Πολλές φορές προβληματιζόμαστε όταν δεν ξέρουμε πώς να εξηγήσουμε στα παιδιά την επικαιρότητα. Όσο και αν προσπαθούμε να μην τα εκθέτουμε εκούσια στις αρνητικές ειδήσεις, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Είτε συζητώντας με τους γύρω μας, είτε από τις πληροφορίες που παίρνουν από τα άλλα παιδιά στο σχολείο, τα μικρά μας αντιλαμβάνονται, ακόμα και μέσω της ενσυναίσθησης, ότι υπάρχει ένα τεταμένο κλίμα. Και πολλές φορές αναρωτιόμαστε «Μέχρι ποιο βαθμό μπορώ να τα προστατέψω;», «Τι μπορώ να τους πω;», «Τι θα καταλάβουν;», «Μήπως τους δημιουργήσω επιπλέον άγχος;».
Σίγουρα τα μικρά παιδιά (προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας) δεν μπορούν να καταλάβουν πολύπλοκες έννοιες όπως η κλιματική αλλαγή, η φυσική καταστροφή, ο πόλεμος, κ.λπ. Μπορούν όμως να καταλάβουν τις μεταβολές της διάθεσης και της ενέργειας στο περιβάλλον τους και είναι βέβαιο ότι ένα παιδί που θα πληροφορηθεί από τους γονείς του, με ήρεμο και ομαλό τρόπο, για κάτι τέτοιο θα καταλάβει (ακόμα και υποσυνείδητα) ότι δεν υπάρχει λόγος άγχους. Με το «εγχειρίδιο του καλού γονέα» να μην έχει ακόμα ανακαλυφθεί, πάμε να δούμε 5 ευχάριστους τρόπους για να επικοινωνήσουμε τα όχι και τόσο ευχάριστα θέματα.
Το δικό μας Memo
Δράση: Φτιάχνουμε το δικό μας παιχνίδι Memo. (Το παιχνίδι το οποίο έχει κάποιες φωτογραφίες τυπωμένες δύο φορές. Τις ανακατεύουμε και τις βάζουμε στο τραπέζι ανάποδα και προσπαθούμε να βρούμε τα «ζευγάρια» των φωτογραφιών. ) Αυτή την φορά όμως αντί να αγοράσουμε ένα τέτοιο παιχνίδι θα το φτιάξουμε μόνοι μας. Θα βρούμε στο internet φωτογραφίες μου να αφορούν το θέμα και θα τις εκτυπώσουμε δύο φορές. [Προσοχή! Οι φωτογραφίες να είναι ήπιες και να έχουν μία «νότα» αισιοδοξίας (π.χ. σε ένα κατεστραμμένο περιβάλλον να υπάρχει ένα λουλουδάκι) έτσι ώστε να μην αναστατωθούν τα παιδιά. Οι φωνογραφίες να είναι περίπου διαστάσεων 10cm x 17cm]. Στη συνέχεια με την βοήθεια των παιδιών θα τις κόψουμε και θα τις κολλήσουμε σε χαρτονάκια, ενώ ταυτόχρονα συζητάμε μαζί τους τι είναι αυτό που παρατηρούν στις φωτογραφίες. Μετά όλοι μαζί, σαν οικογένεια, παίζουμε και μιλάμε ανοιχτά γι’ αυτά που παρατηρούμε, νιώθουμε και μας αγχώνουν.
Υλικά: Εκτυπωμένες φωτογραφίες, χαρτονάκια τύπου κανσόν, κόλλα στίκ, ψαλίδι
Τι δουλεύουμε: Παρατήρηση, χτίσιμο σχέσης εμπιστοσύνης, βιωματική μάθηση, δέσιμο οικογένειας, λεπτή κινητικότητα.
Μια ιστορία με εικόνες
Δράση: Σε ένα δεύτερο χρόνο και με την βοήθεια της πρώτης δράσης θα φτιάξουμε μία δική μας ιστορία – παραμύθι. Παίρνουμε λοιπόν τις φωτογραφίες (εάν θέλουμε να προσθέσουμε και άλλες μπορούμε ή μπορούμε να προσθέσουμε αντικείμενα από το σπίτι μας όπως π.χ. κούκλες, λουλούδια, ένα ρουχαλάκι) και με αυτό το υλικό στα χέρια μας καθόμαστε σε ένα χαλάκι και αρχίζουμε να χτίζουμε κομμάτι κομμάτι μία ιστορία που να αφορά το θέμα το οποίο μας απασχολεί. Σε αυτό το σημείο είναι καλό να παροτρύνουμε τα παιδιά και να τα βοηθάμε να εκφραστούν και όχι μόνο να κατευθύνουμε την ιστορία. Οι παρεμβάσεις μας θα πρέπει να είναι σε τέτοιο βαθμό έτσι ώστε να δοθεί το μήνυμα αισιοδοξίας και να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση.
