Η ψυχολογία μάς δείχνει ότι η συνέπεια χτίζει ασφάλεια για ένα παιδί. Σύμφωνα με τη θεωρία του δεσμού (attachment theory), τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα όπου οι αντιδράσεις των γονιών είναι προβλέψιμες και ήπιες αναπτύσσουν έναν «ασφαλή δεσμό». Νιώθουν ότι μπορούν να εμπιστευτούν τους γονείς τους και, κατ’ επέκταση, τον εαυτό τους και τους άλλους.
Αντίθετα, η ασυνέπεια – το «άλλοτε επιτρέπω, άλλοτε τιμωρώ για το ίδιο πράγμα» – προκαλεί σύγχυση. Το παιδί δεν ξέρει ποιοι είναι οι κανόνες, ούτε ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή. Και μέσα σε αυτή τη σύγχυση, πολλές φορές επιλέγει να «τεστάρει τα όρια» για να καταλάβει αν υπάρχει έδαφος σταθερότητας κάτω από τα πόδια του.
Διαβάστε επίσης: Περιέργεια: Ποιες «παράξενες» παιδικές ασχολίες την καλλιεργούν;
Οι ειδικοί προτείνουν μερικές απλές, αλλά αποδοτικές πρακτικές:
Επικεντρώσου σε λίγα πράγματα τη φορά
Μην προσπαθείς να αλλάξεις τα πάντα ταυτόχρονα. Επίλεξε ένα ή δύο θέματα τη φορά. Έτσι, και εσύ δεν θα εξαντληθείς και το παιδί θα καταλάβει ξεκάθαρα το μήνυμα.
Μείνε ήρεμη
Η συνέπεια χάνεται όταν χάνεται η ψυχραιμία. Αν νιώσεις ότι σε κατακλύζει ο θυμός, πάρε μια ανάσα. Μια ψύχραιμη αντίδραση διδάσκει αυτορρύθμιση και αυτό είναι εξίσου σημαντικό με τον κανόνα που προσπαθείς να εφαρμόσεις.
Εξήγησε στο παιδί τους λόγους πίσω από τους κανόνες
Το «όχι» γίνεται πιο αποδεκτό όταν συνοδεύεται από νόημα. Αντί για «είπα όχι», δοκίμασε να πεις: «Δεν μπορείς να δεις άλλη τηλεόραση γιατί χρειάζεσαι ξεκούραση για το σχολείο αύριο». Έτσι, το παιδί συνδέει τη συμπεριφορά με το αποτέλεσμα.
Επικοινώνησε με όλους τους εμπλεκόμενους
Αν οι γονείς, οι παππούδες ή οι φροντιστές εφαρμόζουν διαφορετικούς κανόνες, το παιδί μπερδεύεται. Φρόντισε να υπάρχει κοινή γραμμή.
Να είσαι ευέλικτη
Αν, για παράδειγμα, το παιδί μείνει ξύπνιο λίγο παραπάνω επειδή έχει γενέθλια, αυτό είναι μια εξαίρεση με λόγο. Εξήγησέ του ότι «σήμερα είναι μια ειδική μέρα, γι’ αυτό μένεις λίγο παραπάνω». Έτσι μαθαίνει ότι η σταθερότητα συνυπάρχει με την ενσυναίσθηση.
Το αποτέλεσμα: σιγουριά και συνεργασία
Όταν ένα παιδί γνωρίζει τι περιμένεις, αρχίζει να σκέφτεται πριν ενεργήσει. Δεν υπακούει απλώς από φόβο, αλλά γιατί κατανοεί το «πλαίσιο» της οικογένειας. Αυτό το είδος κατανόησης δεν χτίζεται μέσα από τιμωρίες, αλλά μέσα από συνέπεια, αγάπη και καθαρή επικοινωνία.
Τα παιδιά χρειάζονται τη συνέπεια επειδή δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας, τα βοηθά να αναπτύξουν αυτοέλεγχο και να καταλάβουν τα όρια. Η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα στη συμπεριφορά των γονέων επιτρέπουν στα παιδιά να μαθαίνουν, να ενσωματώνουν δεξιότητες και να προετοιμάζονται για τη ζωή τους.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα συνεπές περιβάλλον είναι καλύτερα προετοιμασμένα για τις απαιτήσεις της ενήλικης ζωής, καθώς έχουν μάθει να ακολουθούν κανόνες και να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες των πράξεών τους.
