Η εφηβεία είναι μια περίοδος δραματικών αλλαγών, τόσο σωματικών όσο και ψυχολογικών. Το σώμα αλλάζει, οι κοινωνικές απαιτήσεις αυξάνονται, οι σχολικές υποχρεώσεις πολλαπλασιάζονται και οι οικογενειακές προσδοκίες ασκούν έντονη πίεση.
Η «τάξη» συχνά γίνεται πεδίο μάχης. Για τον έφηβο, οι απαιτήσεις των γονιών για καθαριότητα, πρόγραμμα και υπευθυνότητα μπορεί να μοιάζουν σαν μια ακόμη μορφή ελέγχου. Έτσι, η αταξία γίνεται –συμβολικά– μια μορφή αντίστασης: «Δεν θα μου πεις εσύ τι να κάνω».
Διαβάστε επίσης: Η «τεχνική του σάντουιτς» που ρίχνει της άμυνες των παιδιών
Βάζουμε «τάξη» στην εφηβεία
Κι όμως, πίσω από την αντίδραση, υπάρχει και μια κρυφή ανακούφιση. Οι κανόνες παρέχουν μια δομή, μια σταθερότητα μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν, αν θυμούνται ότι «τάξη» για τον έφηβο σημαίνει τρία πράγματα:
Οργάνωση: Να παρακολουθεί τα πράγματά του και τις υποχρεώσεις του. Ένα ημερολόγιο, μια καθαρή γωνιά στο δωμάτιο ή η καθιέρωση ενός «ξεκαθαρίσματος» την εβδομάδα μπορεί να μειώσουν το άγχος που γεννά το χάος. Δείξτε κατανόηση. Αντισταθείτε στην επιθυμία να «κατασκοπεύετε» το δωμάτιό του, καθώς αυτό μπορεί να βλάψει τη σχέση σας.
Απαιτήσεις: Να ακολουθεί κανόνες και οδηγίες, έστω κι αν αντιδρά. Η συνέπεια από την πλευρά των γονιών δείχνει ότι τα λόγια τους έχουν βαρύτητα.
Προτεραιότητες: Να μάθει να ξεχωρίζει τι έχει πραγματική σημασία. Στο γυμνάσιο, για παράδειγμα, η εμφάνιση και οι φίλοι μπαίνουν συχνά πάνω από τα μαθήματα. Οι γονείς χρειάζεται να εξηγούν γιατί η σχολική προσπάθεια παραμένει σημαντική για το μέλλον.
Η εφηβική ακαταστασία, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένδειξη τεμπελιάς, αλλά ένας καθρέφτης της εσωτερικής αναστάτωσης που συνοδεύει το πέρασμα στην ενηλικίωση. Και όσο δύσκολο κι αν είναι για τους γονείς, η υπομονή, η συνέπεια και η κατανόηση είναι τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για να στηρίξουν το παιδί τους.
Είναι ακαταστασία ή κάτι πιο σοβαρό;
- Εκνευρισμός και απομόνωση: Ο έφηβος είναι συχνά εκνευρισμένος, κακόκεφος, κλείνεται στον εαυτό του και αρνείται ότι υπάρχει πρόβλημα.
- Δυσκολία στην επικοινωνία: Είναι δύσκολη η επικοινωνία, αρνείται να απαντήσει σε ερωτήσεις και απομονώνεται στο δωμάτιό του.
- Αδιαφορία για το σχολείο και τις υποχρεώσεις: Δεν μελετά τα μαθήματά του και δεν βοηθά σε στις δουλειές του σπιτιού.
- Σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές: Ο έφηβος ξυπνά αργά τα πρωινά, έχει συχνές απουσίες από το σχολείο.
Είναι σημαντικό να διακρίνετε την εφηβική αταξία από ενδείξεις κατάθλιψης, όπως η επίμονη κακή διάθεση, η απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες, οι αλλαγές στον ύπνο και στη διάθεση, και η αδιαφορία για το σχολείο. Αν ανησυχείτε για τη συμπεριφορά του, μη διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή ψυχολόγου ή άλλου ειδικού.
