Αν και ο θηλασμός είναι ένα αναμφισβήτητα μοναδικό δώρο που μια μητέρα μπορεί να προσφέρει στο παιδί της, είναι επίσης βέβαιο ότι η τελική απόφαση για το αν θα τον επιλέξει ή όχι μια γυναίκα είναι αποκλειστικά δική της.

Πολλές θεωρούν, είτε γιατί αυτό έχουν ακούσει είτε γιατί φοβούνται, ότι είναι μια δύσκολη, απαιτητική και κουραστική διαδικασία δεδομένου ότι χρειάζονται περίπου δέκα με δώδεκα ταΐσματα το 24ωρο και πολλές φορές η νέα μαμά δεν είναι σίγουρη ότι τα πηγαίνει καλά ή το μωρό αποκοιμιέται, φαίνεται να μη χορταίνει, να πεινάει συνεχώς κ.ά. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι.

Ναι, μερικές φορές ο θηλασμός μπορεί να είναι δύσκολος στην αρχή, μέχρι να εδραιωθεί, αλλά σχετίζεται με πάρα πολλά οφέλη, τόσο για το μωρό όσο και για την ίδια τη μητέρα. Και προτού επηρεαστούμε από φήμες και λανθασμένες πληροφορίες, θα πρέπει να έχουμε ενημερωθεί σωστά ώστε να πάρουμε την κατάλληλη απόφαση για εμάς και την οικογένειά μας.

Για πόσο διάστημα μπορει να διαρκέσει

Το μητρικό γάλα αρκεί ως αποκλειστική τροφή του βρέφους για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του, χωρίς να χρειάζεται κανένα συμπλήρωμα, νερό ή άλλου είδους γάλα για όλο αυτό το διάστημα. Περιέχει ακριβώς στη σωστή αναλογία ενέργεια (θερμίδες), πρωτεΐνες, βιταμίνες και άλλα πολύτιμα διατροφικά στοιχεία, αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό του από νερό –απαραίτητο για να ξεδιψάσει το μωρό– και είναι ευκολοχώνευτο, ιδιότητες που το καθιστούν την ιδανική βρεφική τροφή. Μετά τους πρώτους έξι μήνες, η διατροφή του μωρού πρέπει να ενισχυθεί και να εμπλουτιστεί περαιτέρω, με βάση τις οδηγίες του παιδιάτρου. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί εξηγούν ότι μπορούμε, και ταυτόχρονα ενδείκνυται, να συνεχίσουμε να θηλάζουμε το παιδί μας για δύο ή και πλέον χρόνια.

Τι κερδίζουμε

Σύμφωνα με τους ειδικούς αλλά και με πολλές και αξιόπιστες έρευνες, ο θηλασμός ωφελεί πολλαπλά τόσο τα μωρά όσο και τις θηλάζουσες μητέρες. Έτσι, τα παιδιά που θήλασαν:

  •  Είναι πιο υγιή σε σχέση με όσα σιτίστηκαν με «ξένο» γάλα ή με μεικτή διατροφή τα οποία είναι πιο επιρρεπή σε γαστρεντερικές διαταραχές ή αναπνευστικές και άλλες λοιμώξεις.
  • Προστατεύονται από μελλοντική παχυσαρκία σε σύγκριση με τα μωρά που τρέφονται με «ξένο» γάλα.
  • Εμφανίζουν σε μικρότερη συχνότητα αλλεργίες, διαβήτη, υψηλή χοληστερίνη κ.ά.
  • Έχουν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης.
  • Δένονται ψυχικά καλύτερα με τη μητέρα τους.

Ο αποκλειστικός θηλασμός προστατεύει τις νέες μητέρες από μια νέα κύηση τους πρώτους έξι μήνες μετά τον τοκετό, ενώ τις βοηθά να χάσουν τα επιπλέον κιλά που πήραν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, φαίνεται να δρα ως προστατευτικός παράγοντας για γυναικολογικούς καρκίνους μειώνοντας τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών όπως πιθανόν και για οστεοπόρωση. Τέλος, έχει και πρακτικά οφέλη αφού απαλλάσσει την οικογένεια από την προετοιμασία τροφής καθώς και από ένα ακόμα έξοδο όπως είναι αυτό της αγοράς βρεφικού γάλακτος.

Θηλασμός: Τα βήματα για να πετύχει

Άμεση έναρξη. Είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρυνθεί η νέα μητέρα για να ξεκινήσει το θηλασμό το συντομότερο δυνατό μετά τον τοκετό και η επαφή με το μωρό να γίνεται δέρμα-με-δέρμα.

Συνέχιση θηλασμού. Πρέπει να υποστηρίζονται οι μητέρες για να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν το θηλασμό, καθώς και για να διαχειριστούν κοινές δυσκολίες.

Αποφυγή υποκατάστατων. Καλό είναι να μη δίνεται σε νεογέννητα που θηλάζουν κάποια άλλη τροφή ή υγρό εάν δεν συντρέχει ιατρικός λόγος.

Κοινή διαμονή μητέρας – βρέφους. Πρέπει να επιτρέπεται η μόνιμη παραμονή του βρέφους στον ίδιο χώρο με τη μητέρα, εφαρμόζοντας την πρακτική «rooming-in» στα νοσοκομεία για όλο το 24ωρο.

Αναγνώριση σημάτων πείνας. Είναι απαραίτητο να ενθαρρύνεται ο θηλασμός όταν το βρέφος τον ζητάει και να βοηθηθούν οι μητέρες ώστε να αναγνωρίζουν τα σήματα πείνας του μωρού.

Αποφυγή θηλών. Απαραίτητη είναι και η σωστή ενημέρωση των γυναικών για τους κινδύνους από τη χρήση μπιμπερό, θηλών και πιπίλων.

Υποστήριξη μετά την έξοδο. Χρειάζεται να συντονίζεται η έξοδος από το νοσοκομείο έτσι ώστε οι γονείς να έχουν πρόσβαση σε υποστήριξη.

Ο μητρικός θηλασμός είναι εφικτός ακόμα και σε ειδικές καταστάσεις. Έτσι:

Τα μωρά που γεννιούνται με χαμηλό βάρος ή τα πρόωρα μπορούν να αναπτυχθούν καλά και επαρκώς όταν θηλάζουν και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ακόμα και στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας νεογνών εφαρμόζονται πολιτικές που ενθαρρύνουν τη μητέρα να θηλάζει ενώ λειτουργούν και τράπεζες μητρικού γάλακτος για τα νεογνά που το έχουν ανάγκη.

Η οικογενειοκεντρική προσέγγιση στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας νεογνών αφορά και την ενθάρρυνση της διατροφής των νεογνών με μητρικό γάλα, αναγνωρίζοντας τη σημαντική διατροφική αξία του.

 

*Ευχαριστούμε τη Βικτωρία Βιβιλάκη, καθηγήτρια Μαιευτικής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μαιών, για τη συνεργασία