Μέρες σαν κι αυτή, το μυαλό μας πηγαίνει στην μητέρα μας με τρυφερότητα και αγάπη. Είναι εκείνη που μας φρόντισε επί χρόνια και στάθηκε στο πλευρό μας σε κάθε δύσκολη στιγμή.
Όταν όμως δεν είναι η Γιορτή της Μητέρας, συχνά συγκρίνουμε τον εαυτό μας μαζί της για να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι μας έχει επηρρεάσει τόσο, που πλέον έχουμε γίνει ίδιες. Κι αυτό δεν είναι κάτι που μας αρέσει. Για την ακρίβεια είναι κάτι που πάντα προσπαθούσαμε να αποφύγουμε…
Έχουμε την αίσθηση ότι παίρνουμε το ίδιο ύφος, ότι λέμε τις ίδιες κουβέντες, ότι αντιμετωπίζουμε τα πράγματα σχεδόν πανομοιότυπα. Σχεδόν κάθε γυναίκα έχει κάποια στιγμή εκφράσει την αίσθηση ότι έγινε η μητέρα της! Γιατί συμβαίνει αυτό;
Μέρος της απάντησης μπορεί να βρεθεί στη σύγχρονη νευροεπιστήμη. Σύμφωνα με την έρευνα που ξεκινάει από αυτόν τον τομέα, οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι να αναπτύσσονται μέσω αλληλεπιδράσεων με άλλους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρώιμη γονική συμπεριφορά έχει τέτοιο αντίκτυπο στις ψυχές των παιδιών. Οι γονείς και τα αδέλφια είναι οι κύριοι άνθρωποι που αλληλεπιδρούν με τα περισσότερα βρέφη και νήπια. Αυτός ο εσωτερικός προγραμματισμός είναι επίσης ένας από τους λόγους που μπορείτε να αλλάξετε κατά τη διάρκεια της ζωής σας. Οι αλληλεπιδράσεις με φίλους, δασκάλους, άλλους συγγενείς και εραστές μπορούν να διδάξουν στον εγκέφαλο νέα μοτίβα, τα οποία μπορούν να αλλάξουν τις σχέσεις σας και την αίσθηση του εαυτού σας. Επομένως, τι σας κάνει ξαφνικά να «παλινδρομείτε» σε συμπεριφορές που μοιάζουν και ακούγονται σαν τη μαμά σας;
Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες, οι νευρώνες αναζητούν οικεία μονοπάτια, ειδικά όταν βρίσκονται σε μια κατάσταση άγχους (όπως όταν προσπαθείτε να βάλετε ένα μικρό παιδί στο καροτσάκι ή να κάνετε έναν έφηβο να μελετήσει).
Ορίστε και μια εικόνα για να το καταλάβετε καλύτερα: σε ένα πάρκο υπάρχει μια λίμνη με πάπιες που θέλετε να ταΐσετε. Για να φτάσετε στη λίμνη πρέπει να περπατήσετε μέσα από ένα πεδίο με πολύ γρασίδι και όπως περπατάτε το γρασίδι κάμπτεται κάτω από τα πόδια σας δημιουργώντας ένα μονοπάτι. Όταν επιστρέφετε, φυσικά θα περπατήσετε κατά μήκος του μονοπατιού που μόλις δημιουργήσατε. Το επόμενο άτομο που πηγαίνει κάτω στη λίμνη πηγαίνει κατά μήκος του μονοπατιού σας και επιστρέφει με τον ίδιο τρόπο, όπως και όλα τα επόμενα άτομα.
Οι νευρώνες δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή τείνουν να ρέουν με ένα καθορισμένο μοτίβο. Μπορείτε να αλλάξετε αυτά τα μοτίβα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις γνώριμες αλληλεπιδράσεις αναγκάζουν τους νευρώνες να ευθυγραμμιστούν γρήγορα σε παλαιά μονοπάτια. Αυτό συμβαίνει και όταν ακούτε τον εαυτό σας να χρησιμοποιεί αυτές τις γνωστές φράσεις από την παιδική ηλικία, προτάσεις που υποσχεθήκατε ότι δε θα λέγατε ποτέ στα δικά σας παιδιά.
Με λίγα λόγια, είναι απολύτως φυσιολογικό να ακούγεστε και να ενεργείτε όπως η μητέρα σας. Δε σημαίνει ότι έχετε γίνει εκείνη. Ίσως να μη θέλετε να συνεχίσετε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, αλλά ίσως ανακαλύψετε επίσης, από την πλευρά ενός ενήλικα πλέον, ότι αυτά που έκανε δεν ήταν όλα λάθος.
Σε κάθε περίπωση, μπορείτε να αλλάξετε κάτι και να κάνετε το αποτέλεσμα διαφορετικό από την εμπειρία σας. Παρόλο που μπορεί να αισθάνεστε ότι είστε ακριβώς όπως η μητέρα σας, μια μικρή μετατόπιση στο πώς αντιμετωπίζετε τις καταστάσεις μπορεί να είναι αρκετό για να κάνει μεγάλη διαφορά στο αποτέλεσμα.
Είναι λοιπόν στο δικό σας χέρι να μην συνεχίσετε το ίδιο μοτίβο.
Ωστόσο, μη νομίζετε ότι αυτό θα σας κάνει υπεράνω κριτικής. Τα παιδιά σας θα σας επισημάνουν τι έχετε κάνει λάθος – είναι μέρος της ανάπτυξης… και του κύκλου της ζωής!
