Οι περισσότεροι γονείς ξεκινούν το ταξίδι της ανατροφής με όνειρα και προσδοκίες για το παιδί τους. Συχνά φαντάζονται πώς θα μοιάζει, τι σπουδές θα κάνει ή ποια ταλέντα θα έχει. Όμως η πραγματικότητα σπάνια συμβαδίζει με αυτά τα σενάρια. Τα παιδιά γεννιούνται με ξεχωριστά ταλέντα και ενδιαφέροντα. Η ικανότητα των γονιών να αποδέχονται αυτή τη μοναδικότητα είναι θεμέλιο για την υγιή συναισθηματική ανάπτυξη και την ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού.
Η αποδοχή δεν σημαίνει ότι το παιδί μπορεί να κάνει ό,τι θέλει χωρίς όρια
Αποδοχή σημαίνει ότι, ακόμη κι όταν χρειάζεται καθοδήγηση ή πειθαρχία, η σχέση παραμένει ασφαλής, χωρίς ταπείνωση ή εκφοβισμό. Η αποτελεσματική πειθαρχία βασίζεται στη διδασκαλία και όχι στην τιμωρία. Δημιουργεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί μαθαίνει αυτοπειθαρχία και ευθύνη.
Διαβάστε επίσης: Γιατί το παιδί θέλει να φοράει το ίδιο ρούχο κάθε μέρα;
Η έννοια της «καλής αντιστοίχισης» (goodness-of-fit)
Τα παιδιά γεννιούνται με διαφορετική ιδιοσυγκρασία. Η επιτυχία της σχέσης γονέα-παιδιού εξαρτάται από το πόσο καλά ο γονιός προσαρμόζει τις προσδοκίες και τη συμπεριφορά του στη φυσική ιδιοσυγκρασία του παιδιού και όχι το αντίστροφο.
Όταν υπάρχει καλή «αντιστοίχιση», το παιδί αισθάνεται ότι το αποδέχονται, αναπτύσσει αυτοεκτίμηση και γίνεται πιο ανθεκτικό στις δυσκολίες.
Τι δείχνουν οι έρευνες
Η έλλειψη γονεϊκής αποδοχής στην παιδική ηλικία συνδέεται με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και δυσκολίες στις ενήλικες σχέσεις.
Η άνευ όρων αγάπη (unconditional love) δημιουργεί ασφάλεια, ενισχύει την ανθεκτικότητα και μειώνει το άγχος των παιδιών.
Η καλή επικοινωνία και η ενεργητική συμμετοχή στα ενδιαφέροντα του παιδιού — ακόμη κι αν δεν τα συμμερίζεται ο γονιός — ενδυναμώνουν τον δεσμό και προσφέρουν θετικά πρότυπα συμπεριφοράς.
Ακόμη κι αν οι επιδόσεις του παιδιού διαφέρουν από τις φιλοδοξίες των γονιών, η αναγνώριση και ενίσχυση των ιδιαίτερων ενδιαφερόντων του (μουσική, κηπουρική, ζωγραφική, ρομποτική) μπορεί να βελτιώσει τη σχέση και να ενισχύσει το αίσθημα αξίας του.
- Όταν οι γονείς αποδέχονται το παιδί τους όπως είναι, μειώνεται η πιθανότητα να νιώσει ότι τους απογοητεύει.
Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους
- Ακούμε με προσοχή: Αντί να βιαζόμαστε να δώσουμε συμβουλές ή να εκφράσουμε άρνηση, ας αφήσουμε το παιδί να μιλήσει ανοιχτά.
- Κάνουμε ερωτήσεις χωρίς κριτική: Μπορούμε να δείξουμε ενδιαφέρον για τις επιλογές του – από το στυλ ρούχων μέχρι τη μουσική που ακούει – χωρίς να τις απορρίπτουμε.
- Αναγνωρίζουμε τη φάση της εξερεύνησης: Πολλά πράγματα που δοκιμάζουν οι έφηβοι (ή και οι νεαροί ενήλικες) είναι προσωρινά και βοηθούν στη διαμόρφωση της ταυτότητάς τους.
- Επικεντρωνόμαστε στις αξίες, όχι στις λεπτομέρειες: Είναι πιο σημαντικό να καλλιεργούμε την ειλικρίνεια, τον σεβασμό και τη φροντίδα, παρά να ελέγχουμε την εμφάνιση ή τα χόμπι τους.
Όταν αποδεχόμαστε τα παιδιά μας όπως είναι, τους δίνουμε το μεγαλύτερο δώρο: την ελευθερία να γίνουν ο αυθεντικός τους εαυτός. Χτίζουν αυτοπεποίθηση, μαθαίνουν να παίρνουν αποφάσεις και κατανοούν ότι η αξία τους δεν εξαρτάται από το αν ταιριάζουν με τις προσδοκίες των άλλων.
