10 απορίες μιας νέας μαμάς

Όλες οι απορίες και σκέψεις που θα σας απασχολήσουν τις πρώτες μέρες με το μωρό στο σπίτι. Ο ερχομός του νέου μέλους έφερε τα πάνω – κάτω στην ζωή σας. Η ευτυχία και το δέος μπροστά στη νέα ζωή «μπερδεύονται» με τη μόνιμη ανησυχία και το άγχος για το αν θα καταφέρετε να φροντίσετε αυτό το πλασματάκι και να κάνετε τους πρώτους, τόσο σημαντικούς, μήνες της ζωής του όσο πιο ευχάριστους και εύκολους γίνεται. Χρειάζεται υπομονή και σωστή ενημέρωση. Εμείς, σας δίνουμε μερικές κατατοπιστικές απαντήσεις σε ερωτήματα που απασχολούν τους νέους γονείς τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του μωρού τους.

Πως μπορώ να είμαι σίγουρη ότι το μωρό μου τρώει αρκετά;                                               Όταν το μωρό παίρνει σταθερά βάρος, δείχνει μετά το γεύμα του ευχαριστημένο, ήρεμο και ζωηρό, δεν υπάρχει κανένας λόγος ν’ ανησυχείτε μήπως δεν τρώει αρκετά. Είναι σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι κάθε παιδί έχει τις δικές του διατροφικές ανάγκες, γι’ αυτό και δεν χρειάζεται να καθορίσετε την ποσότητα που θα πάρει σε κάθε του γεύμα. Εξάλλου, το ίδιο το μωρό θα σας δείξει αν είναι χορτασμένο ή όχι. Ένα μωρό που μετά το γεύμα του κοιμάται ή κάθεται ήσυχο, δεν κλαίει, δεν προσπαθεί να βάλει τα δυο χεράκια του στο στόμα, δείχνει ότι έχει χορτάσει. Επίσης ένα μωρό που πίνει αρκετό γάλα «βρέχει» τέσσερις με πέντε πάνες την ημέρα. Ωστόσο, για να σας φύγει κάθε αμφιβολία, προμηθευτείτε μια ζυγαριά για βρέφη, ώστε να έχετε την δυνατότητα να ζυγίζετε το μωρό σας κάθε εβδομάδα για να βλέπετε την εξέλιξή του. Υπολογίστε ότι ένα μωρό θα πρέπει να παίρνει περίπου 200γρ.την εβδομάδα. Όταν κλαίει να τρέχω κοντά του για να το πάρω αγκαλιά ή θα το κακομάθω; Σ’ αυτή την ηλικία (1^ο μήνα) δεν υπάρχει λόγος να αφήνετε το μωρό σας να κλαίει περισσότερο από ένα με δύο λεπτά πριν πάτε κοντά του. Εάν, βέβαια, δεν μπορείτε να τρέξετε κοντά του αμέσως (π.χ. γιατί είστε στο ντουζ) δεν θα πάθει τίποτα αν κλάψει λίγο παραπάνω. Ωστόσο είναι καλό, τόσο για σας όσο και για το βρέφος, να υπάρχει πάντα ένα «μέτρο» σε αυτό το θέμα, ώστε και το μωρό να μάθει να κάθεται μόνο του ήρεμο, να παρατηρεί το περιβάλλον του, τα παιχνίδια που υπάρχουν πάνω από την κούνια του, ν’ ακούει μουσική, κ.λπ., αλλά και εσείς να έχετε την δυνατότητα και την «ελευθερία» να ανταποκριθείτε τις υπόλοιπες υποχρεώσεις σας. Σίγουρα το μωρό σας έχει ανάγκη να αισθάνεται την παρουσία σας, την αγκαλιά σας, το άγγιγμά σας, την μυρωδιά σας. Γι’ αυτό, μπορείτε να το κρατάτε τρυφερά κοντά σας για κάποια ώρα πριν και μετά το φαγητό του, να το χαϊδεύετε και να του δείχνετε την αγάπη σας, χωρίς να χρειάζεται να το έχετε αμέτρητες ώρες στα χέρια σας και να αισθάνεστε «εγκλωβισμένη». Μετά τον ενάμιση με δύο μήνες όμως, πρέπει ν’ αρχίσετε να το ξαπλώνετε στην κούνια του για να μάθει σιγά σιγά να παρηγορείται μόνο του και ν’ αποκοιμιέται. Πώς πρέπει να είναι οι κενώσεις του και πόσο συχνές; Τις πρώτες μέρες, το μωρό αποβάλλει μια παχύρρευστη σκούρα πράσινη ουσία που ονομάζεται μηκώνιο. Μετά από αρκετές μέρες, στα βρέφη που θηλάζουν οι κενώσεις τους είναι μαλακές, με όξινη οσμή, κίτρινο-μουσταρδί χρώμα και η σύστασή τους μοιάζει σαν να έχει μέσα κόκκους σιταριού. Στην περίπτωση που το μωρό τρέφεται με μικτή διατροφή οι κενώσεις του έχουν πρασινωπό χρώμα. Ένα μωρό που θηλάζει μπορεί να έχει πολλές κενώσεις το εικοσιτετράωρο, ακόμα και δέκα φορές ή μία κάθε τρεις μέρες. Και οι δύο περιπτώσεις είναι φυσιολογικές. Ένα μωρό είναι δυσκοίλιο, όταν έχει μία κένωση κάθε δύο ή τρεις μέρες και τα