σημαντικά πιο περίπλοκη σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται με τη μνήμη και την κωδικοποίηση νέων πληροφοριών όταν γράφουμε με το χέρι. Ως εκ τούτου, οι ειδικοί συνιστούν να διατηρηθεί η χειρόγραφη γραφή στην εκπαίδευση.
Πιο συγκεκριμένα, ερευνητές στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας ανέλυσαν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου 40 μαθητών. Παρατήρησαν ότι ένα μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου ενεργοποιούνταν όταν οι συμμετέχοντες έγραφαν λέξεις με το στυλό τους και όχι με το πληκτρολόγιο. Είδαν, επίσης, ότι η ενεργοποίηση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου ήταν σύγχρονη, πράγμα που σημαίνει ότι δούλευαν μαζί.
Επιπλέον, όταν οι μαθητές χρησιμοποιούν μόνο online ασκήσεις, η μάθηση γίνεται αφηρημένη και προσωρινή. Δεν υπάρχει φυσική προσπάθεια, ούτε αυτο-αξιολόγηση. Αντίθετα, η ενεργητική συμμετοχή τους βοηθά να ξεπεράσουν την αντίσταση στη «παθητική» μάθηση και να αποκτήσουν αυτονομία στη διαδικασία.
Μαθαίνοντας με embodied learning
Το embodied learning μετατρέπει τις δραστηριότητες από απλά «διασκεδαστικές» σε βαθιά κατανοητές εμπειρίες. Οι ερωτήσεις «γιατί» και «πώς» που προκύπτουν από τα hands-on πειράματα είναι πιο ουσιαστικές από ό,τι μια απλή θεωρητική άσκηση ή ένα online quiz.
Αυτές οι δραστηριότητες δίνουν στα παιδιά κάτι που οι οθόνες σπάνια μπορούν: φυσική συμμετοχή, χειροπιαστά αποτελέσματα και την ικανοποίηση του να δημιουργούν κάτι με τα ίδια τους τα χέρια. Παράλληλα, συνδυάζουν τη μάθηση με την καθημερινή ζωή και ενισχύουν τη σύνδεση γονέα-παιδιού.