Κλίκες στο σχολείο; Βοηθήστε το παιδί να τις αντιμετωπίσει

Το αίσθημα του κοινωνικού αποκλεισμού μπορεί να είναι τρομακτικό ακόμα για τους ενήλικες, πόσο μάλλον για το παιδί που τώρα μαθαίνει να διαμορφώνει κοινωνικούς δεσμούς. Ειδικά για τα παιδιά μπορεί να λειτουργήσει ιδιαίτερα αρνητικά στο ηθικό και την ψυχολογία τους, καθώς δεν έχουν πρότερη εμπειρία αλλά ούτε και τις ικανότητες αντιμετώπισης των ενηλίκων. Δυστυχώς, όμως αυτά τα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού ή ακόμα και εκφοβισμού είναι πολύ συνηθισμένα σενάρια, που μπορούν να ξεκινήσουν από την πρώτη ακόμα τάξη του δημοτικού. Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι για να βοηθήσετε το παιδί να αντιμετωπίσει τις κλίκες και αυτό το παθητικό είδος κοινωνικού εκφοβισμού.

Τι είναι οι κλίκες;

Το πρώτο πράγμα που θα ήταν καλό να γνωρίζετε είναι το χαρακτηριστικό που ορίζει μια κλίκα. Ενώ είναι φυσιολογικό και υγιές για τα παιδιά να διαμορφώνουν φιλίες και στην συνέχεια παρέες, οι κλίκες διαφέρουν κατά πολύ από μία απλή ομάδα φίλων που κάνει παρέα ή παίζουν μαζί στο διάλειμμα:

• Οι κλίκες έχουν συνήθως έναν ηγέτη ή και ηγέτες, που αποφασίζουν ποιος μπορεί να πει στην κλίκα ή θα αποκλειστεί από αυτήν.
• Οι κλίκες συνήθως διαμορφώνονται στο γυμνάσιο, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν ήδη από το δημοτικό σχολείο ή ακόμη και από το νηπιαγωγείο.
• Τα παιδιά που είναι μέλη μιας κλίκας μπορεί να αισθανθούν πίεση ώστε να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα ή να συμπεριφερθούν με συγκεκριμένο τρόπο, ακόμα και αν δεν το θέλουν, όπως να πειράξουν ή να εκφοβίσουν ένα παιδί που δεν είναι μέλος της κλίκας.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε

Ακούστε πραγματικά το παιδί όταν το ρωτάτε πώς ήταν η μέρα του στο σχολείο και κάντε του μικρές ερωτήσεις που θα το βοηθήσουν να ανοιχθεί. Εάν το παιδί σας φαίνεται λυπημένο ή αναστατωμένο, τότε πιθανότατα να προσπαθήσει να αποφύγει αυτές τις ερωτήσεις. Θα ήταν καλό να μην το πιέσετε αλλά να κάνετε γενικές ερωτήσεις, όπως «με ποιόν έπαιξες σήμερα» για να καταλάβετε αν βιώνει κάτι τέτοιο.

Συζητήστε με τον δάσκαλο ή την δασκάλα του παιδιού, καθώς εκείνος πιθανότατα γνωρίζει την κοινωνική δυναμική που έχει διαμορφωθεί στην τάξη και μπορεί να είναι σε θέση να δώσει μια εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει. Παράλληλα είναι πιθανό να έχει εμπειρία στην αντιμετώπιση μιας κλίκας και μπορεί να προτείνει λύσεις που θα βοηθήσουν το παιδί να μην αισθάνεται αποκλεισμένο.

Μην υποθέσετε ότι τέτοια φαινόμενα αποτελούν «μέρος της παιδικής ηλικίας» που θα κάνουν το παιδί ισχυρότερο ή σταδιακά θα υποχωρήσουν. Ο αποκλεισμός ή ο κοινωνικός εκφοβισμός παραμένουν, έστω και σε παθητική μορφή, φαινόμενα επιθετικότητας. Έχει έρθει πλέον η στιγμή να ξεπεράσουμε τα λάθη προηγούμενων ετών και να μάθουμε στα παιδιά να σέβονται, αρχικά, την προσωπικότητα και την παρουσία των υπολοίπων συνομηλίκων και μη.

Ενθαρρύνετε το παιδί να παίζει με άλλα παιδιά. Όταν το παιδί νιώσει ότι εξαιρείται είναι πολύ πιθανό να προσπαθήσει ακόμα εντονότερα να γίνει μέρος της ομάδας. Βοηθήστε το παιδί να αλλάξει «κατεύθυνση» ώστε να κάνει με παρέα με άλλα παιδιά, που πραγματικά το σέβονται και το αγαπούν για αυτό που είναι.