Πόσες φορές έχετε κάνει τον μεσάζωντα – διερμηνέα μεταξύ του παιδιού και όποιον του απευθύνει το λόγο. Υστερά εξηγείτε στο άτομο ότι το παιδί σας δεν είναι ότι δεν συμπαθεί, απλά ντρέπεται; Αν αυτό το σενάριο σας είναι οικείο, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα στοιχεία δείχνουν πως τα ντροπαλά παιδιά δύσκολα ξεπερνούν τη συστολή μόνα τους.
Αυτό σημαίνει ότι εσείς ως γονέας πρέπει να αναλάβετε δράση και να τα υποστηρίξετε. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στο παιδί σας απαιτεί χρόνο και θα χρειαστεί λίγη επιπλέον προσπάθεια. Δεν είναι περίπλοκο, ούτε υπερβολικά απαιτητικό, αλλά πολύ σημαντικό. Γιατί;
Τα συνεσταλμένα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, σε σύγκριση με τα εξωστρεφή, να πέσουν θύματα εκφοβισμού, να νιώσουν ανασφάλεια, να έχουν περιόδους χρόνιας θλίψης, να υποκύψουν στην πίεση των συνομηλίκων και να έχουν άγχος. Όταν όμως πιέζεται το παιδί συχνά παγώνει ή τα δάκρυα αρχίζουν να τρέχουν.
Σε αυτό το σημείο, μπορεί να νιώθετε σκληρό να επιμείνετε να πει ένα γεια σε έναν ενήλικα ή να μιλήσει σε μια σερβιτόρα όταν παραγγέλνει. Έτσι, παρεμβαίνετε για να σώσετε το παιδί από την αγωνία. Μα αυτό συχνά οδηγεί σε μεγαλύτερη ανασφάλεια και σε αυξημένη τάση να αποφεύγουν αυτό που τα κάνει να νιώθουν άβολα.
Πώς να «λύσετε» τα ντροπαλά παιδιά
Όπως συμβαίνει με πολλά γονεϊκά διλήμματα, η λύση είναι απλή. Ωθήστε το παιδί να ενεργεί με περισσότερη αυτοπεποίθηση. Να είστε ευγενικοί, να είστε υπομονετικοί, αλλά και ανυποχώρητοι. Το να ενδώσετε στον πειρασμό να σώσετε τον γιο ή την κόρη σας από τη στιγμιαία αγωνία να αντιμετωπίσει τις ανασφάλειές του μπορεί να φαίνεται στοργικό.
Ωστόσο, το παιδί σας κατευθύνεται στον κόσμο της εφηβείας, ακολουθούμενο από την ενηλικίωση. Κανένας από αυτούς τους προορισμούς δεν ευνοεί τα ανασφαλή και ντροπαλά άτομα. Η ευημερία απαιτεί την ικανότητα να διεκδικεί κανείς τον εαυτό του. Το βάρος αυτής της πρόκλησης γίνεται ακόμη βαρύτερο μεγαλώνοντας.
Ακριβώς όπως θα διδάσκατε στο παιδί σας δεξιότητες επιβίωσης αν ξέρατε ότι πρόκειται να μείνει μόνο του, είναι εξίσου απαραίτητο να του διδάξετε να περιηγηθεί στον κόσμο με δυναμικότητα. Το σημαντικότερο εμπόδιο που θα αντιμετωπίσετε στην προσπάθειά σας να βοηθήσετε το παιδί σας είναι ο εαυτός σας. Παραμερίστε την ανάγκη να «σώσετε» το παιδί από το φόβο.
Μικρά, σταθερά βήματα
Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε τα ντροπαλά παιδιά να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση είναι να τα κάνετε να συμπεριφέρονται σαν να αισθάνονται ήδη τολμηρά και σίγουρα για τον εαυτό τους. Θα πρέπει να αναπτύξετε ένα σχέδιο που περιλαμβάνει μια σειρά από βήματα αυτοπεποίθησης, κάθε ένα από τα οποία θα είναι κάπως πιο δύσκολο από το προηγούμενο.
Ξεκινήστε εξηγώντας στο παιδί ότι θέλετε πολύ να μπορεί να γνωρίζει τους άλλους και να μην αισθάνεται άγχος. Έχοντας αυτό κατά νου, θα τον διδάξετε πώς να το κάνει: προετοιμάστε το βάζοντάς το στο επιθυμητό σενάριο. Εξηγήστε του αναλυτικά τι θα έπρεπε να πει στην εκάστοτε περίσταση.
Αυτό είναι η μοντελοποίηση της επιθυμητής συμπεριφοράς. Βοηθάει αν βλέπει τι θέλετε να κάνει πριν το δοκιμάσει κι εκείνο. Να είστε προετοιμασμένοι να το επαναλάβετε αυτό αρκετές φορές. Μην επιμένετε στην τελειότητα. Εφόσον προσπαθεί να εκτελέσει τα βήματα, θεωρήστε το ως επιτυχία. Επιβραβεύστε το για την προσπάθειά του.
Η εμπειρία της αποτυχίας παρέχει το αντίδοτο σε αυτόν τον φόβο. Αποδεικνύει ότι το να μιλάς, να διεκδικείς και να έχουν τα πράγματα άσχημη εξέλιξη δεν είναι το τέλος του κόσμου. Η ζωή συνεχίζεται. Κανείς δεν νοιάζεται πάρα πολύ. Αυτό, με τη σειρά του, βοηθά το ντροπαλό παιδί να αρχίσει να βλέπει ότι το ρίσκο δεν είναι τελικά τόσο μεγάλο.