Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν είναι πάντα τόσο προφανής. Το αν θα πρέπει να κάνετε αμνιοπαρακέντηση εξαρτάται κυρίως από την ηλικία σας, αλλά και από κάποιους άλλους παράγοντες, όπως είναι τα αποτελέσματα των εξετάσεων που θα σας συστήσει ο γιατρός σας να κάνετε στο πρώτο και στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας.
Περί τίνος πρόκειται;
Η αμνιοπαρακέντηση είναι μια διαγνωστική επεμβατική εξέταση, που γίνεται υπό συνεχή υπερηχογραφικό έλεγχο για να ληφθεί αμνιακό υγρό, ώστε να διερευνηθεί ο καρυότυπος (το σύνολο των χρωμοσωμάτων του ανθρώπου) του εμβρύου (και το κατά πόσο είναι φυσιολογικός). Έτσι, θα αποκλειστεί όχι μόνο το ενδεχόμενο της ύπαρξης του συνδρόμου Down, αλλά και άλλων γενετικών ανωμαλιών που θα μπορούσαν να απασχολήσουν το μωρό σας.
Πότε είναι απαραίτητη;
Μέχρι πρότινος θεωρούνταν ότι, όταν η μέλλουσα μαμά ήταν μεγαλύτερη από 35 ετών, ήταν απαραίτητο να κάνει αμνιοπαρακέντηση. Πλέον, όμως, το 35ο έτος της ηλικίας δεν θεωρείται απόλυτο όριο, και οι ειδικοί συνεκτιμούν τις απαντήσεις των εξετάσεων του πρώτου και του δευτέρου τριμήνου της εγκυμοσύνης και τον κίνδυνο που προβλέπουν. Γενικά, πάντως, η αμνιοπαρακέντηση θεωρείται απαραίτητη όταν η μητέρα βρίσκεται σε «προχωρημένη» ηλικία και υπάρχουν ενδείξεις από το screening του πρώτου και δευτέρου τριμήνου της εγκυμοσύνης για περαιτέρω διερεύνηση (με επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο). Όταν βρίσκονται –με τη βοήθεια του υπέρηχου– ανατομικές ανωμαλίες (π.χ. συγγενής καρδιοπάθεια), γιατί μπορεί να συνδέονται με προβλήματα στον καρυότυπο του εμβρύου. Επιπλέον, αμνιοπαρακέντηση γίνεται και όταν η μέλλουσα μητέρα έχει αντισώματα πρόσφατης λοίμωξης από μεγαλοκυτταροϊό, ερυθρά ή τοξοπλάσμωση (σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να γίνει διακοπή της εγκυμοσύνης ή αμνιοπαρακέντηση, ώστε να διερευνηθεί αν το έμβρυο πάσχει από την εν λόγω λοίμωξη). Αλλά και όταν –σε σπάνιες περιπτώσεις– υπάρχει ιστορικό (π.χ. πάσχον προηγούμενο παιδί) κάποιου ειδικού μεταβολικού νοσήματος, αργήσει να κάνει την εξέταση λήψης τροφοβλάστης (π.χ. για να διερευνηθεί αν το μωρό πάσχει από μεσογειακή αναιμία) ή αν η απάντηση της πρώτης αυτής εξέτασης δεν είναι ξεκάθαρη. Σε ειδικές περιπτώσεις, η αμνιοπαρακέντηση μπορεί να γίνει και για θεραπευτικούς σκοπούς (π.χ. στο σπάνιο σύνδρομο εμβρυοεμβρυϊκής μετάγγισης που μπορεί να απασχολεί τα δίδυμα).
Πότε γίνεται;
Από τη 16η μέχρι την 20ή εβδομάδα της κύησης.
Πόσο ασφαλής είναι;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, θεωρείται ότι, όταν η αμνιοπαρακέντηση γίνεται σε κάποιο αξιόπιστο κέντρο (και δεν υπάρχουν σχετικοί προδιαθεσικοί παράγοντες), ο κίνδυνος για αποβολή είναι μικρότερος από 0,5%.
Πόσο πρέπει να προσέξετε;
Μετά την επέμβαση, θα πρέπει να μείνετε ήρεμη στο σπίτι σας, κάνοντας τις ήπιες συνήθεις δραστηριότητές σας (μπορείτε να διαβάσετε, να δείτε τηλεόραση, να φάτε, να πάτε στην τουαλέτα κλπ.). Η κινητικότητά σας μπορεί να αποκατασταθεί σταδιακά στις επόμενες 3-7 μέρες. Όσον αφορά τη σεξουαλική επαφή, αυτή επιτρέπεται μετά από 15 μέρες (εφόσον ο γιατρός την επιτρέπει). Κάποιοι γιατροί συστήνουν τη λήψη αντιβίωσης, άλλοι όχι. Επίσης, αν υπάρχει πόνος-ενόχληση, μπορείτε -με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας- να πάρετε κάποιο μυοχαλαρωτικό ή παρακεταμόλη. Αν έχετε ομάδα αίματος ρέζους αρνητικό, θα πρέπει να κάνετε μια ειδική προληπτική ένεση.
Τα αποτελέσματα;
Τα πρώτα αποτελέσματα της αμνιοπαρακέντησης βγαίνουν μέσα σε 3 μέρες και τα ολοκληρωμένα μετά από 15 μέρες, και η αξιοπιστία τους κυμαίνεται στο 994-998‰.
Με τη συνεργασία του Νίκου Παπαντωνίου (αναπληρωτής καθηγητής Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής στην Α΄ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») και του δρ. Γρηγόρη Κυρούση (γυναικολόγος-μαιευτήρας).