Παιχνίδια ρόλων: Tι είναι και πώς βοηθάνε τα παιδιά;

Έχετε παρακολουθήσει ποτέ το παιδί σας να παίζει, με άκρα σοβαρότητα και αληθοφάνεια, παιχνίδια ρόλων; Όπως το να κρατά το ψεύτικο τηλέφωνο στο αφτί και να κάνει πώς μιλάει σε κάποιον ή να καβαλάει την σκούπα και να την «μετατρέπει» σε άλογο… Τα παιδιά όλων των ηλικιών, μαθαίνουν με το να φαντάζονται και να «υποδύονται» αυτά που φαντάζονται. Χρησιμοποιούν αντικείμενα ή ενέργειες και «δημιουργούν» δράσεις παίρνοντας κάθε φορά διαφορετικούς ρόλους. Αυτό το είδος παιχνιδιού λοιπόν μετατρέπεται σε μια θετική μαθησιακή εμπειρία γεμάτη φαντασία.

Τι είναι το παιχνίδι ρόλων;

Παρόλο που ακούγεται σαν άλλος ένας φανταχτερός όρος της παιδαγωγικής δεν είναι άλλο από το παιχνίδι προσποίησης που παίζαμε όλοι όταν ήμασταν παιδιά. Αυτό το είδος του παιχνιδιού περιλαμβάνει την αναπαραγωγή πραγματικών ή φανταστικών σεναρίων αλλά και την δημιουργία και την ανάληψη ρόλων. Είναι ένα παιχνίδι που βοηθά σημαντικά τα παιδιά να εξερευνήσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούμε και τα μεγαλύτερα παιδιά να παίζουν το παιχνίδι αυτό.

Τα είδη

Το παιχνίδι ρόλων χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:

• Το δομημένο. Έχει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές. Είναι αυτό στο οποίο δίνεται μια προκαθορισμένη κατάσταση στα παιδιά, δίνοντάς τους την δυνατότητα να επιλέξουν και να αναπτύξουν λύσεις στα «οριοθετημένα» προβλήματα που προκύπτουν μέσα στο παιχνίδι.
• Το μη δομημένο. Δίνει στο παιδί την ελευθερία να δημιουργήσει τους δικούς του ρόλους και να παίξει τα δικά του «σενάρια».

Και τα δύο αυτά είδη είναι σημαντικά για την συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξή των παιδιών. Σε όποιο είδος και αν ανήκει, το παιχνίδι αυτό είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τα παιδιά ώστε να αναπαράγουν σενάρια ανακαλύπτοντας μηχανισμούς για να ξεπερνούν τα εμπόδια που προκύπτουν.

Γιατί είναι σημαντικό το παιχνίδι αυτό;

Τα παιχνίδια προσποίησης παίζουν σημαντικό ρόλο στην συναισθηματική, την κοινωνική  αλλά και την γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού. Πιο συγκεκριμένα:

• Ενισχύσουν την λεκτική επικοινωνία αλλά και τις γλωσσικές δεξιότητες. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι έχετε ακούσει κάποια στιγμή ένα παιδί να μιλάει όταν παίζει ένα φανταστικό παιχνίδι. Ψάχνει νέες λέξεις ενώ χρησιμοποιεί φράσεις που δεν έχει ξαναπεί. Κάποιες φορές ενδεχομένως να το έχετε ακούσει να χρησιμοποιεί κάποιες από τις φράσεις που λέγατε εσείς, οι μεγάλοι, πριν από λίγη ώρα. Μπορεί να μιμηθεί τέλεια την μαμά, τον μπαμπά, την θεία και όλους όσους συναναστρέφεται.
• Αναπτύσσει τις συναισθηματικές και κοινωνικές του δεξιότητες. Το παιδί πειραματίζεται ενεργά με τους συναισθηματικούς και κοινωνικούς ρόλους που εμπνέεται από την πραγματική ζωή. Με το παιχνίδι αυτό μαθαίνει να κατανέμει ευθύνες και να λύνει προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσει με δημιουργικό τρόπο την ενσυναίσθησή του.
• Βοηθάει τις δεξιότητες σκέψης. Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν μέσα στο παιχνίδι; Είτε παίζει με κάποιον άλλο είτε μόνο, το παιδί είναι αυτό που καλείται να βρει την λύση αξιοποιώντας τις γνώσεις του και την σκέψη του.
• Ενισχύει την ομαδικότητα. Το παιχνίδι αυτό «αναγκάζει» το παιδί να συνεργαστεί τόσο με συνομήλικούς του όσο και με παιδιά λίγο μικρότερα ή μεγαλύτερα. Έτσι έχει την ευκαιρία να αναπτύξει την ομαδικότητά του και να μάθει να συνεργάζεται.
• Αναπτύσσει τις ικανότητες μαθηματικών και γραμμάτων. Σκεφθείτε πόσες φορές προσποιείται ότι είναι ταμίας στο σούπερ μάρκετ ή ότι διαβάζει ένα μενού σε ένα αυτοσχέδιο εστιατόριο; Από την ανάγνωση των αριθμών μέχρι την συναλλαγή με τα ψεύτικα χρήματα είναι εκπληκτικό το πόσες έννοιες μπορεί να κατακτήσει το παιδί στο παιχνίδι αυτό.