Παιδιά: O «ψηφιακός γκρεμός» των social media μετά τα 13

Η ηλικία των 13 είναι κατά κάποιο τρόπο ένα ορόσημο που τα περισσότερα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία, όμως φέρνει μαζί του και μια πρόκληση που πολλοί γονείς δεν βλέπουν να έρχεται. Νέα έρευνα που παρακολούθησε περισσότερους από 10.000 εφήβους, το επιβεβαιώνει, καθώς δείχνει ότι αυτά τα γενέθλια συχνά συνοδεύονται από μια απότομη αλλαγή στις συνήθειες οθόνης πριν τον ύπνο.

Διαβάστε επίσης: «Καταστρέφουν» τελικά τα social media τα παιδιά μας;

Τα 13χρονα αναπτύσσουν, λοιπόν, μία νέα συνήθεια που συνδέεται με τη διαρκή ενασχόληση τους με τα social media και είναι αυτή που τελικά «κόβει» από τον πολύτιμο ύπνο τους, τον οποίο οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο.

Η μελέτη, που αποτελεί μέρος του έργου Adolescent Brain Cognitive Development, δείχνει ότι όταν τα παιδιά φτάνουν στην ηλικία που οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης τους επιτρέπουν επίσημα να εγγραφούν, οι βραδινές τους ρουτίνες αρχίζουν να αλλάζουν.

Με την πρόσβαση στα social media, η ώρα για ύπνο μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε άλλη μία ώρα scrolling, streaming και μηνυμάτων, αντί να είναι ώρα για χαλάρωση και ξεκούραση.

Οι συσκευές στο υπνοδωμάτιο

Στην έρευνα διαπιστώθηκε, ότι περισσότερο από το 70% των 12χρονων και 13χρονων είχε ήδη μια συσκευή στο δωμάτιο. Καθώς τα παιδιά περνούσαν από τα 12 στα 13, ήταν όλο και πιο πιθανό να παρακολουθούν βίντεο, να τσεκάρουν συχνά τα social media ή να στέλνουν μηνύματα στο κρεβάτι.

Αυτές οι συνήθειες δεν είναι όσο «αθώες» φαίνονται. Η περισσότερη χρήση οθόνης πριν τον ύπνο συνδεόταν με μικρότερη διάρκεια ύπνου και περισσότερες διαταραχές. Όπως έγραψε η ερευνητική ομάδα στο επιστημονικό περιοδικό Sleep Health: Journal of the National Sleep Foundation, η χρήση οθόνης πριν τον ύπνο, ειδικά των social media, είναι πολύ πιθανόν να αυξηθεί γύρω στα 13, δεδομένου ότι το ελάχιστο ηλικιακό όριο για την εγγραφή είναι τα 13 έτη.

Παιδιά και social media

Στην έρευνα, φάνηκε ότι οι διακοπές του ύπνου δεν σταματούσαν όταν τα παιδιά κοιμούνταν. Περίπου 1 στα 4 ανέφερε ότι ξύπνησε τουλάχιστον μία φορά την περασμένη εβδομάδα από κλήσεις, μηνύματα ή e-mail. Παρόμοιο ποσοστό παραδέχτηκε ότι ξαναπήρε τη συσκευή στα χέρια του, όταν ξύπνησε μέσα στη νύχτα.

Αν και δεν αφορά την πλειοψηφία, αυτές οι διακοπές έχουν σημασία, ειδικά επειδή η εφηβεία από μόνη της ωθεί τα παιδιά σε πιο αργά ωράρια ύπνου, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολο να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Η ηλικία των 13 ετών ξεχώρισε ως ευάλωτη στιγμή. Είναι η ηλικία της προ-εφηβείας. Τότε είναι που οι σχέσεις με συνομηλίκους γίνονται πιο έντονες, όπως και ο φόβος να μείνει κάποιος «εκτός». Τα social media εκμεταλλεύονται αυτόν τον φόβο με ειδοποιήσεις και ατελείωτες ροές περιεχομένου, κάνοντας το να αφήσει κάποιος το κινητό στην άκρη όλο και πιο δύσκολο.

Ανισότητες στον ύπνο και στις συνήθειες

Η μελέτη έδειξε, επίσης, ότι η χρήση οθόνης πριν τον ύπνο δεν είναι ίδια για όλους. Έχει να κάνει, μεταξύ άλλων, με το φύλο και το οικογενειακό υπόβαθρό των παιδιών. Τα κορίτσια δήλωσαν περισσότερη χρήση οθόνης στο κρεβάτι από τα αγόρια για σχεδόν κάθε δραστηριότητα, εκτός από τα βιντεοπαιχνίδια. Τα αγόρια είχαν περισσότερες διακοπές όσο κοιμούνταν, ενώ στα κορίτσια η χρήση συνδέθηκε με λιγότερο συνολικό ύπνο.

Ακόμη, οι έφηβοι από νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος ή με γονείς λιγότερο μορφωμένους ήταν πιο πιθανό να χρησιμοποιούν συσκευές στο κρεβάτι.

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι διαδικτυακοί χώροι μπορεί, επίσης, να λειτουργούν, προσφέροντας ευκαιρίες για εξερεύνηση της ταυτότητας και σύνδεση των παιδιών με κοινότητες.

Αυτές οι διαφορές δείχνουν ότι οι συνήθειες γύρω από τον ύπνο και την οθόνη δεν είναι απλά προσωπική επιλογή, αλλά διαμορφώνονται από κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Παιδιά και κινητό στο κρεβάτι, μία σοβαρή σύγκρουση

Αυτή η μελέτη είναι μία από τις μεγαλύτερες και πιο λεπτομερείς που έχουν εξετάσει τη χρήση οθόνης -κινητού, τάμπλετ ή λάπτοπ- πριν τον ύπνο στην πρώιμη εφηβεία. Καταγράφει την ακριβή στιγμή που ενεργοποιείται η «επιλεξιμότητα» στα social media και δείχνει πόσο γρήγορα αυτό αλλάζει τις βραδινές συνήθειες.

Τα 13, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα ακόμα κεράκι στην τούρτα. Είναι ένας «ψηφιακός γκρεμός», που χρειάζεται προσοχή, ένα επικίνδυνο σημείο, όπου οι παιδικές συνήθειες ύπνου συγκρούονται με τα πιο εθιστικά εργαλεία του διαδικτύου.