Όλοι μας έχουμε ανάγκη από σύνδεση με τους άλλους. Οι έφηβοι είναι σε μία φάση της ζωής τους, που έχουν πολύ έντονα αυτή την ανάγκη. Για να συμβάλλουμε στη βελτίωση της ψυχικής τους υγείας, όσο περνά από το χέρι μας, μπορούμε να φροντίσουμε να καλυφθεί, ωστόσο πρέπει να βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε, χωρίς να τους κάνουμε να νιώθουν ασφυκτικά.
Καθώς οι έφηβοι αναπτύσσονται και αρχίζουν να εξερευνούν τον κόσμο πέρα από την οικογένεια, στρέφονται όλο και περισσότερο προς τις σχέσεις με συνομηλίκους. Αναζητούν την αποδοχή, την ικανοποίηση της αίσθησης του ανήκειν και της σύνδεσης.
Διαβάστε επίσης: Προσοχή κίνδυνος! Τι προκαλούν μόλις 2 ώρες «doomscrolling» στους εφήβους;
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ενός κύκλου δοκιμής και λάθους για να βρουν τους ανθρώπους που τους ταιριάζουν, βρίσκονται σε μια ευάλωτη κατάσταση. Επιθυμούν βαθιά να συνδεθούν, να νιώσουν αποδεκτοί, αλλά το ταξίδι μπορεί να είναι δύσβατο, γεμάτο εμπόδια και προκλήσεις, ίσως και με δύσκολα συναισθήματα, άγχος και σύγχυση.
Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας, σε αυτό το ταξίδι τους στα ανοιχτά της ζωής, οι έφηβοι να έχουν σταθερές, προβλέψιμες σχέσεις που να είναι για αυτούς το «λιμάνι» τους. Αν και οι φίλοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή τους, οι γονείς και γενικότερα οι ενήλικες που τους φροντίζουν είναι οι βάσεις που τους κρατούν προσγειωμένους σε μια περίοδο έντονων αλλαγών, ανάπτυξης και απαραίτητων ρίσκων.
Αυτές οι συνδέσεις έχουν τη μεγαλύτερη δύναμη να επηρεάσουν και να προστατεύσουν την ψυχική και συναισθηματική υγεία των εφήβων.
Γονείς – έφηβοι, σύνδεση και οφέλη
Η σύνδεση προσφέρει ισχυρά προστατευτικά και θεραπευτικά οφέλη, τόσο για τους εφήβους, όσο και για τους ενήλικες που τους αγαπούν. Οι γονείς και έχουν πολύ μεγαλύτερη επιρροή στην κρίση ψυχικής υγείας των εφήβων απ’ ό,τι ίσως νομίζουν, γι’ αυτό πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όσον αφορά σε αυτό το ζήτημα.
Η σημασία της σύνδεσης και των σχέσεων αποτελεί ακόμη και καθοριστικό παράγοντα πρόληψης για διαταραχές που σχετίζονται με την ψυχική υγεία των εφήβων και για τα ποσοστά αυτοκτονιών που καταγράφονται σε αυτή την ηλικία, όπως λένε έρευνες. Ακόμη και πριν από την πανδημία, η έκθεση του CDC το 2017 πρότεινε την προώθηση της σύνδεσης μέσω κοινωνικών προτύπων και κοινοτικής εμπλοκής για να ενισχυθούν υγιείς μηχανισμοί αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων και κινδύνων.
Στην έκθεση του Gallup το 2023, υπογραμμίστηκε ότι οι ασφαλείς συναισθηματικοί δεσμοί προβλέπουν έντονα την ψυχική και συναισθηματική ευεξία παιδιών και εφήβων. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι οι έφηβοι που βιώνουν σχέσεις σύνδεσης με τους γονείς τους, όχι μόνο απολαμβάνουν καλύτερα αποτελέσματα υγείας, αλλά διατηρούν στενές σχέσεις και στην ενήλικη ζωή τους.
Σύνδεση και δυσκολίες
Παρόλο που η σύνδεση όταν συμβαίνει είναι και πρέπει να είναι ουσιώδης, η δημιουργία της με τους εφήβους μπορεί να φαίνεται τρομερά περίπλοκη. Αυτό, γιατί οι έφηβοι είναι βιολογικά προγραμματισμένοι να απομακρύνονται και να αυτονομούνται, ενώ οι ενήλικες είναι προγραμματισμένοι να φροντίζουν και να προστατεύουν. Η ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις δύο αντίθετες φυσικές δυνάμεις απαιτεί πολλή προσπάθεια.
Πώς μπορείτε να καλλιεργήσετε μια αυθεντική αίσθηση σύνδεσης, που να σέβεται τόσο την ανάγκη των παιδιών σας για αυτονομία όσο και την ανάγκη τους για δεσμό:
- Παραιτηθείτε από τον έλεγχο (ως ένα σημείο), για να χτίσετε εμπιστοσύνη.
- Μοιραστείτε τις αξίες σας, αντί να τις επιβάλλετε.
- Αποφύγετε φράσεις που προκαλούν στα παιδιά ντροπή και κατ’ επέκταση αποσύνδεση.
- Δεχτείτε τα λάθη τους, χωρίς να κριτικάρετε.
- Γίνετε ο μεγαλύτερος θαυμαστής των παιδιών σας, ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους.