Για ένα παιδί το πλούσιο λεξιλόγιο και η αυτοπεποίθηση δεν αποτελούν απλώς ένδειξη γλωσσικής ωριμότητας. Αποτελούν θεμέλιο της κοινωνικής του ένταξης, της συναισθηματικής του ασφάλειας και της σχολικής του επιτυχίας. Έρευνες στη γνωστική ψυχολογία δείχνουν ότι τα παιδιά που εκφράζονται με άνεση αναπτύσσουν καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση και δημιουργούν πιο υγιείς σχέσεις με τους συνομηλίκους τους.
Η ανάπτυξη αυτής της ικανότητας ξεκινά μέσα από την καθημερινή επικοινωνία με τους γονείς και το περιβάλλον του παιδιού. Η γλώσσα δεν μαθαίνεται μόνο μέσω διδασκαλίας. Καλλιεργείται μέσω της αλληλεπίδρασης, της ακρόασης και της ενσυναίσθησης.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά: Πώς να κάνετε την αφήγηση ιστοριών διασκεδαστική και ελκυστική
Ακούστε ενεργά
Η ενεργητική ακρόαση είναι θεμέλιο της επικοινωνίας. Όταν το παιδί σάς μιλάει για την ημέρα του, αφήστε στην άκρη το κινητό ή τις δουλειές του σπιτιού και κοιτάξτε το στα μάτια. Έτσι νιώθει ότι η φωνή του έχει αξία και ότι το ενδιαφέρον σας είναι γνήσιο, γεγονός που το ενθαρρύνει να μοιράζεται περισσότερα.
Μιλήστε στο παιδί σωστά και με σεβασμό
Τα παιδιά μιμούνται το γλωσσικό πρότυπο των γονιών τους. Όταν χρησιμοποιείτε σωστή γραμματική και πλούσιο λεξιλόγιο, χτίζετε ένα γλωσσικό υπόβαθρο που θα το συνοδεύει για όλη του τη ζωή. Δεν χρειάζεται να «απλοποιείτε» υπερβολικά τη γλώσσα σας. Η έκθεση σε πιο σύνθετες λέξεις ενισχύει τη γλωσσική του ευφυΐα.
Διορθώστε με διακριτικότητα
Η υπερβολική διόρθωση μπορεί να κάνει το παιδί να διστάζει να μιλήσει. Αν πει, για παράδειγμα, «έφαγα πασγέτι», απλώς επαναλάβετε σωστά τη λέξη («Α, έφαγες σπαγγέτι; Ήταν νόστιμο;») χωρίς να το διορθώσετε ευθέως. Έτσι μαθαίνει φυσικά, μέσα από τη ροή της συνομιλίας.
Εμπλουτίστε το λεξιλόγιό του
Οι λέξεις είναι τα εργαλεία της σκέψης. Χρησιμοποιήστε ποικιλία όρων για να περιγράψετε αντικείμενα και καταστάσεις. Για παράδειγμα, «ο σκύλος» μπορεί να είναι «λαμπραντόρ», «κόλι» ή «τεριέ». Όσο περισσότερες λέξεις ακούει και χρησιμοποιεί ένα παιδί, τόσο πιο ευέλικτη γίνεται η σκέψη του.
Προτιμήστε ανοιχτές ερωτήσεις
Οι ερωτήσεις που επιτρέπουν εκτενή απάντηση ενισχύουν την αφηγηματική ικανότητα και τη φαντασία. Αντί για το κλασικό «Πέρασες καλά στο σχολείο;», δοκιμάστε «Τι ήταν το πιο αστείο που έγινε σήμερα;» ή «Με ποιον έπαιξες στο διάλειμμα;».
Διαβάστε μαζί και δυνατά
Η ανάγνωση είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο ανάπτυξης του λόγου. Όταν το παιδί διαβάζει μεγαλόφωνα, εξασκεί την προφορά, τη ροή και τη συναισθηματική εκφραστικότητα. Επιλέξτε βιβλία που αντιστοιχούν στην ηλικία του, αλλά έχουν γλωσσικό πλούτο και θεματολογία που το εμπνέει.
Δώστε του χώρο να μιλήσει σε άλλους
Η αυτοπεποίθηση καλλιεργείται στην πράξη. Ενθαρρύνετε το παιδί να παραγγείλει μόνο του στο εστιατόριο, να απαντήσει όταν ένας ενήλικος του απευθύνεται ή να παρουσιάσει κάτι στην τάξη. Όσο περισσότερο εξασκείται, τόσο λιγότερο διστάζει να εκτεθεί.
Παίξτε παιχνίδια
Τα παιχνίδια ενισχύουν τη φαντασία, τη μνήμη και την προφορική ευχέρεια. Μέσα από το παιχνίδι, η γλώσσα γίνεται χαρά, όχι υποχρέωση.
Γιατί είναι τόσο σημαντικά όλα αυτά για το παιδί;
Η λεκτική ανάπτυξη ενός παιδιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συναισθηματική του ασφάλεια. Οι γονείς λειτουργούν ως καθρέφτης, μέσα από τον οποίο το παιδί μαθαίνει ότι η φωνή του αξίζει να ακουστεί. Η συνέπεια, η αποδοχή και η ενθάρρυνση βοηθούν το παιδί να πιστέψει ότι έχει κάτι σημαντικό να πει.
Αναπτύσσοντας τις επικοινωνιακές δεξιότητες του παιδιού, δεν ενισχύετε απλώς τη γλωσσική του ικανότητα, ενισχύετε την ίδια του την ταυτότητα. Γιατί ένα παιδί που μαθαίνει να μιλάει με αυτοπεποίθηση, μαθαίνει ταυτόχρονα να σκέφτεται, να ακούει και να συνδέεται με τους άλλους.
