Μπορεί να φαίνεται πιο γρήγορο να πληκτρολογούμε σε tablet ή υπολογιστή, αλλά η επιστήμη δείχνει ότι το γράψιμο με το χέρι έχει ξεχωριστή επίδραση στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS Biology, εξέτασε πώς το γράψιμο με το χέρι ενεργοποιεί περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου σε σχέση με το πληκτρολόγιο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Τσία-τσεν Τσανγκ από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, μελέτησαν 1.153 ζεύγη διδύμων και παρατήρησαν πώς η επαφή με τη γραφή επηρεάζει τη μνήμη, την κίνηση των χεριών και την επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών.

Διαβάστε επίσης: Terrible twos: Κατανοώντας τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των παιδιών

Κάθε γράμμα απαιτεί ακριβείς κινήσεις, συντονισμό χεριού-ματιού και προσοχή στη λεπτομέρεια. Ο εγκέφαλος πρέπει να δουλέψει περισσότερο σε σύγκριση με το πληκτρολόγιο, όπου η ίδια κίνηση του δακτύλου μπορεί να παράγει οποιοδήποτε γράμμα. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά που γράφουν με το χέρι ενισχύουν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη, την προσοχή και την οπτικο-χωρική επεξεργασία.

Ό,τι κρατά τον εγκέφαλο σε εγρήγορση, ενισχύει τη νευροπλαστικότητά του

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η γραφή με το χέρι ενισχύει την νευροπλαστικότητα, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να σχηματίζει νέες συνδέσεις και να μαθαίνει πιο εύκολα. Στα παιδιά, των οποίων οι εγκέφαλοι είναι ιδιαίτερα ευέλικτοι, η τακτική εξάσκηση στη γραφή μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση νέων γνώσεων, στην ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας και στη βελτίωση της μνήμης.

Μελέτες δείχνουν επίσης ότι τα παιδιά θυμούνται καλύτερα πληροφορίες όταν τις γράφουν με το χέρι, αντί να τις πληκτρολογούν. Για παράδειγμα, όταν γράφουν νέα γράμματα ή λέξεις, αναγκάζονται να επεξεργαστούν βαθύτερα την πληροφορία, κάτι που βοηθά τη μνήμη και την ικανότητα ανάκλησης αργότερα. Στην τάξη, τα παιδιά που κρατούν σημειώσεις με το χέρι συχνά μαθαίνουν πιο αποτελεσματικά, αφού η διαδικασία τα αναγκάζει να κατανοούν και να συνοψίζουν αντί να αντιγράφουν απλώς λέξη προς λέξη.

Οθόνες ή βιβλία;

Μπορεί οι οθόνες και η τεχνολογία να ελκύουν τα μικρά παιδιά, αλλά πρόσφατη μελέτη υποστηρίζει ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα των παιδιών προσχολικής ηλικίας διαφέρει πολύ όταν τους διαβάζει κανείς μια ιστορία από ένα βιβλίο.

Ενώ προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πράγματι ευρείες διαφορές μεταξύ της ανάγνωσης βιβλίων και των μέσων οθόνης στα αποτελέσματα των παιδιών, ωστόσο ελάχιστες μελέτες έχουν συγκρίνει άμεσα τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια αυτών των δύο δραστηριοτήτων. Μια από αυτές τις ελάχιστες μελέτες δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Developmental Science.

Ειδικότερα, ομάδα νευροεπιστημόνων παρατήρησε μεγαλύτερη ενεργοποίηση στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ζωντανής ανάγνωσης βιβλίων, ιδιαίτερα σε περιοχές που εμπλέκονται στην κοινωνική κατανόηση, ενώ ο χρόνος μπροστά στην οθόνη παρήγαγε πιο ισορροπημένη δραστηριότητα και στα δύο ημισφαίρια.

Η ανάγνωση σε μικρά παιδιά παίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της γλωσσικής ανάπτυξης και της ανάπτυξης του εγκεφάλου. Η ανάγνωση βιβλίων προσφέρει ευκαιρίες στα παιδιά να ακούσουν πλούσια γλώσσα, να μάθουν τη δομή των ιστοριών, να δημιουργήσουν λεξιλόγιο και να συμμετάσχουν σε κοινωνική αλληλεπίδραση με τους φροντιστές.

Αντίθετα, οι επιστήμονες ανησυχούν σχετικά με τις επιπτώσεις του χρόνου μπροστά στην οθόνη, καθώς πολλές μελέτες συνδέουν την υψηλή έκθεση στην οθόνη με καθυστερήσεις στη γλώσσα και ασθενέστερες συνδέσεις σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι σημαντικές για τον γραμματισμό.