Ένας όρος που εμφανίζεται ολοένα και πιο συχνά γύρω από το θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι η κλιματική ανθεκτικότητα. Αυτή ως ένοια σημαίνει να διδάσκουμε στα παιδιά πώς να δράσουν, ακόμη και με μικρούς καθημερινούς τρόπους, ώστε να είναι προετοιμασμένα για τις αλλαγές που φέρνει η κλιματική αλλαγή στη ζωή τους και την κοινότητά τους.
Διαβάστε επίσης: Έφηβοι: Γιατί αποφεύγουν το χαμογελαστό emoji;
Γιατί είναι σημαντικό να μιλάμε για την κλιματική αλλαγή στα παιδιά μας;
Ο πλανήτης δεν είναι όπως όταν ήμασταν εμείς παιδιά. Τα καλοκαίρια είναι πιο ζεστά και μεγαλύτερης διάρκειας, οι καταιγίδες γίνονται πιο έντονες, ενώ πολλά ζώα απειλούνται με εξαφάνιση. Η πλειονότητα των επιστημόνων συμφωνεί πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί πραγματικότητα με σοβαρές επιπτώσεις.
Τα παιδιά μας θα αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο βάρος αυτών των αλλαγών. Ωστόσο, η συζήτηση γύρω από το κλίμα μπορεί να προκαλέσει άγχος και φόβο — τόσο στα παιδιά όσο και στους γονείς. Μελέτη από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία αναφέρει ότι το 57% των εφήβων δηλώνουν πως η κλιματική αλλαγή τους προκαλεί φόβο.
Αντί να αποφεύγουμε όμως το θέμα, η διδασκαλία της κλιματικής ανθεκτικότητας μπορεί να μειώσει το άγχος, να ενισχύσει την ελπίδα και να δώσει στα παιδιά τα εργαλεία να δράσουν.
Τι είναι η κλιματική ανθεκτικότητα;
Η κλιματική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα να προετοιμαζόμαστε, να ανακάμπτουμε και να προσαρμοζόμαστε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Με απλά λόγια, είναι η δύναμη να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες του συνεχώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος χωρίς να χάνουμε την ελπίδα μας.
Πώς να μιλήσουμε για την κλιματική αλλαγή ανάλογα με την ηλικία του παιδιού
Ηλικίες 3-7
- Κρατάμε τη συζήτηση απλή, με κατανοητές έννοιες. Τους λέμε, για παράδειγμα, ότι η Γη ζεσταίνεται επειδή υπάρχουν πράγματα όπως τα αυτοκίνητα και τα εργοστάσια.
- Εστιάζουμε στην αγάπη και τη φροντίδα της φύσης, συγκρίνοντας τη με τη φροντίδα κατοικιδίων ή αγαπημένων παιχνιδιών.
- Τους δείχνουμε μικρές δράσεις που μπορούν να κάνουν, όπως το να σβήνουν τα φώτα ή να ανακυκλώνουν.
Ηλικίες 8-12
- Εξηγούμε με περισσότερες λεπτομέρειες τις αιτίες της κλιματικής αλλαγής, όπως τα ορυκτά καύσιμα και η αποψίλωση των δασών.
- Διαβάζουμε μαζί βιβλία ή βλέπουμε ντοκιμαντέρ που δείχνουν τα προβλήματα αλλά και τις λύσεις.
- Ενθαρρύνουμε την περιέργεια και την αναζήτηση γνώσεων.
Ηλικίες 13+
- Αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα άγχους ή απογοήτευσης των εφήβων.
- Ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή τους σε δράσεις, όπως ομάδες για το κλίμα στο σχολείο.
- Προωθούμε την κριτική σκέψη, τον ακτιβισμό και την ατομική ευθύνη.
- Τους θυμίζουμε ότι η φωνή τους έχει σημασία.

Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν αυτό το άγχος;
Το άγχος για την κλιματική αλλαγή είναι λογικό. Ωστόσο, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να χτίσουν ανθεκτικότητα:
- Να δείχνουν με το παράδειγμα πώς να φροντίζουν τον εαυτό τους και το περιβάλλον.
- Να συζητούν σταδιακά και με απλά βήματα, ώστε τα παιδιά να κατανοήσουν χωρίς να φοβηθούν.
- Να ξεκινούν πάντα από μια θέση αγάπης για τη φύση και το περιβάλλον.
Πώς να εμπλακούν τα παιδιά στην προστασία του πλανήτη;
Η φροντίδα του πλανήτη είναι δεξιότητα ζωής που πρέπει να αποκτήσουν από νωρίς. Μερικές εύκολες δράσεις που μπορούν να κάνουν είναι:
- Ανακύκλωση στο σπίτι.
- Σβήσιμο των φώτων όταν δεν τα χρειάζονται.
- Κλείσιμο του νερού όταν βουρτσίζουν τα δόντια.
- Συμμετοχή σε σχολικές ή τοπικές ομάδες για την προστασία του περιβάλλοντος.
- Φύτευση κήπου ή φυτών στο σπίτι.