Εάν περιμένετε από τα παιδιά να έχουν καλούς βαθμούς στο σχολείο, ενδεχομένως να θεωρείτε ότι θα πρέπει να γνωρίζουν για αυτές τις προσδοκίες σας. Ωστόσο, δεν αποτελεί και την καλύτερη επιλογή μιας και επιστημονική μελέτη αναφέρει ότι τα παιδιά μπορεί να ερμηνεύσουν αυτές τις προσδοκίες ως πίεση. Και η πίεση για καλύτερη απόδοση δεν τα βοηθά να επιτύχουν.
Αυτό που τα παιδιά πιστεύουν ότι θέλουν οι γονείς τους μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των πιθανοτήτων που έχουν τα παιδιά για μελλοντική επιτυχία. Η πίεση των γονιών για αριστεία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο στρες των παιδιών, καθώς και να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία τους.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν οι γονείς εκτιμούν περισσότερο τους βαθμούς και τα επιτεύγματα των παιδιών τους απ’ ό,τι την ενσυναίσθηση, τη συμπόνια, την καλοσύνη και τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Η καλοσύνη (μετράει) και για τους καλούς βαθμούς
Ερευνητές στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα ξεκίνησαν να διερευνήσουν τον ρόλο που έπαιξε η στάση των γονέων στην ψυχολογική υγεία των παιδιών και στην ακαδημαϊκή τους απόδοση. Ζήτησαν από 506 μαθητές της έκτης τάξης να κατατάξουν τα τρία κορυφαία πράγματα που πίστευαν ότι ήθελαν οι γονείς τους για τα ίδια, από μία λίστα με έξι επιλογές.
Τρεις από τις αξίες είχαν να κάνουν με την προσωπική επιτυχία, όπως η απόκτηση καλών βαθμών και η επιτυχημένη καριέρα αργότερα στη ζωή. Οι άλλες τρεις αξίες είχαν να κάνουν με την καλοσύνη και την ευγένεια προς τους άλλους ανθρώπους.
Στη συνέχεια συνέκριναν αυτές τις προσδοκίες των γονιών με το πόσο καλά τα πήγαν τα παιδιά στο σχολείο, εξετάζοντας τόσο τους βαθμούς όσο και τις αναφορές συμπεριφοράς.
Τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν μεταξύ των παιδιών που πίστευαν ότι οι γονείς τους εκτιμούσαν την ευγένεια όσο τα προσωπικά επιτεύγματα.
Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά που έβλεπαν τους γονείς τους να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα επιτεύγματα παρά στο να είναι ευγενικοί με τους άλλους είχαν περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν αρνητικές επιδράσεις, όπως κατάθλιψη, άγχος, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, προβλήματα συμπεριφοράς, κριτική από τους γονείς, μαθησιακά προβλήματα και πιο χαμηλούς βαθμούς στο σχολείο.
Πρακτικές συμβουλές για να βοηθήσετε το παιδί
Δεν υπάρχει τίποτα κακό με το να ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν το καλύτερο δυνατό σε κάθε πτυχή της ζωής τους, όπως το σχολείο.
Τα προβλήματα εμφανίζονται όταν οι γονείς πιέζουν, επικρίνουν και στέλνουν το μήνυμα ότι τα παιδιά πρέπει να κερδίζουν με κάθε κόστος ή ότι η αυτοεκτίμησή τους πρέπει να προέρχεται από εξωτερικές επικυρώσεις (όπως βραβεία ή υψηλούς βαθμούς) αντί για θετικές σχέσεις με τους άλλους.
Μερικές από τις μεθόδους που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε το παιδί να έχει καλύτερους βαθμούς, είναι:
- Να μην δίνετε έμφαση στην νίκη ή το καλό αποτέλεσμα αλλά πολύ περισσότερο στην διαδικασία, καθώς προσφέρει πολλές ευκαιρίες μάθησης για το παιδί.
- Να μην γίνεστε επικριτικοί καθώς αυτό όχι μόνο δεν θα βοηθήσει το παιδί αλλά πιθανότατα θα μειώσει την αυτοεκτίμησή του. Αντίθετα, βοηθήστε τα παιδιά να βρουν τρόπους επίλυσης προβλημάτων και αφήστε τα να καταλάβουν ότι είστε περήφανοι για τις προσπάθειές τους.
- Να προσπαθείτε να έχετε συνέπεια στις πράξεις και τα λόγια σας. Εάν πείτε στο παιδί σας ότι θα είστε χαρούμενοι όσο κάνει το καλύτερο δυνατό, αλλά στη συνέχεια το επικρίνετε όταν δεν κερδίζει ή θυμώνετε όταν δεν φέρνει καλούς βαθμούς, πιθανότατα να το μπερδέψετε. Να θυμάστε ότι οι πράξεις συχνά μπορούν να μιλήσουν πιο δυνατά από τις λέξεις, ειδικά όταν πρόκειται για την παιδική αντίληψη.