Ως γονείς, συχνά βρισκόμαστε σε έναν αγώνα δρόμου: δουλειές του σπιτιού, επαγγελματικές υποχρεώσεις, παιδικές εξωσχολικές δραστηριότητες…και κάπου ανάμεσα, τα μικρά μάτια που μας κοιτάζουν και λένε: «Θέλω και εγώ να βοηθήσω!»
Η αυθόρμητη μας αντίδραση: πανικός και άρνηση. Ο χρόνος πιέζει, οι κινήσεις των παιδιών είναι αργές, το χάος παραμονεύει. Όμως πίσω από εκείνη τη μικρή φράση κρύβεται μια τεράστια ευκαιρία για να καλλιεργήσουμε πολύτιμες δεξιότητες και μια βαθύτερη σχέση με το παιδί μας. Και τα παιδιά έχουν έναν μοναδικό τρόπο να μαθαίνουν όταν νιώθουν ότι αποτελούν μέρος της διαδικασίας.
Διαβάστε επίσης: Πειθαρχία με ουσία: Οι 5 βασικές φιλοσοφίες
Αφήστε τα παιδιά να σας βοηθήσουν, τους κάνει καλό
Πολλοί ενήλικες σήμερα δυσκολεύονται με απλές καθημερινές δεξιότητες: πλύσιμο ρούχων, μαγείρεμα, οργάνωση χώρου. Συχνά δεν είναι θέμα ικανότητας, αλλά έλλειψης εξάσκησης από μικρή ηλικία. Όταν δεν δίνουμε στα παιδιά την ευκαιρία να βοηθούν, στερούνται πολύτιμες εμπειρίες που θα τα κάνουν πιο αυτόνομα όταν μεγαλώσουν.
Το να επιτρέπουμε σε ένα παιδί να ποτίσει ένα φυτό, να διπλώσει μικρές πετσέτες ή να αδειάσει τον κάδο ανακύκλωσης μπορεί να φαίνεται ασήμαντο. Όμως αυτά τα μικρά βήματα δημιουργούν μεγάλο αντίκτυπο:
- Μαθαίνουν να οργανώνουν και να εκτελούν εργασίες.
- Αναπτύσσουν δεξιότητες λεπτής κινητικότητας.
- Κυρίως, νιώθουν ικανά και ότι κάτι κάνουν κάτι καλά, και αυτή η αίσθηση είναι ανεκτίμητη.
Τα παιδιά έχουν έμφυτη ανάγκη να συμμετέχουν
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά από μικρή ηλικία έχουν μια φυσική τάση να βοηθούν. Δεν το κάνουν για ανταμοιβή—το κάνουν επειδή θέλουν να συνεισφέρουν. Θέλουν να είναι μέρος της οικογένειας, όχι απλοί παρατηρητές. Αυτό μας δείχνει ότι τα παιδιά είναι από τη φύση τους αλτρουιστές.
Αυτό όμως που συχνά συμβαίνει στις σύγχρονες οικογένειες είναι ότι, από φόβο ακαταστασίας ή καθυστέρησης, αποτρέπουμε τα παιδιά από το να συμμετέχουν. Έτσι όμως, άθελά μας απομακρύνουμε τον ενθουσιασμό τους και χάνουμε την περίοδο που η ακατέργαστη διάθεση για προσφορά είναι στο απόγειό της.
Αντίθετα, όταν τα παιδιά μεγαλώνουν ως «συνεργάτες» μέσα στο σπίτι και βοηθούν χωρίς να τους το ζητήσουν, μαθαίνουν παρατηρώντας και αναλαμβάνουν ρόλους από πολύ μικρή ηλικία. Το αποτέλεσμα; Μεγαλώνουν γνωρίζοντας ότι αποτελούν σημαντικό μέρος της οικογενειακής ομάδας.
Η βοήθεια χτίζει συναισθηματική ανάπτυξη
Όταν αφήνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν, εκείνα μαθαίνουν:
- ότι η προσπάθειά τους μετράει,
- ότι οι ανάγκες των άλλων αξίζουν προσοχή,
- ότι η συνεργασία φέρνει ευχάριστα αποτελέσματα.
Αυτά είναι θεμέλια για υγιείς μελλοντικές σχέσεις, φιλίες και συνεργασίες.
Πώς να δημιουργήσετε ένα φιλικό περιβάλλον συμμετοχής
Ξεκινήστε με μικρές καθημερινές ευκαιρίες:
- Δώστε τους μικρές, ασφαλείς εργασίες.
- Επιτρέψτε τους να κάνουν λάθη.
- Επιβραβεύστε την προσπάθεια, όχι το αποτέλεσμα.
- Μην βιαστείτε να διορθώσετε ό,τι έκαναν «λάθος».
- Δείξτε τους ότι είστε ομάδα.
Με λίγη υπομονή, θα δείτε ότι τα παιδιά όχι μόνο βοηθούν, αλλά το απολαμβάνουν κιόλας.