κακά του μοιάζουν με βώλους. Αντίθετα, ένα βρέφος έχει διάρροια και χρειάζεται προσοχή, όταν μέσα στο εικοσιτετράωρο κάνει πολλές κενώσεις που έχουν μέσα αίμα ή βλέννες, είναι δύσοσμες και ίσως συνοδεύονται από πυρετό. Πόσες ώρες πρέπει να κοιμάται; Πόσο συχνά πρέπει να ξυπνάει την νύχτα; Όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο, δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στο πόσο κοιμάται το μωρό σας και στο αν τρέφεται καλά ή αν το φροντίζετε σωστά. Οι ώρες του ύπνου ποικίλλουν στα μωρά και δεν υπάρχει κανόνας για το πόσες ώρες πρέπει να κοιμούνται. Συνήθως δώδεκα με δεκατέσσερις ώρες ύπνου είναι αρκετές ακόμα και για ένα νεογέννητο. Καθώς το μωρό μεγαλώνει μπορεί να κοιμάται περίπου οκτώ με δώδεκα ώρες το εικοσιτετράωρο. Θα πρέπει να σας απασχολήσει το θέμα μόνο στην περίπτωση που το μωρό σας δείχνει ότι θέλει να κοιμηθεί αλλά κάτι το ενοχλεί και δεν μπορεί, με αποτέλεσμα να έχει γκρίνια. Αυτό συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, το μωρό πονάει, είναι άρρωστο, πεινάει, κρυώνει ή ζεσταίνεται, είναι λερωμένο, κ.λπ. Για τους ίδιους λόγους ένα βρέφος μπορεί να ξυπνάει και κατά την διάρκεια της νύχτας. Εξάλλου ένα μωρό λίγων μηνών δεν ξεχωρίζει μέσα σ’ ένα εικοσιτετράωρο αν είναι μέρα ή νύχτα. Όσο μεγαλώνει το μωρό, τα ξυπνήματα στην διάρκεια της νύχτας θα μειώνονται, γιατί θα παίρνει μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος στα γεύματα του, με αποτέλεσμα ν’ αυξάνονται και οι ώρες του ύπνου ανάμεσα σε δύο γεύματα. Πότε θα «πέσει» ο αφαλός του; Χρειάζονται γύρω στις δέκα μέρες για να αποξηρανθεί και να πέσει το υπόλειμμα του ομφάλιου λώρου που κόπηκε κατά τον τοκετό. Στο μεταξύ, για να διευκολύνετε την αποκόλληση και την πλήρη επούλωση, σε κάθε άλλαγμα της πάνας (περίπου κάθε 3 -4 ώρες) θα πρέπει να «πλένετε» τον ομφαλό με ένα βαμβάκι βουτηγμένο πολύ καλά σε λευκό οινόπνευμα. Επιπλέον καλό είναι όταν πλένετε το νεογνό να στεγνώνετε πολύ καλά την περιοχή του αφαλού. Γιατί το κεφαλάκι του πάλλεται; Στα οστά του κρανίου του μωρού υπάρχουν δύο ανοίγματα, ένα εμπρός και ένα πίσω, που προστατεύονται από μεμβράνες. Είναι οι πηγές, δύο «παράθυρα» προς στον εγκέφαλο του μικρού, η ύπαρξη των οποίων οφείλεται το ότι τα οστά του κρανίου δεν έχουν ενωθεί ακόμη καλά. Πρόκειται για μια απαραίτητη προφύλαξη της φύσης, που δίνει την απαραίτητη ελαστικότητα στο κεφάλι του παιδιού ώστε να συμπιεστεί και κατά τον τοκετό να περάσει εύκολα μέσα από το γεννητικό κανάλι. Η μεμβράνη που καλύπτει τις πηγές είναι αρκετά ανθεκτική κι έτσι μπορείτε άφοβα να αγγίζετε το κεφαλάκι του χωρίς να του κάνετε κακό. Επιπλέον η πηγή αποτελεί ένδειξη της κατάστασης της υγείας του μικρού, γιατί συνήθως πάλλεται περισσότερο όταν η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει και, ο παιδίατρος την ελέγχει και αξιολογεί αν πρόκειται για κάτι σοβαρό ή όχι. Γιατί δημιουργείται η νινίδα; Είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στα βρέφη, το οποίο οφείλεται σε υπερβολική ποσότητα σμήγματος. Παρά την όχι και τόσο ευχάριστη όψη της, δεν προκαλεί καμία βλάβη στα μαλλιά. Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής της είναι να ταμπονάρετε τις κρούστες με βαμβάκι μουσκεμένο σε λάδι βαζελίνης ή αμυγδαλέλαιο, για να τις μαλακώσετε. Στη συνέχεια θα τις απομακρύνετε πιο εύκολα με την απαλή βούρτσα για τα μαλλιά του μωρού ή κατά την διάρκεια του λουσίματος. Η νινίδα δεν πρέπει να συγχέεται με τις διάφορες αλλεργικές μορφές, όπως η ατοπική δερματίτιδα, που εκδηλώνεται με απολεπίσεις και ερεθισμούς στα μάγουλα και πίσω από τα αυτιά. 