Υλικά: Τις εκτυπωμένες φωτογραφίες της δράσης Memo, την καλή μας διάθεση
Τι δουλεύουμε: Παρατήρηση, ενεργοποίηση φαντασίας, ενεργοποίηση λεκτικής επικοινωνίας, εξοικείωση με την έκθεση
Οι κάλτσες μας οι ήρωες μας
Δράση: Κάνουμε μία βόλτα από τα βιβλιοπωλεία (χωρίς τα παιδιά) και βρίσκουμε ένα από τα πολλά βιβλία που κυκλοφορούν και αφορούν το θέμα που μας απασχολεί. Ζητάμε την βοήθεια του εξειδικευμένου βιβλιοπώλη και διαλέγουμε το παραμύθι που η εικονογράφησή του θα αρέσει στο παιδί μας και που απευθύνεται στην ηλικία του. Το διαβάζουμε παρέα και στη συνέχεια φτιάχνουμε, με τις παλιές μας κάλτσες, καλτσόκουκλες με τους ήρωες της ιστορίας. Ετοιμάζουμε την κουκλοθεατρική μας παράσταση και την παρουσιάζουμε σε όποιον θέλουμε (παππούδες, γιαγιάδες, φίλους, θείες κ.λπ.).
Υλικά: Παλιές κάλτσες, ψαλίδι, βελόνα & κλωστή, «ρετάλια υφασμάτων», κουμπιά (για μάτια)
Τι δουλεύουμε: Ενσυναίσθηση, φαντασία, λεπτή κινητικότητα, αδρή κινητικότητα, επικοινωνία
Ο Νταλί στο σπίτι μας
Δράση: Συγκεντρώνουμε όλα τα παλιά μας περιοδικά και ετοιμάζουμε τα ψαλίδια να πάρουν «φωτιά». Θα φτιάξουμε ένα υπέροχο κολάζ εικόνων. Ενημερώνουμε τα παιδιά ποιο είναι το θέμα του κολάζ μας (καλό είναι να έχει προηγηθεί μία από τις άλλες δράσεις που αναφέραμε για να υπάρχει μία επεξεργασία του θέματος). Τα παροτρύνουμε να κόψουν και αισιόδοξες εικόνες, ενδεχομένως για το πώς θα θέλανε να αλλάξει αυτή η δυσάρεστη κατάσταση. Παίρνουμε ένα μεγάλο χαρτόνι και αρχίζουμε να χτίζουμε το έργο τέχνης μας. Όταν το ολοκληρώσουμε μπορούμε να το διακοσμήσουμε στο δωμάτιό τους.
Υλικά: Παλιά περιοδικά, χαρτόνι κανσόν, κόλλα στικ, ψαλίδι
Τι δουλεύουμε: Παρατήρηση, φαντασία, ενσυναίσθηση, κριτική σκέψη, λεπτή κινητικότητα, έκφραση μέσω της τέχνης
Οι πιο μικροί εθελοντές
Δράση: Συζητάμε με τα παιδιά μας, τους μιλάμε για την χαρά της προσφοράς και για το πώς εμείς από την πλευρά μας μπορούμε να βοηθήσουμε σε αυτό που συμβαίνει. Ακούμε τις δικές τους ιδέες και προτείνουμε κι εμείς κάποιες από την μεριά μας, υπό μορφή ερώτησης π.χ. «Πώς θα σου φαινόταν αν…;». Μετά δεν μένει παρά να οργανώσουμε αυτή μας την δράση. Μπορεί να αποφασίσουν να δωρίσουν ορισμένα από τα παιχνίδια που δεν παίζουν πολύ ή κάποιο κουβερτάκι τους, ή ακόμα να ανοίξουν τον κουμπαρά τους κι ένα μέρος των χρημάτων τους να το δώσουν για να αγοράσουν κάτι για κάποιον άλλον. Οργανώστε μια δενδροφύτευση ή μια άλλη ενεργητική δράση. Επιτρέψτε στα παιδιά να γίνουν μέρος της λύσης του προβλήματος.
Υλικά: Αντικείμενα δικά σας, την αγάπη σας
Τι δουλεύουμε: Δοτικότητα, ενσυναίσθηση, κριτική σκέψη, λεπτή κινητικότητα, έκφραση μέσω της τέχνης
Τα ακραία γεγονότα της επικαιρότητας δεν είναι ευχάριστα για κανέναν. Σε κάθε περίπτωση όμως εμείς μπορούμε ως ενήλικες, να προστατέψουμε τις παιδικές ψυχές και να τους επιτρέψουμε να παραμείνουν λίγο πιο πολύ στην παιδική ηλικία. Είναι άλλωστε και για εμάς μία ευκαιρία να παραμείνουμε, έστω για λίγο, ακόμα παιδιά.