Πώς μαθαίνει ένα μωρό να κατανοεί τον κόσμο πριν καν μάθει να μιλάει; Τι… περιμένει από τους γονείς του; Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Attachment & Human Development, αποκαλύπτει ότι ήδη από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους, τα μωρά αναπτύσσουν προσδοκίες σχετικά με τον τρόπο που οι γονείς τους θα ανταποκριθούν στο κλάμα ή τη δυσφορία τους.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά με υψηλό EQ: Καλλιεργούμε την ενσυναίσθηση από την πρώτη κιόλας μέρα
Σύμφωνα με τα ευρήματα, ένα μωρό που λαμβάνει σταθερά ήρεμες και παρηγορητικές αντιδράσεις μαθαίνει να περιμένει βοήθεια και αναπτύσσει αίσθημα ασφάλειας. Αντίθετα, ένα μωρό που βιώνει ασυνεπείς ή απόμακρες αντιδράσεις αναπτύσσει λιγότερη εμπιστοσύνη στους άλλους και αίσθημα αβεβαιότητας.
Η « μαμά-αρκούδα» και οι αντιδράσεις που είχαν τα μωρά
Η μελέτη δείχνει ότι οι καθημερινές εμπειρίες του βρέφους με τον γονέα διαμορφώνουν το πώς αυτό αντιλαμβάνεται τον κόσμο, είτε ως ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, είτε ως απόμακρο και απρόβλεπτο. Στην έρευνα, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 72 μητέρες και τα μωρά τους, τα οποία παρατηρήθηκαν δύο φορές κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους.
Όταν τα μωρά ήταν τεσσάρων μηνών, καταγράφηκαν οι φυσικές αλληλεπιδράσεις στο σπίτι για να εξεταστεί πώς οι μητέρες αντιδρούσαν στο κλάμα των παιδιών τους, αν ήταν παρούσες και καθησυχαστικές ή αν παρέμεναν απόμακρες.
Περίπου έξι μήνες αργότερα, όταν τα βρέφη ήταν δέκα μηνων, τους παρουσιάστηκε μια μικρή παράσταση μαριονέτας με έναν φροντιστικό χαρακτήρα-αρκούδα που αντιδρούσε στο κλάμα ενός μωρού-αρκούδας. Μία φορά υποστηρικτικά και προσιτά και μία φορά ψυχρά και μη ανταποκριτικά.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις αντιδράσεις των βρεφών, όπως τη διάρκεια παρατήρησης, το επίπεδο ενδιαφέροντος και τις προτιμήσεις στο παιχνίδι, για να διαπιστωθεί αν αναγνώριζαν τη διαφορά στην αντίδραση και πώς αυτή συνδεόταν με τις προηγούμενες εμπειρίες τους στο σπίτι.
Όπως μάθουν…
Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρο μοτίβο. Τα βρέφη των οποίων οι μητέρες είχαν αντιδράσει ήρεμα και με συναισθηματική διαθεσιμότητα στο σπίτι περίμεναν ότι η αρκούδα θα συμπεριφερόταν με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή περίμεναν να ανταποκρίνεται και να είναι υποστηρικτική.
Από την άλλη, τα μωρά που είχαν βιώσει ασυνεπείς ή απομακρυσμένες αντιδράσεις στο σπίτι έδειξαν χαμηλότερες προσδοκίες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και αδιαφορία προς την μη ανταποκρινόμενη αρκούδα.
Επιπλέον, όταν τα βρέφη μπορούσαν να επιλέξουν με ποιον χαρακτήρα αρκούδας ήθελαν να παίξουν, οι προηγούμενες εμπειρίες φροντίδας στο σπίτι προέβλεπαν την προτίμησή τους. Όσα είχαν βιώσει ήρεμες και ανταποκρινόμενες μητέρες προτίμησαν την ανταποκρινόμενη αρκούδα, ενώ όσα είχαν βιώσει πιο απομακρυσμένες μητέρες προτίμησαν την μη ανταποκρινόμενη αρκούδα.
Τα αποτελέσματα στέλνουν ένα ενθαρρυντικό μήνυμα στους γονείς. Σύμφωνα με αυτό, ο πρώτος χρόνος ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντικός για το παιδί, καθώς οι καθημερινές αλληλεπιδράσεις θέτουν τα θεμέλια για την συναισθηματική ανθεκτικότητά του. Σταθερές, προσεκτικές και υποστηρικτικές αντιδράσεις διαμορφώνουν το αίσθημα ασφάλειας του μωρού και τη βασική εμπιστοσύνη στον κόσμο γύρω του.
