Όταν ένα παιδί λέει «δεν μπορώ», μπορεί να φαίνεται απλά μια άρνηση ή έλλειψη διάθεσης. Όμως, πολύ συχνά κρύβεται κάτι πιο βαθύ: ο φόβος της αποτυχίας, η ντροπή για τυχόν αδυναμίες ή η ανασφάλεια για το αν θα είναι αποδεκτό. Ως γονείς, ο ρόλος μας δεν είναι να πιέσουμε ή να αγνοήσουμε αυτά τα συναισθήματα, αλλά να τα αναγνωρίσουμε και να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει αυτοπεποίθηση μέσα από την αγάπη και την υποστήριξη.

Διαβάστε επίσης: Κάθε παιδί είναι μοναδικό: Διαχειριζόμαστε τις ιδιαιτερότητές του

Τι κρύβεται πίσω από το «δεν μπορώ»

Το «δεν μπορώ» μπορεί να είναι:

  • Φόβος αποτυχίας: Το παιδί φοβάται ότι αν προσπαθήσει και αποτύχει, θα πληγωθεί ή θα απογοητεύσει εμάς ή τον εαυτό του.
  • Αίσθημα ανεπάρκειας: Μπορεί να πιστεύει πως δεν έχει τις δεξιότητες ή το ταλέντο για κάτι.
  • Ντροπή: Όταν το παιδί συγκρίνεται με άλλα παιδιά και νιώθει ότι υστερεί.
  • Ανάγκη για επιβεβαίωση: Αναζητά την αποδοχή και τον έπαινο από τους γονείς ή τους συνομηλίκους.
  • Κόπωση ή έλλειψη κινήτρου: Κάποιες φορές απλά νιώθει κουρασμένο ή απογοητευμένο.

Πώς να απαντήσουμε χωρίς να ακυρώνουμε τα συναισθήματα του παιδιού

Ακούστε με ενσυναίσθηση

Αντί να πείτε: «Μην λες δεν μπορώ», προτιμήστε: «Καταλαβαίνω πως νιώθεις, είναι δύσκολο αυτό που προσπαθείς. Θες να μου πεις τι σε δυσκολεύει;»

Αυτό δίνει χώρο στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του και νιώθει ότι το καταλαβαίνουμε.

Αποφύγετε τις πιέσεις και τις συγκρίσεις

Η πίεση ή η σύγκριση με άλλα παιδιά μπορεί να μειώσει την αυτοεκτίμησή του. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό και τα δικά του ενδιαφέροντα.

Ενισχύστε τη μικρή προσπάθεια

Επαινείτε την προσπάθεια, όχι μόνο το αποτέλεσμα. Πείτε: «Είμαι περήφανος/η που προσπαθείς!» ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι τέλειο.

Μοιραστείτε δικές σας αποτυχίες

Μιλήστε για στιγμές που κι εσείς δεν καταφέρατε κάτι με την πρώτη προσπάθεια αλλά επιμείνατε και πετύχατε. Αυτό βοηθάει το παιδί να καταλάβει πως η αποτυχία είναι μέρος της ζωής και της μάθησης.

Δώστε πρακτικές οδηγίες

Βοηθήστε το παιδί να… σπάσει το δύσκολο στόχο σε μικρότερα, πιο διαχειρίσιμα βήματα. Η αίσθηση επιτυχίας σε μικρές νίκες χτίζει την αυτοπεποίθηση.

Τι να αποφύγετε

  • Μην αγνοείτε ή υποτιμάτε τα συναισθήματα του παιδιού
    Αν πείτε «Μην είσαι έτσι», μπορεί να νιώσει πως δεν γίνεται κατανοητό.
  • Μην επιβάλλετε λύσεις ή αποφάσεις. Αφήστε το παιδί να συμμετέχει στη διαδικασία και να νιώσει ότι έχει έλεγχο.

Συμβουλές για να χτίσει αυτοπεποίθηση

  • Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου το παιδί νιώθει αποδεκτό, ακόμα και όταν κάνει λάθη.
  • Ενθαρρύνετε την περιέργεια και τη μάθηση, όχι την τελειότητα.
  • Δώστε ευκαιρίες για νέες εμπειρίες και επιτυχίες.
  • Να είστε πρότυπο θετικής στάσης και αυτοπεποίθησης.

Το «δεν μπορώ» δεν είναι το τέλος, αλλά μια ευκαιρία να στηρίξουμε το παιδί μας να βρει τη δύναμη μέσα του. Με υπομονή, αγάπη και ενσυναίσθηση, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους, χωρίς πίεση και φόβο, μαθαίνοντας να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με θάρρος και ελπίδα.