Η ψυχική υγεία των παιδιών και των νέων ενηλίκων έχει γίνει αντικείμενο έντονης ανησυχίας διεθνώς. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής μιλά ήδη για «εθνική κρίση», ενώ τα ποσοστά κατάθλιψης αυξάνονται κάθε χρόνο. Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν 60% των έφηβων κοριτσιών δηλώνουν ότι αισθάνονται «επίμονα λυπημένες και χωρίς ελπίδα». Τι κρύβεται πίσω από αυτήν την ανησυχητική τάση;
1. Υπερφόρτωση
Οι νέοι βιώνουν σήμερα έντονες απαιτήσεις: σχολικές και κοινωνικές υποχρεώσεις, ανησυχίες για το κλίμα, πανδημίες, πολιτική αστάθεια. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 40% των μαθητών στις ΗΠΑ ανέφερε κακή ψυχική υγεία και πάνω από τους μισούς δήλωσαν ότι φοβούνται πως «ο κόσμος είναι καταδικασμένος». Το συνεχές άγχος για επίδοση, κοινωνική εικόνα και μέλλον δημιουργεί αισθήματα απογοήτευσης και εξουθένωσης.
Διαβάστε επίσης: Έφηβοι: Πώς η ενσυναίσθηση περνά από γενιά σε γενιά;
2. Τα σημερινά παιδιά έχουν διπλή ζωή
Μεγάλο μέρος της κοινωνικοποίησης γίνεται πλέον online, κάτι που αυξάνει το κοινωνικό στρες, τις συγκρίσεις, το cyberbullying και τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Έφηβοι που περνούν πάνω από τρεις ώρες την ημέρα στα social media διπλασιάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Οι γονείς πρέπει να περνάνε χρόνο μαζί με τα παιδιά τους και για να αναπτύξουν οικογενειακούς δεσμούς αλλά και για να μάθουν ποια είναι τα όνειρα τους και τι θέλουν από τη ζωή τους. Έτσι, θα μπορείτε ακόμα και να αναγνωρίσετε κάποιο πρόβλημα, όπως ανθυγιεινές σχέσεις ή φιλίες και στη συνέχεια να τους καθοδηγήσετε. Το πιο σημαντικό είναι να γνωρίζετε τους φίλους των παιδιών σας.
3. Κόστος «ευκολίας»
Η ψηφιακή εποχή μας προσφέρει αμέτρητες ευκολίες, αλλά και έναν τρόπο ζωής πιο καθιστικό, πιο «μαλακό» και λιγότερο ανθεκτικό. Λιγότερη φυσική κίνηση, πρόχειρο φαγητό και συνεχής κατανάλωση ερεθισμάτων αφαιρούν από τους νέους εμπειρίες που χτίζουν σωματική και ψυχική αντοχή. Ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος για δράση, λύση προβλημάτων και κοινωνική σύνδεση, όχι για ατελείωτο scrolling.
4. Οικογενειακές πιέσεις
Η οικογενειακή ζωή έχει αλλάξει: οι γονείς είναι πιο απασχολημένοι, οι γάμοι πιο εύθραυστοι, η κοινή δραστηριότητα μειώνεται. Τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο μέσα και λιγότερο χρόνο σε ελεύθερο παιχνίδι χωρίς επίβλεψη. Έρευνες δείχνουν ότι η έλλειψη ελευθερίας και αυθόρμητης εξερεύνησης συνδέεται με αυξημένο άγχος και κατάθλιψη.
Τα παιδιά πρέπει να νιώθουν ελεύθερα να εξερευνήσουν τα συναισθήματα τους αλλά οι γονείς πρέπει να μιλάτε σε σταθερή βάση, ώστε να μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να λύσει δύσκολες καταστάσεις. Ένας τρόπος για να ξεκινήσετε είναι να τους κάνετε να μοιραστούν τη μέρα τους μετά το σχολείο ή ένα πάρτι. Το να κάνετε το παιδί σας να μοιραστεί αυτά τα πράγματα —τόσο τα καλά όσο και τα κακά— θα σας δώσει ευκαιρίες για να το βοηθήσετε να αντιμετωπίσει τα ενδεχόμενα προβλήματα.
5. Και τα παιδιά νιώθουν μοναξιά
Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 61% των νέων ενηλίκων αισθάνεται «συχνά» ή «σχεδόν πάντα» μοναξιά. Όσοι στερούνται στενών σχέσεων έχουν 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
Η μεγαλύτερη ανάγκη των παιδιών είναι να νιώθουν ασφάλεια διότι έτσι, υπάρχει μικρότερη πιθανότητα προκλήσεων ψυχικής υγείας. Ένας τρόπος για να καλλιεργήσετε αυτά τα συναισθήματα ασφάλειας και εμπιστοσύνης είναι να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον στο σπίτι σας όπου είναι ασφαλές για τα παιδιά σας να συζητούν τα συναισθήματά τους.