Αν το δίχρονο παιδί σας «κρύβεται» στην αγκαλιά σας όταν κάποιος συγγενής πλησιάζει ή αποφεύγει να συμμετάσχει σε δραστηριότητες με άλλα παιδιά, δεν είστε μόνοι. Η ντροπαλότητα είναι εξαιρετικά συχνή σε αυτή την ηλικία. Σχεδόν όλα τα νήπια περνούν περιόδους έντονης συστολής. Κάποια νιώθουν άνετα με τα συνομήλικά τους αλλά παγώνουν μπροστά σε ενήλικες. Άλλα, αντίστροφα, δείχνουν εξωστρέφεια με τους μεγάλους αλλά δυσκολεύονται να ενταχθούν στις παρέες των παιδιών. Και υπάρχουν και εκείνα που δυσκολεύονται σε κάθε νέα κατάσταση, μέχρι να τη συνηθίσουν.
Οι ψυχολόγοι επισημαίνουν πως στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για ένα παροδικό στάδιο ανάπτυξης που υποχωρεί φυσικά, καθώς το παιδί αποκτά εμπειρίες και αυτοπεποίθηση.
Διαβάστε επίσης: Τι τονώνει την παιδική αυτοπεποίθηση, σύμφωνα με το 85% των γονέων;
Η ντροπαλότητα δεν είναι «ελάττωμα» του χαρακτήρα
Έρευνες δείχνουν ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ορισμένα παιδιά γεννιούνται με αυξημένη ευαισθησία στα ερεθίσματα, στους ήχους, στα φώτα, στα βλέμματα ή στις κοινωνικές καταστάσεις. Ο εγκέφαλός τους αντιδρά πιο έντονα στο νέο και άγνωστο, γεγονός που τα κάνει να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να νιώσουν ασφάλεια.
Παράλληλα, το περιβάλλον παίζει τον δικό του ρόλο. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε πολύ θορυβώδη ή απρόβλεπτη ατμόσφαιρα μπορεί να βιώνει περισσότερο άγχος και συνεπώς να επιδεικνύει πιο ντροπαλή συμπεριφορά. Άλλες φορές, ένα απλό διάστημα αλλαγών (π.χ. ένα νέο πρόσωπο που το φροντίζει ή η έναρξη του παιδικού σταθμού) αρκεί για να προκαλέσει παροδική συστολή.
Είναι ένας τρόπος με τον οποίο το παιδί προσαρμόζεται στο περιβάλλον του, μαθαίνοντας σταδιακά πώς να διαχειρίζεται την κοινωνική του ενέργεια.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί
1. Μπείτε μαζί στο παιχνίδι
Αν το παιδί διστάζει να πλησιάσει άλλα παιδιά στο πάρκο, μην το πιέσετε να πάει μόνο του. Καθίστε δίπλα του, παίξτε μαζί, δείξτε του ότι το περιβάλλον είναι ασφαλές. Όταν αρχίσει να ασχολείται με κάτι, μπορείτε να απομακρυνθείτε λίγο. Δείξτε ότι είστε εκεί αν σας χρειαστεί.
2. Δείξτε κατανόηση
Πείτε: «Ξέρω, έχει πολύ φασαρία εδώ και δεν νιώθεις άνετα». Όταν τα παιδιά νιώθουν ότι τα καταλαβαίνουμε, η ένταση μειώνεται και η εμπιστοσύνη αυξάνεται.
3. Ενθαρρύνετε, χωρίς πίεση
Κάθε μικρή προσπάθεια αξίζει αναγνώριση. Αν κάνει ένα βήμα να μιλήσει σε κάποιο παιδί ή απλώς να παρακολουθήσει ένα παιχνίδι, πείτε του πόσο καλά τα κατάφερε. Το παράλληλο παιχνίδι (δηλαδή όταν τα παιδιά παίζουν δίπλα-δίπλα χωρίς άμεση αλληλεπίδραση) είναι φυσιολογικό στάδιο.
4. Προτιμήστε μικρές ομάδες
Οι μαζικές δραστηριότητες μπορεί να τρομάζουν τα παιδιά. Ξεκινήστε με μικρές, γνώριμες παρέες ή ήρεμα περιβάλλοντα. Αν το παιδί αγαπά το πάρκο, για παράδειγμα, πηγαίνετε σε ώρες που δεν έχει πολύ κόσμο. Αυτό θα του δώσει χώρο να εξερευνήσει με τον δικό του ρυθμό.