Η μυτούλα που βουλώνει συχνά. Πώς να το βοηθήσω; Στα βρέφη ο καθαρισμός της μύτης είναι αρκετά σημαντικός και πρέπει να γίνεται με προσοχή. Ο καλύτερο τρόπος είναι να συνδυάσετε φυσιολογικό ορό με την συσκευή ρινικής απόφραξης. Αρχικά ρίχνετε με προσοχή αρκετές σταγόνες φυσιολογικού ορού που βοηθά στην ρευστοποίηση των ρινικών εκκρίσεων. Ακολούθως, αφαιρείτε τη βλέννα, χρησιμοποιώντας τη συσκευή απόφραξης. Τοποθετείτε το ειδικό ανατομικό ακροφύσιο στο ρουθούνι του βρέφους. Αναρροφάτε ήπια και σταθερά από το στόμιο αναρρόφησης που είναι τοποθετημένο στο αντίθετο άκρο, μέχρι να καθαρίσει καλά το ρουθούνι και το μωρό ν΄ αναπνέει φυσιολογικά. Επαναλάβετε και στο άλλο ρουθούνι.

Γιατί έχει πάντα κρύα χεράκια; Οι περισσότερες μαμάδες φοβούνται ότι το βρέφος δεν είναι καλά ή κρυώνει. Κι όμως, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Σημαίνει ότι το μωρό είναι σε θέση να αποβάλλει τη θερμότητα του σώματος και ότι γι’ αυτό δεν παθαίνει «υπερθέρμανση». Στα βρέφη μέχρι τριών ο μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του οργανισμού δεν έχει ωριμάσει πλήρως και δεδομένου ότι στους πρώτους αυτούς μήνες η εφίδρωση των νεογνών δεν είναι ικανοποιητική, μπορεί να αυξηθεί ξαφνικά η θερμοκρασία τους χωρίς να υπάρχει κάποια λοίμωξη. Δηλαδή, μπορεί το μωρό σας απλώς και μόνο να ζεσταίνεται πολύ και να μην καταφέρνει να αποβάλει τη θερμότητα μέσω του δέρματος. Γι’ αυτό πρέπει να προσέχετε και να θυμάστε ότι η θερμοκρασία των χεριών λειτουργεί ως θερμόμετρο. Εάν είναι ζεστά και το μωρό κλαίει σημαίνει ότι το μικρό ίσως να είναι υπερβολικά σκεπασμένο, εάν είναι κρύα τα χεράκια, καλό θα ήταν να ελέγξετε και τα ποδαράκια του, γιατί αν είναι παγωμένα κι αυτά, τότε μάλλον κρυώνει. Πόσο συχνά πρέπει να το κάνω μπάνιο; Τα βρέφη είναι απαραίτητο να πλένονται καθημερινά σε όλο τους το σώμα και τοπικά (στην περιοχή που καλύπτει η πάνα) κάθε φορά που λερώνονται, με ουδέτερο σαπούνι και τρεχούμενο νερό. Το καθημερινό μπανάκι γίνεται για να καθαρίζεται καλά το δερματάκι τους από το λίπος, τον ιδρώτα, τη σκόνη (που κλείνουν τους πόρους του δέρματος και δεν το αφήνουν ν’ αναπνέει). Έτσι, μειώνονται οι πιθανότητες να παρουσιάσουν κάποιον ερεθισμό ή κοκκινίλα. Μετά το μπάνιο, σκουπίστε το μωρό πολύ καλά με μια απαλή βαμβακερή πετσέτα, για να μην μείνει ίχνος από υγρασία ανάμεσα στις δερματικές πτυχές και βάλτε του μια μικρή ποσότητα βρεφικής προστατευτικής κρέμας στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Με τη συνεργασία του Εμμανουήλ Δαλιεράκη (παιδίατρος)