Φόβος του παιδιού για το σκοτάδι: Τι να κάνετε;

Τα παιδιά έχουν συχνά φοβίες. Κάποια από αυτά φοβούνται την ώρα του ύπνου στη σκέψη ότι μπορεί να κρύβεται κάποιο… τέρας στο δωμάτιό τους, ίσως κάτω από το κρεβάτι ή μέσα στη ντουλάπα. Αυτός είναι ένας από τους πολλούς κοινούς φόβους που επηρεάζουν τα παιδιά από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα. Άλλοι συνηθισμένοι φόβοι είναι ο φόβος για τα σκυλιά, ο φόβος για τον εμετό και ο φόβος για το σκοτάδι.

Διαβάστε επίσης: Πώς να τους χαλάσουμε χατίρι; Βάζουμε όρια στα παιδιά

Οι γονείς προσπαθούν με κάθε τρόπο να βοηθήσουν τα παιδιά να διαχειριστούν τέτοιες δυσκολίες, όμως πολλές φορές είναι δύσκολο να καταλάβουν ποια μέθοδος είναι πιο αποτελεσματική. Εάν δοκιμάζουν τα πάντα και αποτυγχάνουν, βλέποντας ελάχιστη ή καθόλου βελτίωση στους φόβους των παιδιών τους, μπορεί να απελπίζονται, όμως δεν χρειάζεται πανικός.

Αν αυτά σας ακούγονται οικεία, διαβάστε ποιοι είναι οι πιο συχνοί φόβοι στα παιδιά, από πού μπορεί να προέρχονται και πώς μπορείτε να βοηθήσετε να τους διαχειριστούν.

Συνηθισμένες φοβίες στα παιδιά

Πριν μιλήσουμε για συγκεκριμένες φοβίες, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι αιτίες των φόβων και του άγχους στα παιδιά συχνά ξεπερνούν τον έλεγχό μας. Μπορεί να οφείλονται σε γενετικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες, εξηγούν οι παιδοψυχολόγοι.

Συμπληρώνουν δε, ότι κάποια παιδιά έχουν βιολογική προδιάθεση για αγχώδεις διαταραχές. Αν ένας γονιός έχει άγχος ή φοβία, αυξάνονται οι πιθανότητες να αναπτύξει κάτι αντίστοιχο και το παιδί. Επίσης, το προσωπικό ιστορικό του παιδιού, δηλαδή οι εμπειρίες του, μπορεί να επηρεάσει το αν θα εμφανίσει μια φοβία και με ποια μορφή.

Φόβος για τον… εμετό

Πρόκειται για μία από τις πιο κοινές φοβίες. Συνήθως προκύπτει μετά από μια τραυματική εμπειρία εμετού ή αφού το παιδί δει κάποιον άλλον να κάνει εμετό και τρομάξει. Αυτός ο φόβος μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητά του, από το σχολείο έως το φαγητό με την οικογένεια. Ο εγκέφαλος «συνδέει» τη ναυτία με τον κίνδυνο και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Το παιδί αρχίζει να αποφεύγει οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει ναυτία, όπως μετακινήσεις με αυτοκίνητο ή συγκεκριμένα φαγητά.

Φόβος για το σκοτάδι

Ποιος γονιός δεν έχει ακούσει το παιδί του να φοβάται το σκοτάδι; Το ζήτημα είναι πότε ο φόβος αυτός γίνεται φοβία. Αυτό συνήθως συμβαίνει μεταξύ 3 και 6 ετών, όταν η φαντασία του παιδιού αναπτύσσεται έντονα. Η έκθεση σε τρομακτικές ιστορίες ή ταινίες μπορεί να ενισχύσει τη φαντασία και να οδηγήσει σε υπερβολικό φόβο όταν το παιδί βρίσκεται στο σκοτάδι.

Φόβος για τα σκυλιά

Δεν είναι σπάνιο τα παιδιά να αναπτύξουν φόβο για τα σκυλιά, ειδικά αν έχουν βιώσει κάτι τρομακτικό, ένα γάβγισμα, ένα πήδημα ή ένα δάγκωμα. Όμως η φοβία μπορεί να δημιουργηθεί και χωρίς άμεση εμπειρία, π.χ. βλέποντας άλλους να φοβούνται ή ακούγοντας ιστορίες για επιθέσεις σκύλων. Οι μικρότερες ηλικίες είναι δυνατόν να τρομάζουν απλώς από το μέγεθος ή τις κινήσεις του ζώου.

Φόβος για τις βελόνες

Τα περισσότερα παιδιά δεν χαίρονται με τις ενέσεις, αλλά σε μερικά η ανησυχία εξελίσσεται σε έντονη φοβία. Όταν το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί την ιδέα μιας ένεσης ή αιμοληψίας, μιλάμε για …τρυπανοφοβία. Αυτή η φοβία εμφανίζεται περίπου στα 5 χρόνια και συνήθως μειώνεται με την ηλικία.

Φόβος για τα… τέρατα

Ο πιο «φανταστικός» παιδικός φόβος, αυτό που ακούμε πάντα, που βλέπουμε στις ταινίες, που όμως είναι πραγματικός για τα παιδιά. Συνήθως εκδηλώνεται με αϋπνία ή αποφυγή του σκοταδιού και είναι πιο συχνός στην προσχολική ηλικία και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν ακόμη να σκεφτούν λογικά, αλλά η φαντασία τους καλπάζει, γι’ αυτό και οι γονείς πρέπει να τους δώσουν εργαλεία για να αντιμετωπίζουν αυτούς τους φόβους.

Πώς να βοηθήσετε το παιδί να αντιμετωπίσει τις φοβίες του

Τα παιδιά με φοβίες συνήθως προσπαθούν να αποφεύγουν αυτό που τους προκαλεί φόβο. Όμως οι ειδικοί εξηγούν πως η αποφυγή ενισχύει τον φόβο. Για να ξεπεραστεί μια φοβία, χρειάζεται σταδιακή έκθεση στο αντικείμενο του φόβου, με τρόπο ασφαλή και ελεγχόμενο. Για παράδειγμα, αν το παιδί φοβάται τα σκυλιά, μπορείτε πρώτα να βρίσκεστε μαζί του σε ένα δωμάτιο με ένα μικρό, ήρεμο σκυλάκι με λουρί. Αν σας δει να χαϊδεύετε το σκυλί, αυτό λειτουργεί ως παράδειγμα ασφάλειας.

Επιπλέον τρόποι για να βοηθήσετε

• Ενισχύστε τη γενναιότητα: Μικρές ανταμοιβές όταν το παιδί κάνει θαρραλέες προσπάθειες, βοηθούν πολύ.
• Επικυρώστε τα συναισθήματά του: Αντί να πείτε «δεν είναι τίποτα», δοκιμάστε να πείτε «βλέπω πόσο φοβάσαι». Έτσι το παιδί νιώθει ότι το καταλαβαίνετε.
• Χρησιμοποιήστε παιχνίδι και φαντασία: Για παράδειγμα, αν φοβάται τα τέρατα, μπορείτε να κάνετε πως χρησιμοποιείτε «σπρέι για τέρατα» που τα εξουδετερώνει ή «βραδινό έλεγχο για τέρατα». Αυτό του δίνει αίσθηση ελέγχου.