Η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε περισσότερες ακραία θερμές ημέρες. Πιο συγκεκριμένα, μια ανάλυση του Climate Central που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2024 έδειξε ότι οι ημέρες υψηλού κινδύνου λόγω της θερμοκρασίας για τις έγκυες γυναίκες, διπλασιάστηκαν σε 222 χώρες μεταξύ 2020 και 2024. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε κυρίως σε αναπτυσσόμενες περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.

Η πολλή ζέστη συνδέεται με θερμοπληξία, αφυδάτωση και αναπνευστικά προβλήματα, αλλά ορισμένοι πληθυσμοί, όπως οι εγκυμονούσες, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

«Οι έγκυες γυναίκες και τα έμβρυα είναι πιο ευάλωτα στις κλιματικές αλλαγές, ειδικά στην ακραία ζέστη», εξηγούν οι ειδικοί. Η ικανότητα ρύθμισης της θερμοκρασίας είναι πιο δύσκολη κατά την εγκυμοσύνη, καθώς το σώμα της γυναίκας υφίσταται σημαντικές αλλαγές για να υποστηρίξει το έμβρυο, με αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολο να διατηρηθεί η θερμοκρασία σε ασφαλή επίπεδα.

Η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης σοβαρών καταστάσεων, όπως προεκλαμψία και διαβήτη κύησης, ενώ επηρεάζει και την ανάπτυξη του εμβρύου. Τα έμβρυα δεν μπορούν να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους και η ανάπτυξη των οργάνων τους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στη θερμοκρασία. Ορισμένες μελέτες συνδέουν την έκθεση σε ακραία ζέστη με αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών.

Πρόωροι τοκετοί και αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία

«Γνωρίζουμε πλέον ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού, θνησιγένειας, μικρού βάρους γέννησης, καθώς και συγγενών ανωμαλιών», αναφέρουν οι ειδικοί. Μια μελέτη στο JAMA Network Open έδειξε ότι οι πρόωροι και πρώιμοι τοκετοί αυξάνονται όταν οι τοπικές θερμοκρασίες παραμένουν ασυνήθιστα υψηλές για περισσότερες από τέσσερις συνεχόμενες ημέρες. Οι πρόωροι τοκετοί μπορεί να έχουν σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού, όπως αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας, νοσηλείας και χρόνιων παθήσεων.

Οι πιο ευάλωτες κοινότητες

Οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι για περιθωριοποιημένες και χαμηλού εισοδήματος κοινότητες, που συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε κλιματισμό, σκιά ή υγειονομική περίθαλψη.

Άτομα που ζουν κοντά σε αυτοκινητοδρόμους εκτίθενται σε περισσότερους ρύπους, ενώ οι ακραίες καταιγίδες μπορεί να προκαλέσουν πρόωρους τοκετούς λόγω άγχους, μόλυνσης και δυσλειτουργίας των υπηρεσιών υγείας.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει επίσης συνδεθεί με υψηλή αρτηριακή πίεση, χαμηλό βάρος γέννησης και προβλήματα ανάπτυξης του εγκεφάλου και των πνευμόνων στο έμβρυο.

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι προφανώς λοιπόν μόνο περιβαλλοντικό ζήτημα—είναι και ζήτημα δημόσιας υγείας. Η ενημέρωση, η προφύλαξη και η έγκαιρη πρόσβαση σε υγειονομική φροντίδα μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στην προστασία των μανάδων και των μωρών τους.

Συμβουλές προστασίας στη ζέστη

  • Χρησιμοποιήστε κλιματισμό, ανεμιστήρες ή παραμείνετε σε σκιά. Αποφύγετε εξωτερικές δραστηριότητες τις πιο ζεστές ώρες (συνήθως 11:00–16:00).
  • Πίνετε άφθονο νερό για να προλάβετε αφυδάτωση και θερμοπληξία.
  • Φορέστε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα και προτιμήστε υφάσματα που “αναπνέουν”.
  • Αποφύγετε μεγάλα και βαριά γεύματα που αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος.
  • Κλείνετε τα ραντεβού σας με τον/την γυναικολόγο νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα.

Συμβουλές προστασίας στο κρύο

  • Προτιμήστε ζεστά, άνετα ρούχα που μπορείτε να αφαιρείτε ή να προσθέτετε ανάλογα με τη θερμοκρασία.
  • Καπέλα, γάντια, κασκόλ και ζεστά παπούτσια βοηθούν στην πρόληψη της υποθερμίας.
  • Διατηρήστε ζεστό τον χώρο του σπιτιού.
  • Αποφύγετε παγωμένες ή ολισθηρές επιφάνειες έξω για να μειώσετε τον κίνδυνο πτώσεων.
  • Τσάι, σούπες και άλλα ζεστά γεύματα ή ροφήματα βοηθούν στη διατήρηση της θερμοκρασίας και της ενέργειας.
  • Ο χειμώνας φέρνει εποχικές ασθένειες. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για τους εμβολιασμούς και τα μέτρα πρόληψης.