Η ανάπτυξη ενός παιδιού δεν περιορίζεται μόνο στα σωματικά επιτεύγματα, όπως τα πρώτα του βήματα ή η πρώτη του λέξη. Τα συναισθήματα και η ικανότητα να τα κατανοεί, να τα διαχειρίζεται και να τα εκφράζει με υγιή τρόπο είναι εξίσου σημαντικά. Η «συναισθηματική νοημοσύνη», γνωστή και ως EQ, αποτελεί βασικό παράγοντα για την ευεξία, την κοινωνική ευημερία και την ανθεκτικότητα στη ζωή.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που αναπτύσσουν υψηλό EQ από νωρίς έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, καλύτερες σχέσεις με τους γύρω τους και είναι πιο ικανά να αντιμετωπίσουν προκλήσεις.
Διαβάστε επίσης: Ανάπτυξη: 8 φράσεις που ενθαρρύνουν τα παιδιά να ξεπεράσουν τα εμπόδια
Στάδια ανάπτυξης EQ
Αναγνώριση συναισθημάτων (0-6 μηνών)
Από τους πρώτους μήνες, τα μωρά δείχνουν ικανότητα να αντιλαμβάνονται τις συναισθηματικές εκφράσεις των γονιών τους. Το χαμόγελο, το κλάμα ή οι διαφορετικές φωνές δεν περνούν απαρατήρητα. Η ανταπόκριση των γονιών σε αυτά τα συναισθήματα είναι καθοριστική: η καθημερινή αλληλεπίδραση βοηθά το μωρό να νιώθει ασφάλεια και να κατανοεί ότι τα συναισθήματά του είναι σημαντικά.Ανάπτυξη αυτοελέγχου (6-18 μηνών)
Σταδιακά, το μωρό αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να επηρεάζει τον κόσμο γύρω του. Μαθαίνει να διαχειρίζεται μικρές απογοητεύσεις, π.χ. όταν ένα παιχνίδι δεν είναι άμεσα διαθέσιμο. Οι γονείς μπορούν να υποστηρίζουν το παιδί σε αυτό το στάδιο με υπομονετική καθοδήγηση και κανόνες, δείχνοντας ότι τα συναισθήματα μπορούν να εκφράζονται με ασφαλή και αποδεκτό τρόπο.Κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων (18-36 μηνών)
Στα δύο χρόνια περίπου, τα παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν πώς αισθάνονται οι άλλοι και πώς οι πράξεις τους μπορούν να επηρεάσουν τους γύρω τους. Εδώ η γλώσσα παίζει τεράστιο ρόλο: ονομάζοντας τα συναισθήματα και μιλώντας για αυτά καθημερινά («Βλέπω ότι είσαι λυπημένος γιατί έπεσε το παιχνίδι σου») βοηθά το παιδί να κατανοήσει τα δικά του και των άλλων συναισθήματα.Ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων (3-5 ετών)
Στο νηπιακό στάδιο, τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται, να μοιράζονται και να επιλύουν μικρές συγκρούσεις. Η υποστήριξη των γονιών μέσα από παιχνίδια, ρόλους και θετικά παραδείγματα δημιουργεί τα θεμέλια για υγιείς σχέσεις σε όλη τη ζωή τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Ακούστε ενεργά το παιδί σας: Δώστε του χρόνο να εκφράσει αυτό που αισθάνεται χωρίς διακοπές ή υποτίμηση των συναισθημάτων του.
Ονομάστε τα συναισθήματα: Μιλώντας για χαρά, λύπη, θυμό ή φόβο, το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει και να επικοινωνεί τα συναισθήματά του.
Μοντέλο συμπεριφοράς: Τα παιδιά μαθαίνουν από το παράδειγμα των γονιών τους. Δείξτε πώς να διαχειρίζεστε συγκρούσεις, απογοητεύσεις και άγχος με υγιή τρόπο.
Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία με υποστήριξη: Δώστε στο παιδί χώρο να παίρνει μικρές αποφάσεις, ώστε να χτίσει αυτοπεποίθηση και αυτοέλεγχο.
Παιχνίδι και φαντασία: Τα παιχνίδια ρόλων, οι ιστορίες και οι δραστηριότητες φαντασίας βοηθούν τα παιδιά να εξερευνήσουν συναισθήματα σε ασφαλές περιβάλλον.
